سایت معرفی و نقد کتاب وینش
سایت معرفی و نقد کتاب وینش

کارگاه «مرورنویسی» و درک تفاوت آن با نقدنویسی

کارگاه «مرورنویسی» و درک تفاوت آن با نقدنویسی

 

دو سه سالی می‌شود که ریویو در ایران هم شکل مخصوص به خودش را پیدا کرده است و اسمش شده «مرور». درواقع دیگر کم‌کم جاافتاده که «مرور» با «نقد» بسیار فرق دارد. بسیاری از متن‌هایی که در فضای اینترنت به نام نقد کتاب می‌خوانیم درحقیقت مرور کتاب هستند. این مرور برای خودش قالب مخصوص دارد و هر متنی را نمی‌توان مرور قلمداد کرد. این پرونده به موضوع «مرورنویسی» می‌پردازد و نگاهی دارد به یکی از معدود کارگاه‌های مرورنویسی که در شهریور 1402در پلتفرم «یادِمی» برگزار شد.

دو سه سالی می‌شود که ریویو در ایران هم شکل مخصوص به خودش را پیدا کرده است و اسمش شده «مرور». درواقع دیگر کم‌کم جاافتاده که «مرور» با «نقد» بسیار فرق دارد. بسیاری از متن‌هایی که در فضای اینترنت به نام نقد کتاب می‌خوانیم درحقیقت مرور کتاب هستند. این مرور برای خودش قالب مخصوص دارد و هر متنی را نمی‌توان مرور قلمداد کرد. این پرونده به موضوع «مرورنویسی» می‌پردازد و نگاهی دارد به یکی از معدود کارگاه‌های مرورنویسی که در شهریور 1402در پلتفرم «یادِمی» برگزار شد.

 

 

شما هم مرورنویسی را امتحان کنید!

 

 

حتما اصطلاح ریویو را شنیده‌اید؛ متنی که در آن کتاب‌، فیلم‌ یا محصولات دیگر معرفی می‌شود. ریویونویسی در غرب مهارتی حرفه‌ای و بسیار پرطرفدار است. ریویونویس‌ها صنعت سینما را پررونق می‌کنند و می‌توانند کاری کنند که کتابی پرفروش یا حتی کم‌فروش شود. از سویی دیگر، در دانشگاه هم ریویو نوشتن درس داده می‌شود. هر دانشجویی باید بیاموزد که چطور درباره‌ی یکی از کتاب‌های تخصصی مربوط به رشته‌اش ریویو بنویسد.

دو سه سالی می‌شود که ریویو در ایران هم شکل مخصوص به خودش را پیدا کرده است و اسمش شده «مرور». درواقع دیگر کم‌کم جاافتاده که «مرور» با «نقد» بسیار فرق دارد. بسیاری از متن‌هایی که در فضای اینترنت به نام نقد کتاب می‌خوانیم درحقیقت مرور کتاب هستند. این مرور برای خودش قالب مخصوص دارد و هر متنی را نمی‌توان مرور قلمداد کرد.

اگر می‌خواهید بدانید “مرورنویسی” به چه معناست، مطلب زیر با نگاهی اجمالی، این مفهوم و مفاهیم مشابه آن را روشن کرده است.

 

مرور چیست؟

تا وقتی کتاب‌‌ها و خواننده‌ها هستند، نوشتن درباره‌ی کتاب‌ها هم ادامه دارد. کتاب‌ها یک بار متولد می‌شوند اما بارها و بارها برایشان جشن تولد گرفته می‌شود. هربار که یک مرورنویس برای کتابی جشن تولد می‌گیرد، گویی با نگاهی تازه به آن موجودِ خلق‌شده می‌نگرد و دوباره آن را می‌آفریند.

 

همانطور که گفته شد نزدیکترین مفهوم به مرورنویسی کتاب، مفهوم نقد کتاب است. سال‌هاست که بررسی کتاب و شیوه‌های مختلف آن مورد توجه نشریات، روزنامه‌ها و مجلات بوده است. یکی از این‌ها روزنامه‌ی نیویورک‌تایمز است که چندسال پیش مجموعه‌ای از مشهورترین نقدهایش را ارائه داد. 

 

در 10 اکتبر 1896، روزنامه نیویورک تایمز پس از سال‌ها فعالیت جدی ادبی، اولین شماره‌ی نقد کتاب را منتشر کرد. حالا بعد از 125 سال گنجینه‌ای از بررسی کتاب‌های مختلف در آرشیو این روزنامه جمع شده است که ارزش فراوانی دارد. خود نیویورک تایمز با دقت شخصی که آلبوم‌های خانوادگی اجداد پرافتخارش را از گنجه بیرون می‌کشد و به مهمانان نشان می‌دهد، مجموعه‌ای از مشهورترینِ این نقدها فراهم کرده است که ما تعدادی از مشهورترها را گلچین و ترجمه کرده‌ایم.

 

اما قواعد و چالش‌های مرورنویسی و نقدنویسی محدود به کتاب‌ها نمی‌شود و گاهی می‌تواند تا نوشتن برای فیلم‌ها نیز بسط پیدا کند. چه بسا مرورنویسان و نقدنویسانی که در هر دو حوزه فعالیت دارند یا علاقمندند به آن یکی حوزه‌ی دیگر وارد شوند. روبرت صافاریان درباره‌ی شباهت‌ها و تفاوت‌های نوشتن در این دو حوزه می‌گوید.

 

کسی که عمری نقد فیلم نوشته، حالا وقتی سراغ نقد کتاب می‌رود، آن پیشینه‌ی نقد فیلمش آیا حُسنی است برای کار «جدیدش» یا مزاحم کارش و عامل مخلی که باید مدام کنارش بزند؟ روبرت صافاریان که به عنوان منتقد فیلم شناخته می‌شود می‌نویسد «این پرسشی است که در این یکی دو سالی که بیشتر نقد کتاب نوشته‌ام تا نقد فیلم، با آن کلنجار رفته‌ام و البته از مدتی پیش کمابیش پاسخ آن برایم روشن شده است» در این یادداشت او سوال و پاسخش را با خوانندگان یادداشت در میان می‌گذارد.

 

یکی از بحث‌های مهم درباره‌ی مرورنویسی و نقدنویسی در دو حوزه‌ی کتاب و فیلم، موضوع اسپویل‌کردن است. اگرچه بسیاری از مخاطبان مخالف اسپویل کردن هستند اما بسیاری نیز معتقدند اسپویل کردن فوایدی دارد که مخالفان از آن بی‌خبرند. روبرت صافاریان نگاهی داشته به زیان‌ها و فواید اسپویل کردن:

 

این روزها وقتی درباره‌ی رمان‌ها و فیلم‌ها می‌نویسیم خیلی حواس‌مان هست که پایان داستان را «اسپویل» نکنیم، یعنی لو ندهیم که داستان چطور تمام می‌شود، تا مبادا لذت خواندن کتاب یا دیدن فیلم را برای مخاطب آن و خواننده‌ی نقد از بین ببریم. تا آن‌جا که یادم می‌آید تا همین هفت‌-هشت سال پیش خیلی نگران این موضوع نبودیم. من که آن وقت‌ها اساساً نقد فیلم می‌نوشتم، هرگز نگران نبودم نوشته‌ام پایان داستان را لو می‌دهد یا نه. این تفاوت به گمانم بر یک تغییر نگرش بسیار مهم گواهی می‌دهد.

 

برگردیم به موضوع اصلی این پرونده یعنی «مرورنویسی». شهریور ۱۴۰۲ کارگاهی به نام مرورنویسی در پلتفرم «یادِمی» برگزار شد. این کارگاه یکی از معدود کارگاه‌هایی بود که به شکل رسمی و جدی به آموزش مرورنویسی می‌پرداخت و سعی می‌کرد نشان دهد مرور با بقیه‌ی متن‌هایی که درباره‌ی کتاب نوشته می‌شوند چه تفاوت‌هایی دارد، چگونه باید مرور نوشت و چطور باید مرور را منتشر کرد. 

اگر می‌خواهید درباره‌ی پلتفرم «یادِمی» بیشتر بدانید لینک زیر را ببینید تا پس از آن، نتایج کارگاه مرورنویسی را ببینیم و بخوانیم. 

 

یادمی1

«یادِِمی یک بستر آموزشی است که تلاش می‌کند فرایند آموزش در موضوعات مختلف را تعاملی و هوشمند کند. در یادِِمی می‌توانید در دورهٔ آموزشی مدنظرتان شرکت کنید و در یک مسیر جذاب و متنوع پیش بروید، چالش‌های هوشمند آموزشی و تمرین‌ها را حل کنید، مستقیم از مدرس سؤال بپرسید، در جلسات آنلاین شرکت کنید و با منابع تکمیلی، دانش و مهارتتان را ارتقا دهید.»

 

نوشته‌ها یا بهتر بگوییم مرورهایی که در ادامه در این پرونده می‌خوانید ماحصل همین کارگاه هستند. نویسندگان این مرورها علاقه‌مندان به کتاب و نویسندگی‌اند و دوست دارند درباره‌ی کتاب‌ها بنویسند و بنویسند و بنویسند.

اعضای این کارگاه از سنین مختلف بودند؛ از ۱۷ ساله تا حدود ۶۰ساله. بعضی قبلا نوشتن را آزموده بودند و برخی دیگر تازه‌کار بودند. اما نتیجه هرچه بود از ذوق سرشار آن‌ها به نوشتن پرده برمی‌داشت؛ ذوق به همراه استعداد زیاد.

این پرونده که شامل کتاب‌های گوناگونی است، شما را با دنیای این مرورنویس‌ها و خود قالب مرور بیشتر آشنا می‌کند.

 

به خاطر داشته باشید که اگر شما هم به مرورنویسی کتاب علاقمندید، می‌توانید با مطالعه نوشته‌های این پرونده بیشتر با مرورنویسی آشنا شوید، و بعد شاید بخواهید برایمان معرفی کتابی که دوست دارید بقیه هم با آن آشنا شوند را بنویسید و بفرستید تا در سایت وینش منتشر کنیم.

 

 




 

 

 

 

 

 

 

 

  این مقاله را ۸ نفر پسندیده اند

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *