خرمگس حدود ۱۲۵ سال پیش در ۱۸۹۷ در انگلستان و آمریکا برای اولین بار چاپ شد.

داستان «خرمگس» مربوط به فعالیت سیاسی ایتالیایی‌ها در دهه‌های میانه قرن نوزدهم است، دورانی که بعد از حمله ناپلئون، ایتالیا به هشت کشور مجزا تقسیم شد که در اشغال امپراتوری اتریش بودند.

در این دوران کلیسای کاتولیک از اتریش به عنوان اشغالگر حمایت کرد. مردم ایتالیا برای ایجاد وفاق ملی و به دست آوردن استقلال، از ۱۸۳۱ تا ۱۸۷۰ به مدت تقریبا ۴۰ سال بر علیه اتریش مبارزه کردند تا در نهایت پیروز شدند و ایتالیای یکپارچه و مستقل شکل گرفت.

خرمگس حوادثی از زندگی قهرمانان این مبارزات را در دوران ۱۳ ساله روایت می‌کند. داستان به سال‌های اول شکل‌گیری سازمان ایتالیای جوان مربوط می‌شود. سازمانی که نقش مهمی در مبارزه مردم ایتالیا تا رسیدن به استقلال کشورشان داشت.

داستان با گفتگوی میان یک کاردینال و پسری بسیار جوان از طبقه بورژوای انگلیسی و در یک مدرسه مذهبی آغاز می‌شود. آرتور به تازگی با جمعیتی انقلابی آشنا شده و درگیری‌های عاطفی نیز پیدا کرده است، او فلسفه می‌خواند و مسحور شخصیت کشیش اقرارنیوش و آموزگارش است. داستان با بیان تجربه خام‌سرانه جوانان تازه پیوسته به جنبش آزادی‌بخش راه می‌افتد و سپس با ضربه‌ای هولناک همه چیز در داستان تغییر می‌کند. 

خرمگس (گدفلای) طی سال‌ها و در کشورهای مختلف الهام‌بخش مبارزان سیاسی شد، خصوصاً در چین و روسیه و آمریکای جنوبی که انقلاب‌های مارکسیستی در آن‌ها رخ داد، با  استقبال بسیار روبرو شد. قهرمان داستان «خرمگس» است که از تمام ویژگی‌های یک مبارز-قهرمان برخوردار است. او هم قلم بُرنده دارد و هم ذکاوت بسیار، روابط فراوان با شبکه‌ای از مبارزان و روحیه دلیر برای درگیر شدن در مبارزات مسلحانه و از همه مهم‌تر ایمان به راهی که انتخاب کرده است.

خرمگس متمرکز بر انسان است، روابط انسانی، عشق میان انسان‌ها، آرمان‌های انسانی و مرگ انسان، با تصاویری بسیار قدرتمند و شخصیت‌هایی عمیق. خرمگس در میان انقلابیون قرن بیستم مانند یک کتاب مقدس مشهور بود. شخصیت محوری جنبش آزادی‌بخش زنی است که نماینده عقلانیت این کارزار و انگیزه‌بخش انقلابیون است. جما منضبط، شجاع، قابل اعتماد و اثرگذار است و از هر نظر عضوی ارزشمند و قابل احترام برای جنبش به حساب می‌آید. بی‌آنکه فردیت او محوریت داشته باشد، هویتش تنیده در فعالیت‌های سیاسی و آرمان‌های انسانی‌اش است.

خانم وینیچ در خانواده برجسته انگلیسی در ایرلند کنونی متولد شد. پدرش از ریاضیدانان بزرگ بود و مادرش مقلات اجتماعی می‌نوشت. او در 18 سالگی برای ادامه تحصیل به آلمان رفت و شروع به آموختن موسیقی، فلسفه، زبان‌شناسی و ادبیات کرد.

پس از پایان تحصیلاتش علاقمند به مسائل اجتماعی شد و زندگی مبارزان راه آزادی برایش بسیار جذاب و تاثیرگذار شد. وینیچ مدتی در روسیه به فراگیری زبان روسی مشغول شد و آثار نویسندگان مشهور روسیه مانند «داستایوفسکی»، «گوگول» و «کاشین» را به انگلیسی ترجمه کرد. در سال 1897 اولین رمان خود را با نام خرمگس منتشر کرد. کتاب در مدت کوتاهی به شهرت رسید و تجدید چاپ شد.

از خرمگس به عنوان یکی از کم نظیرترین رمان‌های سیاسی که زندگی و شخصیت یک مبارز را به تصویر کشیده است، یاد می‌شود. وینیچ یکی از نویسندگان مهم در حقوق زنان نیز هست و هنوز هم مقالات او درباره مقام زنان در جامعه بسیار مشهور و تاثیرگذار هستند.

کتاب برای اولین بار توسط «خسرو همایون پور» به فارسی ترجمه شد و توسط انتشارات «امیرکبیر» منتشر شد. حمیدرضا بلوچ نیز کتاب را برای «انتشارات مجید» ترجمه کرده است. «داریوش شاهین» و «سوسن ارکانی» از دیگر مترجمان کتاب هستند.

از «خرمگس» بارها و بارها اقتباس‌های سینمایی و تئاتری شده است. به خصوص اقتباس‌های سینمایی در کشورهای بلوک شرق. «جرج برنارد شاو» در سال 1898 نمایشنامه‌ای با عنوان خرمگس را از کتاب اقتباس کرد. همچنین نمایشنامه‌نویسان روس نمایش «اوواد» را بر اساس داستان کتاب نوشتند. برای مطالعه معرفی‌های بیشتر به لینک مراجعه کنید.