چند ماه از انتشار جهانی ویروس کووید-۱۹نگذشته، انتشار کتاب درباره‌ی ابعاد این بحران بی‌سابقه و ناشناخته و معنای آن برای نظام سیاسی-اجتماعی و بازنگری اندیشه‌های‌مان درباره‌ی جهانی که در آن زندگی می‌کنیم، شروع شده است. فیلسوفان چپ یا رادیکال بخصوص در این زمینه پیشتاز بوده‌اند. نخستین اظهارنظر در قالب یک کتاب از آن اسلاوی ژیژک است که استاد اظهارنظرهای سریع و چه بسا اغراق‌آمیز درباره‌ی همه‌ی مسائل جاری جهان است. فیلسوفان و روشنفکران دیگر نیز درباره‌ی جهان بعد از همه‌گیری کرونا اظهارنظر کرده‌اند و بی‌تردید کتاب‌هایی به قلم دیگر روشنفکران و فیلسوفان معاصر نیز منتشر خواهد شد.

شتابی که در انتشار هرچه سریع‌تر کتاب درباره‌ی این عاجل‌ترین مساله‌ی جهان شاهدش هستیم، در عرصه‌ی ترجمه‌ی این کتاب‌ها نیز دیده می‌شود. هم اکنون کتاب Pandemic! : COVID-19 Shakes the World به فارسی ترجمه و منتشر شده است. دست کم سه ترجمه از این کتاب اکنون در بازار هست و ترجمه‌های دیگری در راهند.

یکی از انتقاداتی که به ژیژک وارد شده است، همین شتابزدگی در ارزیابی موقعیتی است که هنوز زمان لازم برای یک نگاه بافاصله و فارغ از هیجانات روز از آن نگذشته است. اما به هر رو این کتاب منتشر شده و علاوه بر ژیژک دیگر متفکران و روشنفکران عمومی نیز درباره‌ی گسترش جهانی ــ پندمیک ـــ کووید-۱۹ سخن گفته‌اند.

مقاله‌ای که از سایت pointmag.com ترجمه کرده‌ایم نگاهی انداخته است به رویکرد ژیژک و این رویکرد را با نگاه فیلسوفان دیگری چون جورجیو آگامبن ایتالیایی و آلن بَدیو فرانسوی مقایسه کرده است.

امید و بی‌شرمی

در این مقاله نویسنده روشن  می‌کند که درست است ژیژک «کمونیسم» را به عنوان جایگزین نظام سیاسی-اقتصادی برای جهان پیش می‌نهد، اما آن‌چه او تحت این عنوان تشریح می‌کند، در واقع بیش از یک برنامه‌ی اصلاح‌طلبانه نیست.

ما پیش‌تر هم به یکی از ترجمه‌های کتاب ژیژک تحت عنوان فارسی عالمگیر! پرداخته‌ایم. نقد و معرفی این کتاب نوشته‌ی شهاب سامانی را می‌توانید در این‌جا بخوانید:

کمونیسم یا بربریت، به همین سادگی!