برچسب: ادبیات جنگ

کتاب: وداع با اسلحه

معرفی: فریبا اکبری

«جنگ که تمام شد…» این جمله را می‌توان ابتدای هر پارگراف هرس گذاشت. نسیم مرعشی از جنگی می‌گوید که تا عمق جان آدم‌های خوزستان نفوذ کرده است. نفوذی آنچنان خردکننده که دیگر بعد از جنگ هیچ به روال معمول خود برنگشت. زندگی که بعد از جنگ زندگی نیست، درست مثل خرمشهر و آبادانی که از رونق افتادند و شب‌های‌شان خالی از ستاره شد. اما این تنها درد نویسنده نیست. این بک‌گراندی است که نویسنده انتخاب کرده است تا درد بزرگتری را به تصویر بکشد.

صحبت کردن با کودکان درباره‌ی موضوعاتی مانند مرگ، جنگ، بیماری، بلایای طبیعی و… که اصطلاحاً بار منفی دارند، کار چندان ساده‌ای نیست. با توجه به وضعیت کنونی دنیای ما و پخش شدن روزانه‌ی خبرهای خشونت‌آمیز درباره‌ی جنگ از رسانه‌های مختلف، در این یادداشت از میان کتاب‌های تصویری زیادی که با این موضوع روانه‌ی بازار شده است، چند کتاب با موضوع صلح و دوری از جنگ‌طلبی برای کودکان معرفی می‌کنیم.

با گذشت بیش از سه دهه از پایان جنگ تحمیلی، هنوز روزهای جنگ، آدم‌های جنگ و آن‌چه در آن هشت سال گذشت در حافظه ملت ایران زنده است. ملت‌هایی که تاریخ‌شان را می‌توانند به «روایت» تبدیل کنند، در گذر تاریخ زنده‌تر می‌مانند. روایتی گاه خلاقانه (ادبیات داستانی)، گاه پرشور (شعر)، گاه پر از جزئیات و دقیق (تاریخ‌نگاری) و گاه تحلیلی (جامعه‌شناسانه). در این پرونده سعی کردیم به هریک از حوزه‌های زیر تا جای ممکن وارد شویم و بیشتر آن‌هایی را ببینیم که نادیده مانده‌اند.

جنگ مسلماً تاثیر واضح و آشکاری روی زندگی کودکان و نوجوانانی گذاشت که آن را تجربه کردند. کودکان آن روز که حالا کودکی خود را با صدای آژیر خطر به یاد می‌آورند و نوجوانانی که شناسنامه‌های خود را برای رفتن به جبهه دستکاری کردند، تاثیرش را فراموش نمی‌کنند. کودکان و نوجوانان نسل‌های بعدی نیز با خاطره این جنگ درگیر بودند. اما این جنگ هشت‌ساله در ادبیات کودک و نوجوان چه بروز و ظهوری داشت؟ در این مطلب مریم محمدخانی در پی پاسخ این سوال، به سه نمونه موفق از حضور جنگ در رمان‌های نوجوان اشاره می‌کند.