آیا می‌توان آموزش را هنری دانست که به جستجوگری دانش منتهی می‌شود؟

روز ملی کودک در مهرماه است و هم‌زمانی آن با آغاز سال تحصیلی بهانه‌ای دست ما می‌دهد تا درباره آموزش کودکان صحبت کنیم. در روزگار ما آموزش کودک به چه معنی است و نسبت به روزگاران گذشته معنی آموزش کودکان چه تغییراتی داشته است؟ دوست عزیز ما گیسو فغفوری نگاهی کرده است به این روند در جهان.

روز جهانی آینده روز جهانی کودک در ایران روز خاصی است، روزی که معلوم نیست از کی و چگونه به روز کودک و فرزندان اختصاص پیدا کرده، اما بهانه‌ای است برای گفتن از کودکان، حقوقشان و توجه کردن به کم و کاستی‌های زندگی‌شان، هرچند مهم‌تر از این‌ها، کودکان آینده‌اند. ما از طریق کودکانمان در آینده حضور داریم. آن‌ها یاد ما را به آینده می‌برند و رفتار امروز ما با آنان در ساختن آینده موثر است.

اگر فرض کنیم قصد ما از آموزش کودکان مجهز کردن آنها برای ساختن زندگی خود و اطرافشان باشد؛ با تغییراتی که در محیط زندگی ما ایجاد شده است شاید دیگر حل مسائل با روش‌های قبلی ممکن نباشد. و شاید روش ناکافی حل ما، مسائل را تا این حد پیچیده کرده است. ظاهرا لازم است عضله‌هایی را در بدنمان بیشتر قوی کنیم.

تئوری‌های آموزشی که مهارت طرح مسئله و جستجو و یافتن راه حل را به روش‌های نقادانه انجام می‌دهند بسیار مطرح هستند. قبلا این مفاهیم به عنوان بخشی از مهارت‌های زندگی مطرح بود؛ اهمیت این مهارت‌ها در آموزش ربع اول قرن بیست و یکم بیشتر و بارزتر است. بخصوص که در دنیای پیش‌رو صنایع به سمت خلاقانه و هوشمند شدن می‌روند.

انسان‌هایی که سفر خود را از گردآورنده و شکارچی شروع کردند و مراحل کشف آتش، کشاورزی، صنایع بخار، موتور احتراقی و انفورماتیک را پشت سرگذاشته‌اند بیش از هر چیزی نیازمند مهارت طرح و حل مسئله خواهند بود و در این دنیای جدید دیگر چیزی را نمی‌توان بدیهی فرض کرد. در نهادهایی که در کشورمان خدمات آموزشی ارائه می دهند این تحول را چقدر می بینیم؟

دسترسی به آموزش رایگان و عمومی یکی از نقاط قوت قانون‌اساسی کشورمان است. دسترسی همگانی به آموزش یکی از ابزارهای مهم برای رسیدن به جامعه‌ای آزاد و مبتنی بر گفتگو است. اما این اصل مهم قانون‌اساسی در چنددهه گذشته دچار تغییراتی شده که وضعیت آموزش و آینده جامعه را در خطر قرار داده. در این مقاله به بررسی و اهمیت این مساله پرداخته شده.

البته لازم است شناخت خوبی از مسیر طی شده هم کسب کنیم. جایی که در حال حاضر در حیطه آموزش ایستاده‌ایم و مسیری که طی کرده‌ایم چه خوب و چه بد؛ چه سریع و همه جانبه و چه کند و بی رمق، مرهون کسانی است که در طول این مدت برای کودکان ایران زحمت فراوان کشیده‌اند و نام خود را در ذهن ما ثبت کرده اند. خوب است یادی کنیم از تعدادی از این بزرگان.

بدیهی است که در این پرونده از بسیاری از بزرگان و تاثیرگذاران آموزش در ایران نام برده نشده است که حتما در زمان‌های دیگر به آنها خواهیم پرداخت.

شما هم می‌توانید در معرفی این چهره‌ها با ما همراهی کنید.

روز ملی کودک – روز جهانی کودک