مترجم: کاجیک صافاریان

مشکل فراتر از کتاب‌ است

برای جنیفر پیرسن انتخاب واضح اما سختی بود. انتخابی میان تعطیلی کتابخانه یا مرگ آدم‌‌ها.

پیرسون می‌‌گوید: «کتابخانه‌ی من همیشه پر از افراد مسن بود، من فقط می‌خواستم بروم بیرون و فریاد بزنم “بروید به خانه، اینجا چه کار می‌‌کنید؟” می‌‌دانستم اگر اقدام به بستن ساختمان نمی‌‌کردیم، آن‌‌ها همچنان به کتابخانه می‌‌آمدند. ما در آن شرایط، بیشتر مضر بودیم تا مفید.»

پیرسون مدیر کتابخانه‌ی مموریال مارشال کانتی در تنسی است که چهارشنبه‌ی پیش تعطیل شد. او همچنین رئیس «اتحادیه‌ی کتابخانه‌‌های روستایی و کوچک» است. این اتحادیه همراه با سازمان‌‌های بزرگ‌تری مثل «سازمان کتابخانه‌‌های آمریکا» در بیانیه‌ای خواستار بسته شدن کتابخانه‌‌های عمومی به علت همه‌‌گیری ویروس کرونا شدند.

کتابخانه‌ی کنگره با جدیت پی‌گیر این حرکت بود و در اوایل ماه اعلام کرد که ممکن است تمامی ساختمان‌‌هایش را تا پایان آوریل تعطیل و همچنین تمامی برنامه‌‌های تحت سرپرستی کتابخانه را تا اواسط می معلق کند. بلافاصله بعد از آن، کتابخانه‌‌های عمومی در شهرهای بزرگی مثل نیویورک، سان فرانسیسکو و سیاتل تعطیل شدند. تا امروز، بیش از ۳۰۰۰ کتابخانه در کشور همین کار را کرده‌‌اند.

این ساختمان‌‌ها اما خالی نخواهند ماند. مثلاً در بیانیه‌ی مطبوعاتی شهردار سان فرانسیسکو، لاندن برید، اعلام شد که کتابخانه‌‌ها و سایر ساختمان‌‌های عمومی سان فرانسیسکو با تغییر کاربری به «خدمات اورژانسی برای فرزندان والدین فعال در خطوط مقدم مقابله با شیوع کرونا و خانواده‌‌های کم درآمد» اختصاص خواهند یافت. اما مثل هر اختلال اجتماعی که تحت تأثیر ویروس کرونا بوده، بسته شدن کتابخانه‌‌ها می‌‌تواند تأثیراتی پی‌درپی بر جوامع محلی اطرافش داشته باشد.

رامیرو سالازار، رئیس «اتحادیه‌ی کتابخانه‌‌های عمومی» و مدیر کتابخانه‌ی عمومی سن آنتونیو، می‌‌گوید: «بسته شدن کتابخانه‌‌ها تأثیر شگرفی بر جوامع محلی که در آن‌‌ها کار می‌‌کنیم، دارند. معمولاً تا وقتی کتابخانه‌‌ها تعطیل نشوند، مردم به اهمیت آن‌‌ها پی نمی‌برند.»

چیزی فراتر از کتاب‌‌ها، (مهم‌تر از کتاب‌‌ها)

دارسی بریکسی، مدیر کتابخانه‌ی اهل سیاتل، که ۲۰ سال در کتابخانه‌‌های عمومی و دانشگاهی کار کرده، می‌‌گوید: «کتابخانه از معدود مکان‌‌هایی است که هرکس می‌‌تواند واردش شود بدون اینکه مجبور باشد چیزی بخرد. رفتن به دستشویی یا جایی گرم و به دور از بارندگی چیزی بسیار ابتدایی است که در هر جایی به جز یک کتابخانه‌ی عمومی، کار زشتی به حساب می‌‌آید.»

مدت‌‌هاست که کتابخانه‌‌ها در طول روز سرپناه غیررسمی بی‌‌خانمان‌‌ها یا کسانی هستند که مشکل مسکن دارند. بی‌‌خانمان‌‌ها، در بهترین شرایط هم قشری آسیب‌‌پذیرند، هنگام وقوع یک بحران جهانی سلامت عمومی، با کمبود امکانات روبرو می‌‌شوند. فرماندار کالیفرنیا، گیوین نیوسام، پیشبینی کرد که ۶۰۰۰۰ بی‌‌خانمان، فقط در کالیفرنیا، در معرض آلوده شدن به ویروس کرونا هستند. به طور خاص در شهرهای کوچک، این مسئله‌‌ای حاد است، چرا که کتابخانه می‌‌تواند آخرین سرپناه یک بی‌‌خانمان باشد.

پیرسن می‌‌گوید: «ما سرپناهی برای بی‌‌خانمان‌‌ها نداریم، مکان‌‌های دیگری هم نداریم که روزها به آن‌‌جا بروند. آن‌‌ها به حال خود رها شده‌‌اند. خجالت‌‌آور است! این قلب مرا می‌‌شکند، اما نمی‌‌دانم که در حال حاضر برایشان چه کاری میتوانیم بکنیم.»

کتابخانه‌‌ها برای خانواده‌‌های کم‌‌درآمد هم بسیار مهم‌‌اند. بریکسی می‌‌گوید آن‌‌ها جز کتاب، چیزهای زیادی امانت می‌‌گیرند. لوازم پخت‌وپز یا ابزار و لوازم دیگر که شاید برای افراد با درآمد عادی باشند. کتابخانه‌‌ها برای کودکان یا سالمندان محروم منابع اجتماعی فراهم می‌‌کنند، همین‌طور دسترسی به اینترنت در مناطق روستایی یا برای کسانی که توانایی مالی ندارند.

بریکسی می‌‌گوید: «فکر می‌‌کنم نابرابری‌‌ها در این کشور بسیار بیشتر از قبل مشخص خواهند شد. مردم چیزهایی را خواهند دید که تابه‌حال ندیده‌‌اند. در ابتدا شاید بسیار کم باشد، اما با گذشتن هفته‌‌ها، واضح‌‌تر خواهند شد.»

سلامت دیجیتال

برای حامیان کتابخانه البته همه‌چیز تاریک و سیاه نیست. با اینکه ساختمان‌‌های کتابخانه‌‌ها تعطیل شده‌‌اند، بسیاری از کتابخانه‌‌ها برای کسانی که دسترسی به اینترنت دارند، حجم زیادی از محتوای دیجیتال دارند. کسانی که کارت کتابخانه دارند می‌‌توانند کتاب الکترونیکی قرض بگیرند و یا از برنامه‌‌های پخش آنلاین کتابخانه‌‌ها استفاده کنند.

بسیاری از کتابخانه‌‌ها هم دیگر در مورد زمان برگرداندن کتاب‌‌ها و تاریخ انقضای کارت کتابخانه سخت‌گیری نمی‌‌کنند. بعضی کتابخانه‌‌ها هم برنامه‌‌های آنلاین خود را جدی‌‌تر پیگیری می‌‌کنند، از آپلود کردن حجم زیادی برنامه‌ی آنلاین برای قرض گرفتن تا برگزاری جلسات کتابخوانی آنلاین. در تاریخ ۲۴ مارچ، «آرشیو اینترنت» اعلام کرد که با حذف کردن لیست انتظار برای ۱٫۴ میلیون کتاب کتابخانه‌ی دیجیتالش، در حال ساختن یک «کتابخانه‌ی ملی اضطراری» است. این سازمان می‌‌گوید که حذف لیست انتظار، تا ۳۰ ژوئن یا پایان وضعیت اضطراری در آمریکا، هرکدام دیرتر تمام شوند، ادامه خواهد داشت.

سالازار می‌‌گوید: «ما نمی‌‌توانیم کاری کنیم که آن‌‌ها حس کنند شرایط عادی است. اما می‌‌توانیم از شرایط جدید استفاده کنیم و چیز متفاوتی ارائه دهیم. این کاری است که می‌‌خواهیم انجام دهیم. برای بسیاری از ما این یک چالش است، اما داریم به ایده‌‌های خوب و خلاقانه‌‌ای می‌‌رسیم.»

تغییر دیرهنگام

در حالی تعطیلی کتابخانه‌‌ها مشکلات زیادی به همراه داشته، همچنان ممکن است بعد از گذراندن همه‌‌گیری ویروس کرونا، مشکلات بیشتری داشته باشند. در این مرحله، رکود اقتصادی تقریباً اجتناب ناپذیر است. وقتی اقتصاد سیری نزولی دارد، مشتریان کتابخانه افزایش می‌‌یابند چون مشتریان به منابع مجانی یا کم هزینه مثل برنامه‌‌های کاریابی، تمایل پیدا می‌‌کنند. بر اساس گزارشی که «سازمان کتابخانه‌‌های آمریکا» در سال ۲۰۱۰ منتشر کرده، در زمان رکود اقتصادی اواخر دهه ۲۰۰۰، کتابخانه‌‌ها در ۲۴ ایالت قسمتی از منابع مالی خود را از دست دادند. حالا این کاهش بودجه را در کنار افزایش مشتریانی که هرروز ناامیدتر می‌‌شوند قرار دهید تا ببینید وضعیت چقدر تلخ است.

پیرسون می‌‌گوید: «احتمالاً وقتی مردم بیشتر از همیشه به ما نیاز دارند، ما تعدادی از کارمندانمان و بخشی از برنامه‌‌هایمان را از دست خواهیم داد. ما کسانی هستیم که در زمان رکود به مردم کمک می‌‌کنیم. انجام این کار برایمان سخت خواهد بود چون باید با بودجه‌‌های ناچیز یا در حال کاهش روبه‌‌رو شویم، چون سرمایه‌‌گذاران ما به اندازه‌ی وقتی که وضعیت اقتصادی خوب است، پول برای ما نخواهند داشت.»

حامیان کتابخانه‌‌ها امیدوارند که تعطیلی‌‌های ویروس کرونا باعث شود آگاهی نسبت به خدمات این مؤسسات غیرآنلاین بیشتر شود. شاید این بلاتکلیفی در آینده، باعث حمایت بیشتر مردم از کتابخانه‌‌ها شود.

بریکسی می‌‌گوید: «بالاخره یک جایی کتابخانه به دادتان خواهد رسید! تا وقتی کتابخانه جای مهمی در زندگی‌‌تان نداشته باشد متوجه نمی‌‌شوید که چقدر به درد بخور است.»

متن اصلی این گزارش را در اینجا بخوانید.