زندگانی بتهوون، داستان زندگی او، به همراه وصیت‌نامه، متن چند نامه و اندیشه‌هایش را روایت می‌کند. مردی که با وجود فقر، بیماری، فشار اطرافیان و جامعه و رنج بسیار، دست از آرزوی آزادی و شادمانی نکشید و هنرش، جاودانه شد. رومن رولان، عاشقانه به بازگوکردن زندگی بتهوون می‌پردازد و اعماق وجود و عواطف و وقایع زندگی او را، به آثارش نسبت می‌دهد.

خود نیز با سرگذشت قهرمانش همراه می‌شود و بدین شکل در اندیشه‌ها و آرمان‌های او کنکاش می‌کند. نحوه توصیف خلق آثار، خواننده را به گوش دادن و تأمل در قطعات این آهنگساز سوق می‌دهد تا به آرمان‌های پنهان در آنها، پی ببرد.

اشتفان تسوایک، نویسنده اتریشی، درباره این کتاب می‌نویسد: «رولان در این کتاب، نمی‌خواهد بتهوون موسیقی‌دان را به موسیقی‌دانان بشناساند. بلکه لازم می‌داند بتهوون قهرمان را به تمام انسان‌ها بنمایاند، که در پایان زندگی اندوهبار و دردناکش عالی‌ترین سرود بشریت را در شادمانی عظیم و خدائی سمفونی نهم می‌آفریند…»

رولان در این اثر، روح عظیم و جنبه‌های انسانی و اخلاقی بتهوون را می‌ستاید و بر پیروزی او در برابر سختی‌ها و مصائب زندگی‌ ارج می‌نهد. بخش‌هایی از رمان ژان کریستف نیز با اقتباسی از زندگی این آهنگساز بزرگ و بر اثر ارادت نویسنده به او شکل گرفت.

زندگی بتهوون و بررسی آثار و تفکراتش، بارها به تحریر درآمده‌اند؛ کتاب‌های سلوک روحی بتهوون به قلم ج. و. ن. سالیوان (ترجمه کامران فانی، انتشارات آگاه) و بتهوون، انسان پیروز نوشته امیل لودویگ (ترجمه علی اصغر بهرام بیگی، انتشارات علمی و فرهنگی) نمونه‌هایی خواندنی از این آثار هستند.

درباره نویسنده

رومن رولان، نویسنده معروف فرانسوی، در ژانویه ۱۸۶۶ چشم به جهان گشود. برای تحصیل به پاریس رفت و در ۱۸۸۶ در دانشسرای عالی پذیرفته شد. در پاریس و روم به مطالعه تاریخ، موسیقی و هنر پرداخت. در ۲۹ سالگی، جایزه بزرگ آکادمی فرانسه را برای کتاب تاریخ اپرای اروپا پیش از لولی و واسکارلاتی دریافت کرد. از ۱۹۰۳، در کنار فعالیت‌های ادبی به تدریس موسیقی روی آورد. در ۱۹۱۵، برای رمان ژان کریستف، برنده جایزه نوبل ادبیات شد.

خلاقیت هنری، اندیشه‌های سیاسی و مطالعات و ارتباطات گسترده‌ او با متفکران زمانه‌اش، به خلق آثاری تاثیرگذار و متفاوت انجامید. نقش علاقه و علم وافرش به موسیقی را می‌توان کم و بیش در بیشتر آثارش یافت.
رولان در میان رمان‌ها و نمایشنامه‌هایش نیز، با دقتی بی‌نظیر به نگارش زندگی‌نامه بزرگانی از جمله بتهوون، میکل‌آنژ، تولستوی و گاندی پرداخت. در ۱۹۴۲، سفر درونی را منتشر کرد که خودزندگی‌نامه او شمرده می‌شود. او دسامبر ۱۹۴۴، در ۷۸ سالگی درگذشت.

بخشی از کتاب زندگانی بتهوون

(درباره سمفونی نهم)
این انسان تیره‌روز و بدبخت که همواره دستخوش عذاب و محنت بود، همیشه می‌خواست که سرودخوان و ستایشگر شادمانی باشد. سال‌ها و سال‌ها در این کوشش بود ولی هر‌دم طوفانی از عشق‌ها و رنج‌های اندوهبار او را در میان می‌گرفت و جز در آخرین سال‌های عمر خود به این آرزو نرسید. در این وقت است که او توانست آرزوی خود را بیان کند و آن هم با چه عظمتی!

وقتیکه تم شادمانی برای نخستین بار ظاهر می‌شود، ارکستر ناگهان می‌ایستد و سکوتی غیرمنتظره ایجاد می‌شود و همین سکوت به ورود آوازها که بلافاصله فرا می‌رسند حالتی مرموز و خدائی می‌بخشد. واقع هم چنین است؛ این تم و این آهنگ در حقیقت یک خداست.
شادمانی از آسمان‌ها فرود می‌آید، با آرامشی فوق طبیعی توسعه می‌یابد…

کم کم شادمانی سراسر وجود را تسخیر می‌کند و همه چیز را فرا می‌گیرد. براستی این یک پیروزی بزرگ در جنگ با اندوه و درد است…
به دنبال این شادمانی جنگجویانه حالت وجد و انبساطی مذهبی و روحانی فرا می‌رسد، سپس یک مستی مقدس و فرح و انبساطی عاشقانه خودنمائی می‌کند.