کمدی‌های کیهانی، مجموعه‌ای است از داستان‌های کوتاه که هربار با نظریه‌ای علمی آغاز و توسط موجودی جاودانی و عجیب به نام Qfwfq که در تمام مراحل حیات در دنیا به شکل‌های مختلفی زیسته است، نقل و تفسیر می‌شود. راوی آرام آرام با موضوعاتی چون عشق، تکامل، حضور در اجتماع، خودشناسی، حسادت و میل به رقابت رو‌به‌رو می‌شود و همگام با کتاب، از موجودی ساده به چیزی چندین برابر جادویی‌تر و هوشیارتر بدل می‌شود.

از لحظه انفجار بزرگ و آفرینش از دل پوچی، تا زیست و انقراض دایناسورها و دیگر نظریات علمی، همگی دستمایه نویسنده برای بسط نگاهی مبتکرانه به تاریخ علم و بشریت و ارائه شکلی از آفرینش و تکامل می‌شوند.

کالوینو با تخیل و نگرش خلاقانه خود در کنار آگاهی و تسلط بر علوم مختلف و تئوری‌های علمی، داستان را با زبانی ساده و طنزآلود بیان می‌کند. او در هر قسمت، جزئی را برای پیوند عواطف ملموس انسانی با ماجراهای راوی یا مسئله مطرح‌شده انتخاب می‌کند تا خواننده را درگیر داستان و وادار به تأمل کند.

درباره نویسنده

ایتالو کالوینو، داستان‌نویس برجسته و صاحب‌ سبک ایتالیایی، سال 1923 در کوبا متولد شد. سال 1947 در رشته ادبیات از دانشگاه تورین فارغ‌التحصیل شد و پس از آن با روزنامه‌های محلی و مجلات همکاری کرد. کوره راه لانه‌های عنکبوت‌ و کلاغ آخر از همه می‌رسد از نخستین آثار او هستند که با رویکردی سیاسی و تحت تأثیر خاطرات جنگ جهانی دوم، حضورش در نهضت مقاومت و حزب کمونیست ایتالیا به نگارش درآمدند.

الهام و تأثیرپذیری از دیگر نویسندگان، چون کافکا و همینگوی و همین‌طور سفرها و مطالعات گسترده او در دوران فعالیت حرفه‌ای‌اش، فرصتی را برای کاوش و نوشتن در ژانرهای متنوع، در عین حال خلق سبک منحصر‌به‌فرد و لحن طنزآمیزش فراهم کرد و انعطاف پذیری او در مقام یک نویسنده را به نمایش گذاشت. از دیگر آثار او می‎‌توان به کتاب‌های بارون درخت‌نشین، ابر آلودگی؛ کلکسیون شن، شهرهای ناپیدا، آقای پالومار و… اشاره کرد. 

سه‌گانه نیاکان ما، شهرهای نامرئی، کمدی‌های کیهانی، هرمیت در پاریس و اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری چندی از آثار ارزنده کالوینو هستند. بخش بزرگی از نوشته‌های کالوینو نیز به مقالات و سفرنامه‌های او اختصاص دارند؛ کلکسیون شن مجموعه‌ای از یادداشت‌ها و تفسیرات او به همراه خاطراتش از سفر به کشور‌های ژاپن، مکزیک و ایران است. در کتاب جاده سن جووانی نیز، به مرور خاطراتش از کودکی تا میانسالی می‌پردازد.

توجه او به عواطف، مسائل و نقطه ضعف‌های انسانی و همچنین طبیعت‌گرایی در بیشتر آثارش به چشم می‌خورند. آثار کالوینو سرشار از فانتزی، ژرف‌نگری، کنایه‌ و طنزی نوآورانه است که از دریچه‌های گوناگون، به پیچیدگی‌های زندگی انسان می‌نگرد. کالوینو در سپتامبر 1985 درگذشت.

بخشی از کتاب کمدی های کیهانی

تمام این چشم‌ها مال من بودند. امکان به وجودآمدن همه آن‌ها را من فراهم کرده بودم؛ نقش فعال آن را من داشتم؛ ماده‌ اولیه، یعنی تصویر را من در اختیارشان گذاشتم. با آمدن چشم‌ها بقیه چیزها هم آمدند و از آن به بعد، آن‌ها که چشم داشتند به هر چیزی که تبدیل شدند، با هر شکل و عملکردی، و هر کاری که توانستند به دلیل داشتن چشم انجام دهند، از کاری که من کرده بودم منتج شد… خلاصه همه‌چیز را به طور کامل پیش‌بینی کرده بودم.

#ایتالو-کالوینو