بدن ویکنت جوان در اثر اصابت توپ در جنگ، به دو نیم تقسیم می‌شود. نیمه راست او که حالا به شر مطلق بدل گشته، پس از آن‌که به طرز معجزه‌آسایی توسط پزشکان مداوا می‌شود، به خانه بازمی‌گردد. این نیمه ویکنت زندگی مردم را جهنم می‌کند؛ می‌خواهد هرچه را بر سر راهش می‌بیند به دو نیم تقسیم کند، خانه‌ها و مزرعه‌ها را به آتش می‌کشد و افرادی را بی‌دلیل به قتل می‌رساند.

اما نیمه چپ که قلب در آن جای دارد، نماینده خیر مطلق می‌شود و مدتی بعد به خانه می‌رسد؛ نیمه‌ای که شبانه روز برای کمک به مردم تلاش می‌کند. دو نیمه ویکنت در مقابل مردم عادی که ترکیبی از خیر و شر هستند قرار می‌گیرند و سبب اختلال در زندگی آنها می‌شوند. داستان متنی ساده و بی‌طرفانه دارد؛ چرا که از زبان خواهرزاده کم سن‌وسال ویکنت بازگو می‌گردد.

کالوینو در ویکنت دو‌نیم‌شده با توصیف مو‌به‌موی جزییات صحنه‌ها و طنزی که هرگز به سمت لودگی حرکت نمی‌کند، نگاهی نو از موضوع همیشگی جدال خیر و شر ارائه می‌دهد و هر کدام را بدون حضور دیگری، آزاردهنده و رنج‌آور می‌داند. در این جدال، برنده یا نیمه برتری وجود ندارد و نویسنده حتی در مواقعی نیکی مطلق را بدتر از شر مطلق و آدمی را ترکیب و آمیزه‌ای از این دو می‌شمارد.

ویکنت دو‌نیم‌شده، کتابی از سه‌گانه نیاکان ماست که با کتاب‌های بارون درخت‌نشین و شوالیه ناموجود در این مجموعه قرار می‌گیرد. در این سه‌گانه، کالوینو انسان‌هایی غیرعادی و جادویی را در میان مردم عادی قرار می‌دهد. در کتاب حاضر او به نحوی دنبال رسیدن به انسانی کامل و بی‌نقص است؛ اما رسیدن به چنین هدفی را ناممکن می‌بیند؛ چنانکه در شوالیه ناموجود می‌گوید انسانی که صرفا دارای ویژگی‌های نیک باشد قطعا موجودی غیر از انسان است، چراکه خواص انسان بودن را از دست داده است.

درباره نویسنده

ایتالو کالوینو، داستان‌نویس برجسته و صاحب‌ سبک ایتالیایی، سال 1923 در کوبا متولد شد. سال 1947 در رشته ادبیات از دانشگاه تورین فارغ‌التحصیل شد و پس از آن با روزنامه‌های محلی و مجلات همکاری کرد. کوره راه لانه‌های عنکبوت‌ و کلاغ آخر از همه می‌رسد از نخستین آثار او هستند که با رویکردی سیاسی و تحت تأثیر خاطرات جنگ جهانی دوم، حضورش در نهضت مقاومت و حزب کمونیست ایتالیا به نگارش درآمدند.

الهام و تأثیرپذیری از دیگر نویسندگان، چون کافکا و همینگوی و همین‌طور سفرها و مطالعات گسترده او در دوران فعالیت حرفه‌ای‌اش، فرصتی را برای کاوش و نوشتن در ژانرهای متنوع، در عین حال خلق سبک منحصر‌به‌فرد و لحن طنزآمیزش فراهم کرد و انعطاف پذیری او در مقام یک نویسنده را به نمایش گذاشت.

سه‌گانه نیاکان ما، شهرهای نامرئی، کمدی‌های کیهانی، هرمیت در پاریس و اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری چندی از آثار ارزنده کالوینو هستند. بخش بزرگی از نوشته‌های کالوینو نیز به مقالات و سفرنامه‌های او اختصاص دارند؛ کلکسیون شن مجموعه‌ای از یادداشت‌ها و تفسیرات او به همراه خاطراتش از سفر به کشور‌های ژاپن، مکزیک و ایران است. در کتاب جاده سن جووانی نیز، به مرور خاطراتش از کودکی تا میانسالی می‌پردازد.

توجه او به عواطف، مسائل و نقطه ضعف‌های انسانی و همچنین طبیعت‌گرایی در بیشتر آثارش به چشم می‌خورند. آثار کالوینو سرشار از فانتزی، ژرف‌نگری، کنایه‌ و طنزی نوآورانه است که از دریچه‌های گوناگون، به پیچیدگی‌های زندگی انسان می‌نگرد. کالوینو در سپتامبر 1985 درگذشت.

بخشی از کتاب ویکنت دو نیم شده

از موقعی که همه فهمیدند نیمه دیگر ویکنت برگشته و به همان اندازه که آن یکی شرور است، این یکی خوش‌طینت است، زندگی در ترّالبا به کلی عوض شد… زندگی‌مان میان مهربانی و وحشت در نوسان بود. از آن به بعد مردم اسم نیمه چپ دایی‌ام را گذاشتند خیر؛ همانطور که به نیمه راست آن گفتند شر.

شل‌ها، آدم‌های درمانده، زن‌های فریب‌خورده، خلاصه هر کسی که درد و رنجی داشت به خیر مراجعه می‌کرد. او می‌توانست از این موضوع استفاده کند و خودش ویکنت بشود؛ ولی با بالاپوش سیاه پاره‌اش، با چوب زیر بغلش، با جوراب سفید و آبی پروصله پینه‌اش مثل ولگردها زندگی می‌کرد، و تا آنجا که می‌توانست چه به کسانی که دست طلب به سویش دراز می‌کردند، و چه به آنهایی که شرورانه او را می‌راندند، یاری می‌کرد.