فیل محبوب ادبیات کودک
خالق اثر به شکل خلاقانهای به خوانندگان کوچک و بزرگش نشان داده که میتوان در برخی از ویژگیها با دیگران برابر و در برخی ویژگیهای دیگر متفاوت بود. این مجموعه به نوعی مفاهیم کتاب داستان المر را با خود به همراه دارد، به اضافهی مفاهیم تازهی دیگر. کودکان برای خواندن این مجموعه حتما لازم نیست از قبل با این فیل محبوب آشنا باشند، بلکه آشناییشان با او میتواند از همین جا شروع شود.
خالق اثر به شکل خلاقانهای به خوانندگان کوچک و بزرگش نشان داده که میتوان در برخی از ویژگیها با دیگران برابر و در برخی ویژگیهای دیگر متفاوت بود. این مجموعه به نوعی مفاهیم کتاب داستان المر را با خود به همراه دارد، به اضافهی مفاهیم تازهی دیگر. کودکان برای خواندن این مجموعه حتما لازم نیست از قبل با این فیل محبوب آشنا باشند، بلکه آشناییشان با او میتواند از همین جا شروع شود.
المر همان شخصیت معروف و رنگارنگی است که به عنوان متفاوتترین فیل در ادبیات کودکان جهان شناخته میشود. خالق اثر به شکل خلاقانهای به خوانندگان کوچک و بزرگش نشان داده که میتوان در برخی از ویژگیها با دیگران برابر و در برخی از ویژگیهای دیگر متفاوت بود. این داستان به زبان ساده، غیر کلیشهوار و بدون پند و اندرز میگوید چه بهتر است تفاوتهای همدیگر را بپذیریم و به آن احترام بگذاریم. المر به قدری محبوب است که از دنیای کاغذی فراتر رفته و از آن انیمیشن و انواع اسباببازی ساختهاند.
پیش از این کتاب المر نوشتهی دیوید مک کی از سوی انتشارات موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان برای کودکان ایرانی منتشر شده بود. در این داستان فیل، به خاطر رنگهای بدنش که به چشم هر بینندهای میآید، حس خوبی ندارد و دلش میخواهد همرنگ فیلهای دیگر باشد، درست مانند انسانهایی که رنگ پوست، شکل اندام و یا تفاوتهای دیگری در خود دارند و ناخواسته ممکن است تحت فشار نگاههای دیگران قرار بگیرند.
پس از انتشار المر مجموعهای چهار جلدی برای خردسالان با حضور المر و از همین نویسنده و با رعایت حق کپیرایت منتشر شده که در این مقاله آنها را معرفی میکنیم. این مجموعه به نوعی مفاهیم کتاب داستان المر را با خود به همراه دارد، به اضافهی مفاهیم تازهی دیگر. کودکان برای خواندن این مجموعه لازم نیست حتماً از قبل با این فیل محبوب آشنا باشند، بلکه آشناییشان با او میتواند از همین جا شروع شود.
«رنگهای المر» رنگهای گوناگون بدن این فیل را معرفی میکند. ابتدا مخاطب رنگهای بدن او را به شکل کلی میبیند. بعد هر رنگ به شکل جدا و به عنوان بخشی از طبیعت نشان داده میشود و در حد یک ماجرای یک خطی به آن پرداخته میشود. در دو صفحه از این کتاب میخوانیم: صورتی، رنگ بستنی یخی توت فرنگی است. بستنی المر خیلی زود آب میشود.
این اثر برای شناخت رنگها و پیدا کردن آن در محیط پیرامون و معطوف کردن توجه کودکان به جزئیات تاثیر دارد.
در جلد بعدی این مجموعه، «دوستان المر»، مخاطب با دوستان او و در اصل بعضی از حیوانات جنگل و یک ویژگی بارز آنها آشنا میشود. المر دوستان زیادی دارد مثل زرافه، که از همه بلندتر، مار که از همه درازتر و موش که از همه کوچکتر است. در هر دو صفحهی روبروی یکدیگر، المر حضور دارد و مشغول بازی با دوستانش است. این داستان به طور غیر مستقیم نشان میدهد داشتن دوستان یک خصلت مثبت به حساب میآید و دنیای گستردهتری را به روی فرد باز میکند، مهم نیست اگر دوستان خصوصیات متفاوتی با ما داشته باشند و تنها المر نیست که با دیگران تفاوت دارد.
«آب و هوا با المر» ماجرای ارتباط برقرار کردن المر با آب و هواست. نویسنده با کمک صفات ساده مثل «هیجان» رعد و برق را معرفی میکند: رعد و برق! بامپ! المر فکر میکند طوفان چقدر هیجان دارد.
پایان این جلد نسبت به دو جلد قبلی قوی نیست و صرفاً صحنهای است مانند صحنههای دیگر داستان، گویی هنوز ماجرا به پایان نرسیده است.
«روز المر» را میتوان ضعیفترین جلد از این مجموعه تلقی کرد، چرا که روایت یکپارچه و مرتبط به یکدیگر وجود ندارد و نویسنده و تصویرگر فقط لحظههایی از زندگی المر را به نمایش درآوردهاند. روایت از خمیازه شروع میشود و به ناهار خوردن و بازی قایم باشک و حمام رفتن میرسد. شاید بهتر بود نویسنده در این جلد از داستان گره کوچک و یا موضوع واحدی برای مخاطب انتخاب میکرد.
کودکان در هر جلد از این کتاب به سادهترین شکل با حضور کمترین جملات و با کمک تصاویر با مفاهیم مهمی آشنا میشوند. والدین، مربیان و تسهیلگران میتوانند این مجموعه را برای فرزندانشان بلندخوانی و حتی به کمک آنها به شکل نمایشی اجرایش کنند. از تصاویر مجموعه هم نباید گذشت، تصاویری که مانند نثر کتاب بیآلایش و بدون اجزای اضافی است و مخاطب در نگاه اول میتواند به راحتی با آن ارتباط برقرار کند.
از آنجایی که این مجموعه با مقوای ضخیم و در ابعاد خشتی (ابعاد کوچک) چاپ شده، اندازه و جنس صفحات مناسبی برای خردسالان دارد. علاوه بر این اگر کتابها در کنار همدیگر قرار نگیرند مشخص نیست جلدهای دیگر هم وجود دارد، از این رو بهتر بود برای این مجموعه نامی انتخاب و روی هر جلد درج میشد.