«نوروز» در متون مکتوب نویسندگان معاصر ما جایگاه ویژه ای دارد . عید و سال تحویل و سفره هفت سین، دید و بازدیدهای آن و … همیشه به شکل متحول کننده‌ای در داستان‌ها و فیلم‌هانشان داده شده‌اند. این تحویل سال، این آمدن سال جدید، این سفره‌ای که به افتخار بهار در هر خانه‌ای انداخته می‌شود، همیشه ماجراهایی را برای خود به همراه داشته است . چه زن و شوهرهایی که به خاطر عید با یکدیگر آَشتی می‌کرده‌اند، چه دیدارهایی که به خاطر سال نو، تازه می‌شد و چه تصمیم‌های مهمی که به خاطر یک آغاز دیگر گرفته می‌شد، چه بسیار بزرگسالان و کودکانی که در آرزوی لباس و کفش عید، ماهی عید، برنج و غذای عید، ماجراها پشت سر گذرانده‌اند . برای ما و داستان‌های ما، همیشه این عید، این شنبه‌ای که می‌آمد فقط جشن و استراحت و دید و بازدید نبود، همانند فلسفه نوروز بیشتر اوقات برای تغییر روحی و فکری بوده است، فرصتی برای تصمیم‌گیری، فرصتی برای بازسازی، برای دوباره نو شدن، بازنگری و پشت سر گذراندن سختی‌ها و مشکلات روزمره یا عمیق!

در این فرصت کوتاه به چند وجه از آثار نویسندگان معاصر می‌پردازیم که نوروز  را از منظرهای مختلف ماندگار کرده‌اند. عید نوروز، سال جدید و بهاری که قرار نبوده فقط پر از آرامش و آسایش باشد:

دیدوبازدید از جلال آل احمد

12 داستان کوتاه در یک کتاب، جوانی که دید و بازدیدش، بستری است برای آگاهی از احوالات مردمی که در دهه 20 شمسی زندگی می‌کردند،  دیدگاه‌هایی مذهبی و سنتی که با خرافات درآمیخته و سبب شده تا به شکل دیگر زندگی کنند و دنیا را جور دیگر ببینند. جلال آل احمد این بار با نثر شکسته و محاوره‌ای در این داستان‌ها، هم نگاه انتقادی خود را با مخاطب در میان گذارده و او را بهت زده کرده و هم بخشی از آداب و رسوم  تاریخی و دینی تحریف شده ما را به رخ کشیده است. اولین کتاب داستان جلال که برخی  با این 12 داستان کوتاه دید و بازدید عید، زیارت، افطار بی موقع، گلدان چینی، تابوت، شمع قدی، پستچی، معرکه، دو مرده، تجهیز ملت و آی لامس سبا ارتباط برقرار کرده‌اند و برخی از جوانان آن را هم چون کتابی تاریخی و اجتماعی خوانده‌اند تا بیشتر درباره آن دوران بدانند و مسیری که  گذر کردیم تا به این‌جا برسیم را در این کتاب جسته‌اند.  اصطلاحات دینی، تفکرات عامیانه، خرافات متداول مردم ، تبعیت کورکورانه از مذهب،تن پروری مدیران وقت و نفوذ گسترده خشکه مقدس‌ها، شکم سیری اشراف، بی انگیزگی دانشجویان و دو رویی استادان دانشگاه،… بخشی از آن چیزهایی است که در کتاب دیدو بازدید به چشم می‌آید. راوی داستان که جوان شاعری است، در اولین دیدارش به دیدن یک استاد ادبیات می‌رود که همیشه ادعای درد مردم را داشته و حالا در میهمانی‌اش میزبان افراد حکومتی است و اشراف. در بقیه داستان‌هایی که  هرکدام به شکلی در بستر نوروز و عید می‌گذرد شخصیتی را توصیف کرده؛ پیرزنی که  خود را ناتوان از «تربیک» گفتن می‌داند تا حاج آقایی که بساطش هر روز پهن است.