زنی در برلین، ثبت تاریخ جنگ است. لحظاتی از جنگ که شکست‌خوردگانِ دیروز در جایگاه فاتحان امروز، انتقام می‌گیرند. تلخی ماجرا این‌جاست که انتقام بیش از آن‌که به حاکمان و مسببان اصلی جنگ یعنی صاحبان و اجراکنندگان ایدئولوژی‌های خون‌بار برگردد، نصیب مردم بی‌گناه شهرها و روستاها می‌شود. پیش از همه نصیب زنان.

کتاب زنی در برلین دست‌نویس‌های شخصی یکی از این زنان است. زنی آلمانی که از روزهای پایانی جنگ و شکست آلمان در فاصله آوریل تا ژوئن 1945 می‌نویسد. روزهای قحطی و بمباران که ساکنان شهر در انتظار رسیدن روس‌های برنده هستند. فاتحان وقتی به شهر می‌رسند، زن‌ها را نیز جزو غنایم به حساب می‌آورند. در حالی‌که حاکمان سرمست از پیروزی مشغول مذاکره هستند، زنی روی برگه‌های کاغذ از خشونت و تجاوزی می‎‌نویسد که در این روزها نصیب‌شان می‌شود.

نکته غم‌انگیز ماجرا این است که نه تنها در زمان وقوع این جنایات کسی به طرفداری یا دادخواهی برای این زنان نمی‌کوشد بلکه تا سال‌ها این نوشته‌ها در خاموشی باقی می‌مانند، مبادا زخم غرور مردان مغلوب بیش از این جریحه‌دار شود.

چرا کتاب ماه وینش؟

عبارت معروفی است که «تاریخ را فاتحان می‌نویسند»، و البته در ثبت فتوحات خود از زخم‌ها و ستم‌هایی که بجا می‌گذارند خبری نیست. سنت خاطره‌نویسی و ثبت مستندات هم در اغلب مواقع شامل بخش‌های روشن زندگی می‌شود یا حداکثر مواردی که گرچه تلخ است اما شامل محدوده‌ای نمی‌شود که جزو دایره اخلاقی جامعه به حساب می‌آید.

حکایت تجاوز و تعدی به زنان که حتی این روزها هم با وجود جنبش‌های ایجاد شده، تبعات و مسائل گوناگونی دارد، در صدسال گذشته جزو مواردی نبوده که زنی آن را به ثبت برساند چه برسد به این‌که بخواهد منتشر کند. ارزش کتاب زنی در برلین در شجاعت و جسارت زنی است که با جسم و روحی زخم خورده، و با وجود ناامیدی، گزارش تلخی را ثبت می‌کند به این امید که روزی جهانیان از آن مطلع شوند.

اهمیت ثبت وقایع و خاطره‌نگاری حتی درباره لحظات دشوار در این است که در برابر ما آینه‌ای می‌گذارد تا زشتی‌ها و کژی‌هایمان را ببینیم و برای جهانی امن‌تر و انسانی‌تر تلاش کنیم. جهانی که حتی اگر در آن نمی‌توانیم از وقوع جنگ جلوگیری کنیم، زنان قربانیان انتقام ماجرا نباشند. بخشی دیگر نیز در این ماجرا وجود دارد: زنی که برای تاب‌آوردن این لحظات دشوار می‌نویسد. نوشتن برای او تنها راه خارج شدن از این واقعیت شوم است.

وینش با امید به جهانی بدون خشونت و انتقام‌گیری و با اهمیت تاثیر ادبیات در نشان دادن بخش‌های ناگفته رنج‌های قربانیان جنگ، با انتخاب کتاب زنی در برلین به عنوان کتاب ماه، می‌کوشد فضایی برای گفت‌وگو درباره اهمیت ثبت خاطرات و سخن گفتن از بخش‌های دشوار زندگی فراهم آورد.

شما هم می‌توانید با نوشتن ریویو یا اعلام نظرتان درباره این کتاب همراه کتاب ماه خرداد وینش باشید. همچنان با معرفی نمونه‌هایی که به ثبت مستنداتی درباره وضعیت زنان در اثنای جنگ پرداخته‌اند، دیگران را با تجربه‌های جدید آشنا کنید.

انتشارات فرهنگ نشر نو، ناشر کتاب زنی در برلین

نشر نو توسط محمدرضا جعفری در سال 1360 تاسیس شد. پس از یک دوره توقف، فعالیت خود را در دهه 70در پی گرفت و کتاب‌های متعدد تألیفی و ترجمه‌ای منتشر کرد. سومین دوره فعالیت این نشر از دهه 90 با انتشار کتاب‌هایی چون انسان خردمند، فلسفه زندگی، زندگی 0/3، ادبیات ایران و جهان و دانش عمومی تاکنون ادامه یافته است.

درباره نویسنده کتاب زنی در برلین 

کتاب زنی در برلین اولین‌بار در آمریکا منتشر شد. به دلایلی که مشخص است بدون نام نویسنده و با تغییراتی در جزئیات که هویت زن نویسنده یادداشت‌ها برملا نشود. 5 سال بعد سرانجام اصل آلمانی کتاب توسط ناشر کوچکی در سوییس به چاپ رسید و آلمانی‌ها که نمی‌خواستند چنین روایتی را از جنگ بشنوند درباره کتاب سکوت کردند. باوجودی‌که در سال‌های پس از 1970 جنبش‌های طرفدار حقوق زنان پا گرفتند و فتوکپی‌هایی از کتاب نیز بین مردم دست به دست می‌شد اما نویسنده اثر همچنان مایل نبود تا زمانی که زنده است چاپ آلمانی کتابش منتشر شود.

سرانجام وارث ناشر اولیه کتاب در سال 2001 اطلاع داد که نویسنده کتاب فوت کرده و حالا چاپ اثر در آلمان و با نام واقعی نویسنده امکان‌پذیر است.

سرانجام دست‌نویس‌های اصلی بدون حذف و تغییرات با نام نویسنده واقعی‌اش منتشر شدند؛ مارتا هیلرز زن روزنامه‌نگاری که هویتش بعدها کشف شد. او برای حفظ ته مانده عقل و شعورش در جهانی آکنده از بی‌اخلاقی و ویرانی نوشت.

بخش‌هایی از کتاب زنی در برلین

دستنوشته‌های زنی در برلین یادداشت‌های زنی است درباره ماجراهایی که بر او و دوستان و همسایگانش در فاصله اواخر آوریل تا اواسط ژوئن 1945 می‌گذرد. نوشته‌های او شامل سه دفترچه و چند برگ کاغذ است که با دستپاچگی اضافه شده‌اند و به ثبت تک تک اتفاقات آن روزهای تلخ پرداخته‌اند.

بخش‌هایی از این کتاب را برای آشنایی بیشتر انتخاب کرده‌ایم.

بخش هایی از کتاب «زنی در برلین» دست‌نوشته‌های زنی در برلین یادداشت‌های زنی است درباره ماجراهایی که بر او و دوستان و همسایگانش در فاصله اواخر آوریل تا اواسط ژوئن 1945 می‌گذرد. نوشته‌های او شامل سه دفترچه و چند برگ کاغذ است که با دستپاچگی اضافه شده‌اند و به ثبت تک تک اتفاقات آن روزهای تلخ پرداخته‌اند.

خرید آسان

اگر مایل بودید کتاب ماه وینش را برای مطالعه‌تان انتخاب کنید، برای تهیه آن:

از طریق کتابفروشی‌های مجازی (مستر سنتر، باهوک، کتابراه و ساربوک) اقدام کنید.

یا سری به این کتابفروشی‌ها بزنید و کتاب زنی در برلین را در استند وینش پیدا کنید:

-کتابفروشی باغ (خیابان ولی‌عصر- نرسیده به تجریش- روبه‌روی پمپ بنزین- پلاک 3012)

-کتابفروشی دی (خیابان ایرانشهر- خیابان کلانتری- پلاک48-بالای کافه آپ‌آرتمان)

-کتابفروشی ستارا (شهرک اکباتان- فاز2-مرکز خرید مگامال-طبقه سوم- واحد310-311)

-کتابفروشی فردوسی (میدان تجریش- ابتدای خیابان سعدآباد- پلاک10)

-کتابفروشی ققنوس (خیابان انقلاب- خیابان وصال- کوچه شفیعی- پلاک1)

-کتابفروشی هفت اقلیم (خیابان شریعتی- بالاتر از سه راه ملک- روبه‌روی آتشنشانی- پلاک609)

-کتابفروشی هوشیار (خیابان مطهری- نرسیده به چهارراه قائم مقام- پلاک261)