تهاجم به گودریدز
برای خیلیها سایت گودریدز Goodreads پاسخی است به نیازهایی که درمورد کتاب و کتابخوانی دارند. اینکه فهرستی از کتابهای خواندهشده یا کتابهایی که قرار است بخوانند داشته باشند، به کتابها ستاره و امتیاز بدهند و نظرشان را بنویسند و جمعی که در کتابخوانی علایقی مثل آنها دارند بیابند. اما خب گودریدز سالهاست هیچ تغییری در ظاهر و گرافیک و جذابیتش نداده و دوم اینکه شاید خیلیها ندانند که سالهاست آمازون گودریدز را خریده. همان آمازونی که دشمن کسبوکارهای محلی کوچک در زمینه کتاب میدانندش. خلاصه گودریدز زیر ضرب است. اما آیا بدیل و جایگزینی برای گودریدز هست؟
برای خیلیها سایت گودریدز Goodreads پاسخی است به نیازهایی که درمورد کتاب و کتابخوانی دارند. اینکه فهرستی از کتابهای خواندهشده یا کتابهایی که قرار است بخوانند داشته باشند، به کتابها ستاره و امتیاز بدهند و نظرشان را بنویسند و جمعی که در کتابخوانی علایقی مثل آنها دارند بیابند. اما خب گودریدز سالهاست هیچ تغییری در ظاهر و گرافیک و جذابیتش نداده و دوم اینکه شاید خیلیها ندانند که سالهاست آمازون گودریدز را خریده. همان آمازونی که دشمن کسبوکارهای محلی کوچک در زمینه کتاب میدانندش. خلاصه گودریدز زیر ضرب است. اما آیا بدیل و جایگزینی برای گودریدز هست؟
اگر اهل کتاب و کتابخوانی هستید، به احتمال زیاد دوست دارید از کتابهایی که میخوانید فهرستی داشته باشید؛ همین طور از کتابهایی که میخواهید بخوانید. همیشه دنبال چیز تازه و مهیجی برای خواندن میگردید. و دوست دارید دربارهی کتابهایی که خواندهاید یادداشتهایی بکنید و نظر دیگران را دربارهی این کتابها بدانید. و عاشق حضور در یک جمعِ کتابدوستِ کتابخوان هستید.
برای خیلیها سایت «گودریدز» Goodreads پاسخی است به این نیازها.
اما این روزها گودریدز مورد تهاجم قرار گرفته است. ناگهان همه به یاد آوردهاند که گودریدز در مالکیت آمازون است. آمازونی که گفته میشود دشمن درجه یک کتابفروشیهای مستقل و کسبوکار در مقیاس کوچک و محلی در حوزهی کتاب است. اینکه آمازون سایتهای موفق کوچکتر از خودش را میخرد البته چیز تازهای نیست.
علاوه بر گودریدز خیلی از سایتهای دیگر ــ برای نمونه IMDb، Twitch، Whole Foods ، Zappos ــ در مالکیت آمازون هستند. آمازون گودریدز را در سال ۲۰۱۳ خرید، اما تعداد اندکی از کاربران گودریدز این را میدانند، و یک دلیلش این است که شکل ظاهری گودریدز الان کمابیش همان است که ده سال پیش بود، پیش از اینکه آمازون آن را بخرد. در این صورت چه فایدهای دارد مالکیت آمازون اگر قرار است حتی کاری برای بهبود کارکرد و ظاهر زیباتر سایت نکند؟
اخیراً سایت «بوک رایوت» Bookriot مقالهای منتشر کرده است که در آن نویسنده بعد از شرح کوتاهی از رابطهاش با گودریدز، چند سایت دیگر را که میتوانند بدیل خوبی برای آن باشند معرفی میکند:
گودریدز را در سال ۲۰۰۹ زمانی شروع کردم که هنوز دبیرستان میرفتم. در طول این سالها با افتوخیزهایی از آن استفاده کردهام. در سالهای آخر کالج ولش کردم و بعد ــ به دلایلی که توضیحی برایش ندارم ــ دوباره در سال ۲۰۱۸ سراغش رفتم برای حلوفصل چالش خواندن ۵۲ کتاب. از آن به بعد مشتری دایمی گودریدز بودهام. به عبارتی، در کنار ۱۹ میلیون کاربر دوستداشتنی دیگر، یکی از کاربران گودریدز.
من از این سایت بیش از هر چیز برای فهرست کردن کتابها استفاده میکنم. روش من برای به خاطر سپردن کتابهایی که میخواهم بخوانم و کتابهایی که خواندهام این است. این، بهاضافهی شمارشگر خوبی که آدم را برای خواندن بیشتر به چالش میکشد، کمک میکنند در راستای دستیابی به اهداف کتابخوانی سالانهام پیش بروم. اینها استفادههایی هستند که من از گودریدز میکنم.
اما برای کشف کتابهایی که دوستشان خواهم داشت، مشارکت در جمعهای کتابخوانی، دریافت توصیههایی متناسب با علایقم، سراغ جاهای دیگری میروم که خیلی بهتر به این نیازها جواب میدهند.
اینها همه باعث شد که به بدیلها یا جانشینهایی برای گودریدز فکر کنم. میدانستم سایتها و اپهای کتابخوانی زیادی وجود دارند، اما هرگز ویژگیهایشان را بررسی نکرده بودم چون در گودریدز بودم و کارم راه میافتاد. اما حالا با پرسوجو از کاربران و کتابخوانهای دیگری که این کار را کردهام با این سایتها آشنا شدم.
سپس نویسنده تعدادی از سایتهای مرتبط با کتابخوانی را معرفی میکند. جالب است که طراحان و مدیران همهی این سایتها تاکید میکنند که به قصد رقابت با گودریدز به میدان نیامدهاند، بلکه قصد دارند در کنار آن کارشان را بکنند، مکملی باشند برای آن و خلاءهایی را پر کنند که فکر میکنند گودریدز به آنها جواب نمیدهد. اما آن سایتها:
BookSloth
«بوک اسلوت» فعلاً اَپ کتابخوانی است و برای گوشی همراه طراحی شده است. این سایت مخصوص کتابهای نوجوانان است و سعی میکند به شیوههای جذابتری آنها را به خواندن کتاب برانگیزد.
Bookly
بوکلی که در سال ۲۰۱۶ راهاندازی شده، اساس کارش را بر شکل دادن به عادتهای کتابخوانی کاربر متمرکز کرده است. ثبت چیزهایی مثل سرعت خواندن، تعداد کتابهایی که خواندهاید، ساعاتی که به مطالعه گذراندهاید و از این دست. و در پایان ماه گزارشی میدهد که بر اساس آن میتوانید ببینید خواندنتان در طول زمان چقدر پیشرفت کرده است. کارش شبیه یکی از این سایتهایی است که سعی میکنند کاربرانشان را به ورزش کردن عادت بدهند.
Libib
کار این سایت کمک به کاربر در امر مدیریت کتابخانهی خانگی است. تهیهی فهرستهای منظم از کتابهای موجود.
Bookstagram
یعنی همان صفحات کتاب و کتابخوانی اینستاگرام. گوشههایی از اینستاگرام که اهل کتاب راه انداختهاند. گویا اینستاگرام برای تشکیل جمعهای کتابخوانی و گفتوگو دربارهی کتاب جای مناسبتری است.
Storygraph
ویژگی این سایت توصیههای سنجیدهتر و دقیقتر بر اساس سلایق و علایق کتابخوانی شماست. سایت جدیداً راهاندازی شده و با وجود اینکه در مرحلهی آزمایشی است، مشتری قابلتوجهی به خود جلب کرده است، البته نه در حد گودریدز.
بسیاری از کاربران گودریدز این همه سال در گودریدز ماندهاند چون اطلاعات شخصیشان در آنجا ذخیره شده است. بنابراین تعدادی از این سایتها یک ابزار وارد کردن اطلاعات از گودریدز درست کردهاند که به کمک آن کاربران میتوانند به حساب گودریدز خود وصل شوند و همهی اطلاعات مربوط و خواندهها و نخواندههایشان را به سایت جدید منتقل کنند.
این رقابتها شاید باعث شود گودریدز به گرافیک و ظاهر سایتش بیشتر برسد و صرفاً روی سابقهاش حساب نکند.
در پایان باید گفت ما هریک انتظارات متفاوتی از یک سایت یا اپ کتاب داریم. بعضیها بیش از هرچیز به توصیههای متناسب با سلیقهشان علاقهمندند و حتی اینها هم هرکدام دوست دارند این توصیهها به شیوههای متفاوتی ارائه شود. برخی کاربران دیگر به آمار و داده علاقهمندند. بعضی دیگر برای کاتالوگ کردن کتابخانهی شخصیشان به کمک نیاز دارند. بعضیها دوست دارند برای خودشان چالشهایی طراحی کنند برای هرچه بیشتر خواندن. و بعضیها هم دوست دارند با کتابخوانهای همسلیقهشان در یک جمع مشارکت کنند.
اگر شما از خصوصیاتی که گودریدز عرضه میکند راضی نیستید، ممکن است یکی دیگر از پلاتفرمهایی که معرفیشان کردم به دردتان بخورد.
سایتهای جدید که هنوز در مقایسه با گودریدز خیلی تازهکار هستند، همه در تلاشاند در نهایت جای آن را بگیرند. اما این امر علاوه بر ایدههای خوب به پشتیبانی و سرمایه بیشتر هم نیاز دارد. بنابراین هیچ تعجب نکنید اگر مدتی بعد، موفقترین اینها را فیس بوگ یا گوگل بخرد.
و نکتهی آخر اینکه برای کاربر ایرانی گودریدز فعلاً بیش از هر چیز جایی است برای آشنایی با کتابهای فارسی و بخصوص کتابهای تازه منتشر شده و آشنایی با نظر کتابخوانهای دیگر و داوری آنها (چند ستاره؟) دربارهی کتابها و بعید است تا مدتها سایتهای دیگر بتوانند از این نظر جای آن را بگیرند.
تهاجم به گودریدز
نشانی دو مقاله منتشر شده در سایت Bookriot که منبع این نوشته بودهاند:
https://bookriot.com/goodreads-alternatives/
https://bookriot.com/storygraph-review/