برچسب: تئاتر

کلاسیک‌ها همیشه راهگشا هستند و محل رجوع چندباره. چه کلاسیک‌های یونان باستان (مانند آثار سوفوکل و اوریپید و سایر نمایشنامه‌نویسان فرهنگ یونانی) و چه آثار بزرگان متاخرتر مانند ایبسن یا اونیل و جدیدترهایی مثل دیوید ممت که آثارشان خیلی سریع به کلاسیک تبدیل شده است. پرونده این هفته ما مروری است بر پنج یادداشت درباره پنج نمایشنامه بزرگ.

«نامه‌های سرگشاده» گزیده‌ای است از نوشته‌های غیرنمایشی واتسلاف هاول. این نوشته‌ها، هم شامل جستارهایی هستند که برای نشریاتی در خارج یا نشریاتی زیرزمینی در داخل چکسلواکی نوشته، هم متن بعضی سخنرانی‌های او و هم نامه‌هایی عمومی برای سیاستمداران کشورش. این نوشته‌ها در کتاب به ترتیب زمان نگارش مرتب شده‌اند از اولین آن‌ها در 1965 تا آخرین آن‌ها در 1990. هاول سودای خلق سیاستی انسانی بر مبنای ارزش‌های اخلاقی دارد.

واتسلاف هاول یک نمایشنامه‌نویس اهل چکسلواکی بود که در کوران اتفاقات تاریخی کشورش بیش از پیش به سمت سیاست کشیده شد. این هاول نبود که سیاست را انتخاب کرد بلکه سیاست بود که زندگی او را تسخیر کرد. نمایشنامه‌نویس مشهور و دراماتورژ موفق دهه شصت تئاتر پراگ، از روشنفکرانی بود که در مواجهه با اشغال کشور توسط قوای شوروی و بلوک شرق نه راه سکوت را انتخاب کرد و نه راه بیرون رفتن از کشور را. هاول در دهه هفتاد به یک مخالف سیاسی تبدیل شد که زیر همه گونه فشار قرار داشت. دهه هشتاد میلادی را در زندان آغاز کرد و به عنوان رییس جمهور به پایان برد. چه سرگذشت عجیبی داشت این نویسنده/سیاستمدار مشهوری که به قهرمان چک‌ها و اسلواک‌ها تبدیل شد.

«مقلد صدا» مجموعه‌ای است از داستانک‌هایی بسیار کوتاه که با زبانی طنزآمیز و تسخرزن مضامینی روشنفکرانه را دنبال می‌کنند و اکثراً حول موتیف مرگ می‌چرخند. راوی داستانک‌ها با خونسردی ماجرایی تعریف می‌کند که می‌توانسته در شهرهای کوچک اتریش و منطقه آلپ اتفاق افتاده باشد. اما ملال و ناامیدی و خودکشی یا جنایت خیلی ساده به داستانک‌ها راه پیدا می‌کنند. توماس برنهارد نویسنده و نمایشنامه‌نویس مشهور اتریشی این داستانک‌ها را در 1978 منتشر کرده بود.

کتاب «راهنمای خوانش آثار ساموئل بکت» اگرچه کمتر به تحلیل‌ فلسفی از آثار وی روی می‌آورد اما خواننده را با چگونگی خواندن آثار بکت بیشتر از پیش آشنا می‌کند. هیو کنر به خوبی نشان می‌دهد که چگونه باید آثار بکت را ورق بزنیم، بخوانیم و تمرکز را بر چه چیزی در آنها بگذاریم. هیو کنر تنها منتقد‌ی است که به خلوت و انزوای بکت راه یافت و درباره‌ی آثارش با او گفت‌وگو کرد؛ او جز کتاب یاد شده که در سال ١٩٧٣ آن را منتشر کرد، کتابی دیگری با عنوان (Samuel Becket: A Critical Study) (ساموئل بکت: یک بررسی انتقادی) دارد که تقریباً دوازده سال قبل از این کتاب، در ١٩٦١ منتشر کرده است.

بخش اول نقدی که اوان کیندلی در نشریه نیوریپابلیک بر کتاب تازه منتشرشده ایساک باتلر درمورد شیوه متد اکتینگ نوشته بود به آغاز کار متد و معرفی استانیسلاوسکی و ورود آموزه‌های او به آمریکا اختصاص داشت. در بخش دوم او به ورود بازیگران متد به جریان اصلی هالیوود در دهه پنجاه می‌پردازد و این‌که آیا امروز بازیگران بزرگ سینمای آمریکا به معنی واقعی کلمه به متد اکتینگ تعلق دارند یا خیر. کیندلی معتقد است وقتی متد اکتینگ به تدریج تاثیرگذارتر و رایج‌تر شد آن معنی دقیق اولیه را هم از دست داد و کمابیش به هر بازی تند و با حرارتی اطلاق می‌شد.