درباره نویسنده

فئودور داستایفسکی، در سال ۱۸۲۱ در روسیه به دنیا آمد. در ۱۵ سالگی مادر خود را از دست داد و در همان سال مدرسه را ترک کرد و به انستیتو آموزشی مهندسی نظامی نیکولایف رفت و مشغول تحصیل در رشته مهندسی شد. اولین کتابش در در میانه دهه سوم از زندگی به چاپ رساند.

بعد از آن فعالیت‌های ادبی فئودور بسیار جدی و پیوسته ادامه داشت. تا جایی که به علت عضویت در یک کلوب ادبی که در حوزه کتاب‌های ممنوعه فعالیت می‌کرد، دستگیر و محکوم به اعدام شد. اما به طرز غریبی از بند اعدام رها و به ۴ سال تبعید در سیبری، محکوم شد. او در سال ۱۸۸۱ و در سن ۵۹ سالگی درگذشت.

درباره کتاب

ابله یکی دیگر از آثار طویل داستایفسکی است. نکته‌ای که درباره کتاب ابله اهمیت دارد، تجربه‌ای است که داستایفسکی در زندگی واقعی از سرگذارنده بود و در این کتاب با جزئیات عجیب و غریبی دست به تشریح آن می‌زند. فئودور داستایفسکی همانطور که بالاتر هم اشاره کردیم، به طرز معجزه‌آسایی از محکومیت به اعدام جان به در می‌برد و این تجربه در زندگی شخصی تاثیر عمیقی بر احوالات وی می‌گذارد.

ابله قصه زندگی پرنس میشکین است. پرنس میشکین که فرزند آخر یک خانواده بزرگ و ثروتمند است، پس از اقامت طولانی در سوئیس، به علت یک افسردگی مزمن و عصبی، به کشور خود برمی‌گردد. در بازگشت با خانواده‌های مختلف شهر آشنا می‌شود و سرنوشتش به سرنوشت آنها گره می‌خورد. خوبی بیش از حد پرنس میشکین او را دچار مشکلات زیادی می‌کند و دست آخر، او را دوباره به همانجایی که از آن آمده بود، برمی‌گرداند.

او با همه خوبی می‌کند و حتی ثروت خود را در راه کمک به دیگران خرج می‌کند. اما با همه این‌ها اطرافیانش او را “ابله” می‌نامند. پرنس میشکین هم مانند اکثر کاراکترهای داستایفسکی، دچار ناسازگاری با جامعه و محیط خود شده است. حتی ماجرا عاشقانه او نیز، با دیگران متفاوت است و خبر از ساده‌دلی او می‌دهد. داستایفسکی این بار هم جدال بین اخلاق و سیاست را در جامعه توصیف کرده است.‌

در پایان کتاب ابله، نقدی از کانستانتین ماچولسکی که از منتقدان بزرگ ادبیات روسیه و مخصوصا آثار #داستایفسکی است، آورده شده که در آن ماچولسکی در این مورد می‌گوید: «چند دقیقه‌ای که داستایفسکی روی سکوی اعدام در انتظار اجرای حکم ماند، واقعه‌ای است که در زندگی روحانی او اهمیت کوبنده داشته است. طرح داستان به او اجازه نمی‌داد که قهرمانش را به روی سکوی اعدام ببرد. اما شرح مفصل این واقعه را بر زبان او می‌گذارد و او را وادار می‌کند که تمام جزئیات این مراسم سیاه را تجربه کند.»

ابله با ترجمه سروش حبیبی مستقیما از روسی ترجمه شده است که توسط نشر چشمه چاپ و پخش شده است. همچنین خانم مهری آهی نیز این رمان را ترجمه کرده‌اند که توسط نشر خوارزمی چاپ و پخش شده است.

بخشی از کتاب

– قبل از همه چیز تصمیم دارم که با همه مودب و صادق باشم و لابد کسی از من بیش از این انتظاری نخواهد داشت. شاید این‌جا هم خیال کنند. طفلی بیش نیستم. خوب، بگذار خیال کنند، مگر همه، نمی‌دانم چرا، خیال نمی‌کنند ابله‌ام؟ در حقیقت هم زمانی به‌قدری مریض بودم که به خل‌ها بی‌شباهت نبودم. ولی وقتی خودم می‌فهمم که مردم خیال می‌کنند بی‌شعورم چطور می‌شود گفت که بی‌شعورم؟

– اعدام به خاطر جنایت، مجازاتی است به مراتب بزرگ‌تر و وحشتناک‌تر از خود جنایت. کسی که به دست راهزنان، در شب تاریک در ته یک بیشه یا جایی دیگر خنجر می‌خورد، تا لحظه‌ی آخر این امید را دارد که خود را نجات دهد. اما در محکومیت -در وضعی که به هیچ روی گریزی از آن نیست- وحشتناک‌ترین شکنجه‌ها نهفته است و دشوارتر از‌ آن چیزی وجود ندارد.