کتابهایی برای دورهمی شب یلدا

خیلی‌ها معتقدند که کتاب خواندن وقت و فرصت خاصی می‌خواهد، خیلی‌ها هم برای هر وقت و فرصتی می‌توانند کتاب مناسبش را بیابند. ما در وینش خودمان را جزو گروه دوم می‌دانیم و معتقدیم کتاب همیشه خوب است و فرصت خواندن، حتی به قدر تورقی کوتاه، همیشه هست اگر بدانیم در هر لحظه سراغ چه جور کتاب‌هایی برویم. حال اگر مناسبتی باشد و فضایی ویژه مهیا، بهتر می‌توان راه را برای برخی کتاب‌ها گشود؛ مثلا در شب یلدا که بلندترین شب سال است و از خوبترین شب‌ها، و اوقات بیشتر فراهم است برای هر کار نیکی، چه کتابخوانی باشد، چه دورهمی و چه کتابخوانیِ دورهمی. 

شما برای شب یلدا چه برنامه‌ای دارید؟ دورهمی با عزیزان و تدارک غذاهای خوشمزه؟ بازی و سرگرمی؟ یا بنا به طبع آبا و اجدادی‌مان محفلی توام با شعر و شور و قصه و آواز؟ ما (من با مشورت دوستانم) در اینجا فهرستی از کتاب‌ها را معرفی کرده‌ایم که شاید در این شبِ به‌خصوص محفل دورهمی‌تان را روشن‌تر و پررونق‌تر کند. 

اول از همه برویم سراغ غذا. هرچند که به نظر می‌رسد تدارک غذاهای اصیل ایرانی در شب یلدا گزینه‌ی جالب‌تری باشد ولی نمی‌توان از ذائقه‌های مختلف مهمانان و غذاهای سایر ملل غافل ماند.  از سیر تا پیاز: کتاب مستطاب آشپزی کتاب جامع و به‌دردبخوری‌‌ست شامل غذاهای ایرانی و غیرایرانی که می‌تواند شب یلدایتان را خوشمزه‌تر کند؛ البته اگر سیر تا پیاز دستور‌العمل‌ها را رعایت کنید. نوش جان!

پس از غذا نوبت نشاط و تحرک است، بازی و سرگرمی‌. دورهمی توام با تفریح و بازی محفل را گرم‌تر می‌کند و شبی چنین را خوشایندتر. حالا اگر این سرگرمی بتواند هم کوچکترها را سر کیف بیاورد و هم بزرگترها را، دیگر نور علی نور است. برای این منظور بازی‌های محلی انتخاب جالبی به نظر می‌رسند. کتاب بازی‌های محلی ایران برای کودکان و نوجوانان دربردارنده مجموعه بازی‌هایی‌ست در اشکال گوناگون، اعم از بازی‌های پرتحرک، کم‌تحرک و بازی‌های خانوادگی‌. شما می‌توانید نسبت به نوع فضایی که در اختیار دارید بازی‌های مناسبتان را در این کتاب پیدا کنید. اگرچه این کتاب برای کودکان و نوجوانان تهیه شده اما با ورود بزرگترها به چنین بازی‌هایی خواهید دید که دود همچنان از کنده برمی‌خیزد!

نوبتی هم باشد، نوبت قصه است. اصلا مگر می‌شود بلندترین شب سال را بدون قصه و روایت سر کرد؟ اگر قرار به دقایقی با هم بودن و قصه خواندن باشد، حکایات و داستان‌های کوتاه مناسب‎ترند. خیلی‌ها مایلند در چنین شبی داستانی بخوانند که حال و هوای قدیمی و شرقی داشته باشد. اگر نظر ما را بخواهید گلستان سعدی و هزار و یک‌ شب گزینه‌های مناسبی‌ هستند. در نسخه‌ای که در زیر از قصه‌های هزار و یک‌ شب آورده‌ایم برخى از زیباترین داستان‌هاى هزار و یک شب با زبانى جذاب و مناسب براى نوجوانان بازنویسى شده و برای مبتدیان قابل فهم است. شاید قصه‌های شهرزاد باز هم معجزه کند و شهریار گردن‌کش لامروت را سر عقل بیاورد. شاید! 

در ستایش شاهنامه اثر جاودانه ابوالقاسم فردوسی چه بگوییم که ندانید؟ داستانی پر از درس روزگاران؛ توام با مفاهیمی چون حماسه و تراژدی، رزم و بزم، عشق و کین، مهر و رنج. قصه‌های شاهنامه هم به نظم و هم به نثر روان در بازار کتاب موجود است. البته همیشه خواندن نسخه‌ی کامل شیرین‌تر و دلپذیرتر است اما اگر در دورهمی شب یلدا مبتدیان حضور دارند شاید گزیده‌های نظم و یا حتی نثر روان بیشتر به کارتان بیاید. به هر روی خواندن شاهنامه در نخستین شب سرد زمستان از خواندنی‌های حرارت‌بخشی‌ست که از باد و باران نیابد گزند!

حال که به شور شعر رسیدیم، بهتر است برویم سراغ غزل و عشق‌بازی‌ها و شیرین‌زبانی‌های ناتمامش. همراه با دُرگویی‌های اساتید سخنی چون حافظ و سعدی هر شبی خوش خواهد بود، چه رسد به یلدا که امید است خوشی مضاعفی باشد. بخوانید و یاران و دلداران را نیز در نظر آورید. هم فال است و هم تماشا! 

اگر به دنبال اشعار امروزی‌تری هستید که همچنان حس و حال اصالت ایرانی را در خود داشته باشد و بخواهید در دورهمی به شادی ضرب بگیرید و بشکنی بزنید و آوازی سر دهید، کتاب تصنیف و ترانه‌‌سرایی در ایران: به همراه گزیده‌ای از تصانیف و ترانه‌های شیرین پارسی انتخاب به‌جایی‌ست؛ تجدیدخاطره‌ی لذت‌بخشی برای قدیمی‌ترها و آشنایی بیشتر جوانترها با تصنیف‌های پارسی، در شبی که به قول شاعر “شب مهتابه!”

حال که دور و زمانه عوض شده، شاید بد نباشد از کتاب‌های صوتی یاد کنیم که به رغم ماهیت مدرنشان، صداها و آوازهای قدیمی را هم در سینه نگاه داشته‌اند. مجموعه کتاب‌های صوتی صدای تهرون قدیم با صدای خاطره‌انگیز مرتضی احمدی ما را با خود می‌برد به تهران گذشته و لحن و لهجه‌ی خاصی از زبان پارسی که به واسطه‌ی هنر رادیو و سینما برای بیشتر مردم ایران آشنا و یادآور گذشته‌های خوب و پرخاطره است.

عجالتا در این فرصت به ترانه‌ی «شب چله‌» با صدای مرتضی احمدی گوش دهید و جانی به شادی و شوخی تازه کنید.

شب‌های چله بچه‌ها چه شور و حالی داشتیم
سماور و قوری و چای رو كرسیمون می‌ذاشتیم
مادربزرگ قصه می‌گفت برامون
چه خوب بودش شب‌های چله‌هامون
می‌گفت كه از مردم شهر قصه
بیاید بگم یه قصۀ درسته
حكایت شاه و وزیر مكار
حكایت آدمای فداكار
حكایت غول و جوون باهوش
حكایت گرگ و فرار خرگوش
حكایت طلسم شهر سنگی
دیو و پری و قصه‌های رنگی
تموم و با هزار تا آب و تابش
می‌گفت تا وقتی كه بگیره خوابش
پاشین بیاین كه اول غروبه
حكایت شب‌های چله‌مونه

شب یلدای زیبایی را برایتان آرزو می‌کنیم و امید که گردون به کامتان باشد و فال‌ روزگارتان همه نیک.