هفت جاویدان

کسانی که از هیچ امید می‌سازند

بوم، مردم، شادی

جمشید یکی از آن شخصیت‌های اسطوره‌ای ماجراجو و پرجنب و جوش ایران است، او شاه پهلوانی است که با قدرت خدادادی زمین را بیش از پیش می‌گستراند و مرزهای سرزمینش را درمی‌نوردد. او رفاه را برای مردمش می‌آورد. دیوها را به بند می‌کشد و خط و نویسایی را از آنها می‌آموزد و دانش را گسترش می‌دهد. وَرِ جمکرد را می‌سازد و در معماری تبحر دارد و ابداعات و نوآوری‌های بیشماری را برای مردمش به ارمغان می‌آورد چنان که او را جَمِ هورچهر، خورشید چشم و فراخ چراگاه می‌نامند. اما چه می‌شود که از میان این همه، نوروز یادگار بزرگ او می‌شود؟ گویی نوروز آن میراث نهایی است که از او می‌ماند.

جّم هورچهر سرمست از رفاه و خوشبختی خود و مردمش، گناهی مرتکب می‌شود، گناهی بزرگ که مکافاتی عظیم در پی دارد، گناهی که او را به ضحاک و تسلیم شدن در برابر اهریمن دچار می‌کند. جم چیزی را فراموش کرده، چیزی بس گران و فراموش ناشدنی و اینگونه است که سرزمینش گرفتار مارها و خاکستر می‌شود، خورشید از حرکت بازمی‌ماند و شب و روز یکی می‌شود.

کتاب هفت جاویدان مرجان فولادوند بازآفرینی جذابی از این داستان اسطوره‌ای است. در این کتاب سرزمینی تصویر شده با مردمی گرفتار میان ماران و جم هورچهری که دیگر چیزی از تبلور خورشیدی‌اش باقی نمانده است. جم، مغرور، کرده‌های پیشینش را به رخ همگان می‌کشد و حیران و سرگردان است که چطور کارشان به اینجا رسیده است. سرانجام شک و تردیدها او را وامی‌دارد که آخرین قدم را به امید بهبود اوضاع بردارد. قدمی که او را به سوی دنیای مردگان پیش می‌برد.

در اساطیر ایران داریم که این سفر درونی یا بیرونی او را به نبردی با اهریمنیان می‌کشاند و سرانجام با چهره‌ای درخشان از دنیای مردگان باز می‌گردد تا خورشید دو تا شود، جم جمشید شود و نوروز پدید آید.

اما داستان این کتاب چیزی فراتر از این است. نویسنده در این کتاب به بازآفرینی این اسطوره پیچیده کهن پرداخته است. اسطوره‌ای درخشان و پرمعما. مرجان فولادوند، با استادی تمام معماهای مانده از دوران کهن را با دشواری‌های زمانه جدید پر می‌کند. داستان هفت جاویدان روایت شاه-پهلوانی است که زمانی بزرگ بود اما چیزهایی را نادیده گرفته و مکافات آن را نه تنها او که مردمش هم می‌دهند. و این بار نه تنها اوست که برای یافتن راه نجات سرزمینش راهی سفر می‌شود، که مردم هم برمی‌خیزند چرا که در دوران کنونی حضور شاه پهلوان کافی نیست و نجات سرزمین امری فردی و وظیفه‌ای شاهانه نیست.

نویسنده در این داستان برای جم هفت‌خوان تعریف میکند. اما او به تنهایی نمی‌تواند از این مراحل گذر کند. مردم هم باید از هفت خوان مخصوص خودشان بگذرند. عبور هر دوی اینها همزمان است که بهبود اوضاع را پدید می‌آورد و جهان دوباره زنده می‌شود. مرجان فولادوند با استادی تمام دغدغه‌های امروز مردم ایران را در شخصیت‌های ماندگار و نمادین جای می‌دهد و همراه با مردم حیران داستان به دنبال پاسخی درخور می‌گردد.

از ویژگی‌های دیگر این اثر صلح‌آمیز و ضدجنگ بودن آن است. او به این سوال می‌پردازد که چرا در سرزمین جمشید با وجود رفاه و خوشبختی همچنان اسلحه‌ها ساخته می‌شود و شکار ادامه می‌یابد؟ چطور می‌توان از سلاح‌ها گذر کرد و به صلح رسید؟ و جایگاه عشق در این دنیای دیوانه چیست؟ و مهاجرت، آری یا خیر؟ در آخر اینکه رمان هفت جاویدان داستان کنشگری مردم معمولی است در زمانه‌ای که هیچ امیدی به بهبود جهان نیست.

رمان هفت جاویدان به قلم پرتوان مرجان فولادوند، در سه جلد و برای گروه سنی نوجوان 15 سال به بالا نوشته شده اما مخاطب بزرگسال هم از خواندن آن لذت بسیار خواهد برد. این کتاب را نشر هوپا منتشر کرده است.

نوروز