چه کسی گفته که باید همیشه خوب باشیم؟
بیش از اندازه مراقب دیگران بودن، تلاش برای بهترین شدن، بیشتر اهمیت دادن به دیگران نسبت به خودمان و دهها کار این شکلی شاید برای خیلی از ما آشنا باشد. من خوب هستم هم درمورد همین موضوع است: داستان تخم مرغی که میخواست بهترین باشد و همیشه کارهای خوب و درست انجام بدهد.
بیش از اندازه مراقب دیگران بودن، تلاش برای بهترین شدن، بیشتر اهمیت دادن به دیگران نسبت به خودمان و دهها کار این شکلی شاید برای خیلی از ما آشنا باشد. من خوب هستم هم درمورد همین موضوع است: داستان تخم مرغی که میخواست بهترین باشد و همیشه کارهای خوب و درست انجام بدهد.
کتاب من خوب هستم میگوید که دست از بهترین و عالی بودن برداریم چون در واقعیت، زندگی پر از اشتباهات کوچک و حتی بزرگ است. شخصیتهای این کتابِ تصویری، نه انسان هستند، نه حیوانات کوچک و بزرگ و نه حتی اسباببازیها. بلکه تخم مرغ کوچکی است که در کنار بقیهی دوستهایش زندگی میکند.
او همیشه برای کمک به دیگران آماده است و حواسش هم جمع است که خرابکاریهای بقیهی دوستانش را درست کند. هر روز که بیدار میشد تا موقع خواب نگران و مواظب کارهای دیگر تخم مرغها است. او تلاش میکرد تا اوضاع را روبهراه و رفتار بد بقیه را اصلاح کند.
تا این که یک روز بعد از بلند شدن از خواب، متوجه چند ترک روی پوستهاش میشود. اینجاست که میفهمد دیگر تحملش تمام شده است و نمیتواند همیشه حواسش جمع دیگران باشد. برای همین تصمیم میگیرد که وسایلش را جمع کند، از آنجا برود و چند وقتی را فقط برای خودش زندگی کند.
مفهوم اصلی کتاب من خوب هستم به طور خلاصه دور شدن از ایدهآلگرایی و انتظار بیشازاندازه داشتن است. خیلی وقتها ما به دنبال بهترین نسخه از خودمان میگردیم و هر روز تلاش میکنیم تا عالیترین شرایط را برای همه چیز آماده کنیم. گاهی اوقات والدین نیز خواسته یا ناخواسته از فرزندشان انتظار بهترین بودن را دارند. آنها کودکان را تشویق به داشتن رفتاری عالی و بدون نقص میکنند و اگر کودک یک اشتباه کوچک بکند، سریع او را بازخواست میکنند.
این انتظار بیشازاندازهی والدین، بعد از مدتی تبدیل به کمالگرایی و انتظار کودک از خود میشود و ممکن است در تمام مراحل زندگی او را همراهی کند. تلاش برای بهترین دانشآموز بودن، بهترین همسر، بهترین مادر و پدر و … .
تخم مرغ داستان ما نمیتواند با خیال راحت بازی کند و از روزهایش لذت ببرد چون همیشه باید حواسش جمع باشد تا خودش و بقیهی دوستانش هیچ کار اشتباهی نکنند. توجه مدام او به خوب بودن باعث میشود که بعد از یک مدت، مریض و خسته شود و دوستهایش را نیز از دست بدهد. این کتاب به کودکان یادآوری میکند که همیشه بهترین بودن آنقدرها هم خوب نیست و هر کسی حق اشتباه کردن را دارد چرا که تلاش مداوم برای بدون نقص و اشتباه بودن، خودش یک اشتباه بزرگ است.
در کنار همهی اینها، من خوب هستم یک موضوع دیگر را هم به ما یاد میدهد و آن مراقبت کردن از خودمان است. گاهی اوقات کودکان به اندازهای درگیر خوب بودن حال خواهر و برادرشان، دوستان و حتی والدینشان میشوند و برای جلب رضایت آنها تلاش میکنند که خودشان را کمرنگتر از چیزی که باید میبینند. این موضوع برای بسیاری بزرگسالان نیز اتفاق میافتد.
ما گاهی برای خودمان اهمیت کمتری از اطرافیانمان قائل هستیم و این اتفاق برای سلامتی روح و روانمان آسیبزا است. تخم مرغ خوب کتاب، بعد از جدا شدن از دوستانش، سعی میکند که با تمام وجود روی خودش و خواستههایش تمرکز کند. او راههای بسیاری را مثل کتاب خواندن، نقاشی کشیدن و خاطره نوشتن برای رسیدن به آرامش امتحان میکند و بعد از مدتی دوباره حالش خوب میشود.
باوجود این که دوری از ایدهآلگرایی و مراقبت از خود مفاهیمی هستند که ممکن است انتقالشان پیچیده به نظر برسد، زبان ساده و صمیمی نویسنده باعث میشود که کودکان بهراحتی کتاب را درک کنند. جوری جان نویسندهی کتاب من خوب هستم از مثالهای ملموس و ساده برای رساندن منظورش استفاده کرده است که این موضوع نه تنها فهمیدن کتاب را برای کودکان آسان میسازد، بلکه خواندن آن را نیز شیرینتر میکند.
جوری جان که از نویسندههای خوب کتاب کودک است و تاکنون جوایز بسیاری را برنده شده است، دو کتاب مشابه دیگر را نیز نوشته است که درمورد یک بچه لوبیا (من باحال هستم) و یک تخمه آفتابگردان (من بد نیستم) هستند.
یکی از نقاط قوت کتاب، تصویرگری بسیار خوب پیت آزولد است. تصویرها پر از جزئیات و در خدمت داستان هستند که زیبایی کتاب را چند برابر میکنند. وجود رگههایی از طنز در تصاویر باعث میشود خواندن کتاب برای کودکان سرگرمکنندهتر شود. تصویرگر دو کتاب دیگر این مجموعه که به آنها اشاره شد نیز پیت آزولد است.
در هر صفحه از این کتاب، متن کمی قرار گرفته است و کودک فرصت توجه به تصویرها و درک جملهها را پیدا میکند. در صفحهای از کتاب که تخم مرغ بعد از گذراندن زمانی در تنهایی و خلوت، احساس میکند که خودش را پیدا کرده، هیچ نوشتهای وجود ندارد. تا ما هم تمام تمرکزمان را روی تصویر تخم مرغ بگذاریم و فقط به خود او توجه کنیم.
کتاب من خوب هستم را آناهیتا حضرتی ترجمه و نشر پرتقال به چاپ رسانده است. شیوهی ترجمه کتاب نیز از ساده و واضح نوشتن نویسنده پیروی و تا جای ممکن از جملات کوتاه و روان استفاده کرده است.
ردهبندی سنی این کتاب از سه تا هفت سال است اما خواندن این کتاب را هم به کودکان و هم به بزرگسالان پیشنهاد میکنم.