وقتی اورول «مزرعه حیوانات» را نوشت هنوز جنگ جهانی دوم برقرار بود و اتحاد جماهیر شوروی به رهبری استالین متفق بریتانیا به نخست‌وزیری چرچیل به شمار می‌رفت. بنابراین چاپ داستان برای ناشران نگران‌کننده بود. اما اورول -که خود یک سوسیالیست مومن بود- پیش از پایان جنگ به خطری می‌اندیشید که از ناحیه استالین متوجه غرب و البته متوجه سوسیالیسمی که او می‌پسندید است. کتاب اما در 1945 پس از پایان جنگ منتشر شد و خیلی زود مورد استقبال قرار گرفت.

داستان حیوانات مزرعه که برعلیه آقای جونز مزرعه‌دار شوریدند و سپس حاکمیت خوک‌ها بر سایر حیوانات، حذف اسنوبال توسط ناپلئون و سرانجام حل شدن خوک‌ها در قدرت همگی تمثیلی بودند از آن‌چه در شوروی در سی سال گذشته اتفاق افتاده بود. تمثیل‌هایی که چندان هم پیدا کردن وجه شبه آن‌ها دشوار نبود. برای اطلاع از پیش‌زمینه و ارجاعات سیاسی داستان می‌توانید یادداشتی را بخوانید که با عنوان «همه حیوانات با هم برابرند، اما بعضی‌ها برابرترند» از دو منبع متفاوت ترجمه و ادغام کرده‌ایم.

همه حیوانات با هم برابرند، اما بعضی‌ها برابرترند جورج اورول، داستان مزرعه حیوانات را در سال 1945 و درست بعد از پایان جنگ جهانی دوم منتشر کرد. طنز تمثیلی که این کتاب نسبت به استالینیسم داشت، چنان دقیق و ظریف بود که خیلی سریع، به یکی از محبوب‌ترین‌ کتاب‌های قرون بیست و بیست‌ویک تبدیل شد. یکی از دلایل موفقیت کتاب، استفاده از حیوانات برای انتقاد از رفتار انسان‌هاست و این کار را با چنان مهارتی انجام داده که کمتر کسی است بتواند شباهت خوک‌های ناپلئون و اسنوبال را با جوزف استالین و لئون تروتسکی انکار کند. دانستن اطلاعات حداقلی از مبانی تاریخ شوروی کمونیستی (از انقلاب اکتبر 1917)، این اجازه را به مخاطب می‌دهد تا به مقصود و منظور اصلی کتاب دست پیدا کند. از این رو، در این مقاله به بررسی حوادث کتاب و تطبیق آن با تاریخ شوروی کمونیستی خواهیم پرداخت.

یک اینفوگرافی هم داریم که روند داستان، نمادهای مورد استفاده و ارجاعات و کلیت آن را توضیح می‌دهد. اورول درگیری بین خوک‌ها، حیوانات عادی و انسان‌ها را به عنوان نمادی از تنش عمیق بین آرمان‌های بلندپروازانه و واقعیت خشن سوسیالیسم نشان می‌دهد.

​

اینفوگرافی مزرعه حیوانات

یادداشت دیگری داریم که موضوع تمرکز آن این است که چرا پس از بیش از هفتاد سال هنوز مزرعه حیوانات کهنه نشده؟ نویسنده یادداشت Tea Obreth که در یوگسلاوی بزرگ شده و با زندگی دوگانه در کشوری با حکومت ایدئولوژیک آشناست از تشابه عمیق زندگی ما با مزرعه حیوانات می‌گوید و نسل بشر را مستعد زایش انواع جدیدی از توتالیتاریسم می‌داند. هرچند غربی‌ها که برخلاف او تجربه زندگی در حکومت توتالیتر را نداشته‌اند از این مساله گاه غافل می‌مانند. او معتقد است که باید یاد بگیریم خوانش صحیح «مزرعه حیوانات» در دوران کنونی چگونه است.

ما شهروندان مزرعه حیوانات هستیم کتاب خواندن، در بهترین حالتش می‌تواند به ما «فهم» بدهد. این که ما بعضی از کتاب‌ها را با گوشت و پوست و استخوان‌مان درک می‌کنیم، ربطی به قدرت قلم نویسنده و بصیرت خواننده ندارد. Tea Obreth که در یوگسلاوی بزرگ شده و با زندگی دوگانه در کشوری با حکومت ایدئولوژیک آشناست از توتالیته‌پروری نسل بشر و تشابه عمیق زندگی ما با مزرعه حیوانات می‌گوید. او معتقد است که باید یاد بگیریم خوانش صحیح «مزرعه حیوانات» در دوران کنونی چگونه است.

بعضی بزرگان دنیای موسیقی (به‌خصوص موسیقی شورشی دهه‌های شصت و هفتاد) سراغ «مزرعه حیوانات» رفته‌اند. مشهورترین آن‌ها پینک فلوید است که آلبوم دهم آن با نام «حیوانات» در تمثیل‌سازی راه «مزرعه حیوانات» را رفته است هرچند راجر واترز رهبر معنوی گروه هیچ‌وقت زیر بار این الهام گرفتن نرفت. اورول و پینک فلوید سیبل‌های متفاوتی را برای شلیک انتخاب کردند: اورول به اتوپیای کمونیستی تاخت و واترز جامعه‌ی سرمایه‌داری را به شکلی ساده و البته مبهم صورت‌بندی کرد. اما پینک فلوید تنها گروه موسیقی نبود که سراغ «مزرعه حیوانات» رفته است.

در این مقاله امید سلطانی پژوهشگر موسیقی سراغ مشهورترین نمونه‌های ارجاع موسیقی راک و هوی متال و هیپ هاپ به کتاب ماندگار اورول رفته‌ است.

وقتی پینک فلوید، کلدپلی و موزیسین‌ها سراغ «مزرعه حیوانات» رفتند دهمین آلبوم بلند پینک فلوید شاید بلندپروازانه‌ترین اثر آنها در زمینه‌ی موسیقی به‌عنوان بیانیه‌/قصه‌ای سیاسی باشد. حیوانات، با آن جلد آلبوم کالت خودش، خوک‌های بالدار بر فراز کارخانه، به وضوح خواسته تنه‌ای به نمادگرایی اورولی زده باشد. اگرچه مغز متفکر مفهوم‌پردازی‌های پینک فلوید یعنی راجر واترز هیچ‌گاه زیر بار نرفت که مستقیماً تحت تاثیر اورول بوده است. شاید تنها مشابهت قصه‌پردازی اورول و پینک فلوید، استفاده از حیوانات به‌عنوان سمبل‌های دل‌بخواهی از طبقات یک جامعه باشد. هر چه باشد این دو، سیبل‌های متفاوتی را برای شلیک انتخاب کردند: اورول به اتوپیای کمونیستی تاخت و واترز جامعه‌ی سرمایه‌داری را به شکلی ساده و البته مبهم صورت‌بندی کرد. اما پینک فلوید تنها گروه موسیقی نبود که سراغ «مزرعه حیوانات» رفته است.

و در انتها یک آلبوم تصویری داریم از تصویرسازی‌ها و روی جلد آلبوم‌های موسیقی که با الهام از «مزرعه حیوانات» خلق شده‌اند.

#جرج-اورول