سایت معرفی و نقد کتاب وینش
سایت معرفی و نقد کتاب وینش

این است شیوه حکومت!

این است شیوه حکومت!


اولین نفری باشید که به این کتاب امتیاز می‌دهید

 

تهیه این کتاب

«دموکراسی یا دموقراضه» روایتگر داستان پادشاهی به نام «ممول» است که وصیت می‌کند جانشین بعدی‌اش از طریق برگزاری انتخابات میان ۲۵ فرزند پسرش و با رای مردم انتخاب شود. پسرانی که نام‌شان در داستان ذکر نمی‌شود و اهمیتی هم ندارد اما آنچه اهمیت دارد این است که تمامی این پسران یک پیشوند «دمو» پشت اسامی‌شان دارند: پیشوند «دمو» برگرفته از «دموکراسی»!    

دموکراسی یا دموقراضه

نویسنده: سید مهدی شجاعی

ناشر: نیستان

نوبت چاپ: ۸

سال چاپ: ۱۳۹۸

تعداد صفحات: ۱۹۲

«دموکراسی یا دموقراضه» روایتگر داستان پادشاهی به نام «ممول» است که وصیت می‌کند جانشین بعدی‌اش از طریق برگزاری انتخابات میان ۲۵ فرزند پسرش و با رای مردم انتخاب شود. پسرانی که نام‌شان در داستان ذکر نمی‌شود و اهمیتی هم ندارد اما آنچه اهمیت دارد این است که تمامی این پسران یک پیشوند «دمو» پشت اسامی‌شان دارند: پیشوند «دمو» برگرفته از «دموکراسی»!    

دموکراسی یا دموقراضه

نویسنده: سید مهدی شجاعی

ناشر: نیستان

نوبت چاپ: ۸

سال چاپ: ۱۳۹۸

تعداد صفحات: ۱۹۲

 


اولین نفری باشید که به این کتاب امتیاز می‌دهید

 

تهیه این کتاب

طوری برنامه ریزی کنید که مردم از صبح تا شب بدوند و آخر شب هم نرسند. مردم اگر مایحتاج خود را آسان به دست بیاورند، اگر وقت اضافه داشته باشند، عصیان می‌کنند، بداخلاقی می‌کنند و به فکر اعتراض و انقلاب و این حرف‌ها می‌افتند. یک تشکیلاتی را تأسیس کنید که کارش چرخاندن مردم باشد، یا چرخاندن لقمه دور سر مردم!

«دموکراسی یا دموقراضه، سید مهدی شجاعی»

 

 

«سید مهدی شجاعی» را می‌توان پدر ادبیات دینی و مذهبی در ایران نامید، هر چند این نویسنده جامع‌الشرایط هربار که در حوزه‌های دیگر، از جمله طنزنویسی، دستی به قلم بُرده، خوش درخشیده است. او همچون بسیاری از نویسندگان و شاعران مطرح ایرانی که لاجرم طنز در تارو‌پود کارهایشان ریشه دوانده‌است، در بسیاری از داستان‌هایش رگه‌های طنز و شوخ‌طبعی دیده می‌شود تا جایی که به طور مشخص می‌توان سه کتاب غیرقابل چاپ، کمی دیرتر و دموکراسی یا دموقراضه از این نویسنده را در دسته کتاب‌های طنزآمیز طبقه‌بندی کرد.

همچنین شجاعی کتاب طنزآمیز دیگری با عنوان از کرامات شیخ ما این است نیز در دست چاپ دارد که متاسفانه تاکنون موفق به دریافت مجوز چاپ نشده و در توقیف به سر می‌برد!

جز این کتاب که من توفیق شنیدن بخش‌هایی از آن را در جلسات کوتاه با داستان (که با حضور داستان‌نویسان در فرهنگسرای اندیشه برگزار می‌شد) داشته‌ام و یقین دارم در صورت انتشار به یکی از خواندنی‌ترین، شیرین‌‌ترین و البته پرحرف‌ترین(!) کتاب‌های طنزآمیز تاریخ ادبیات فارسی بدل می‌شود، شجاعی تاکنون با کتاب‌های «غیرقابل چاپ» در حوزه طنز اجتماعی، «کمی دیرتر» در حوزه طنز دینی و «دموکراسی یا دموقراضه» در حوزه طنز سیاسی طبع‌آزمایی کرده است.

 

کتاب‌هایی که همگی در زمان انتشار جزو کتاب‌های هنجارشکن و بحث برانگیز بوده‌اند و در این میان دموکراسی یا دموقراضه جایگاه ویژه‌ای دارد.

این کتاب داستان پادشاهی به نام «ممول» را در سرزمینی خیالیِ «غربستان» حکایت می‌کند که وصیت کرده جانشین بعدی‌اش از طریق رای ‌گیری توسط مردم انتخاب شود. این رای‌گیری و انتخابات هر چند وجهه دموکراسی به پادشاه می‌بخشد و مردم را به خاطر به دست آوردن حق رای خوشحال می‌کند اما از آنجا که معیار قرار گرفتن در لیست نامزدها نه علم و سواد است نه تجربه و درایت، مردم با ۲۵ نامزد انتخاباتی روبه‌رو می‌شوند که چندان هم غریبه نیستند: ۲۵ فرزندِ پسرِ پادشاه!

پسران نابخردی که یکی از دیگری ظالم‌تر و ستمگرترند و با افتادن قرعه به نامشان به نوبت روی کار می‌آیند، به مدت دوسال جیب‌شان را پر می‌کنند و در نهایت جایشان را به برادر دیگر می‌دهند و می‌روند! اسم این ۲۵ پسر پادشاه اهمیت چندانی در داستان ندارد و سید مهدی شجاعی با رندانگی از گذاشتن نام بر آنها خودداری کرده اما چیزی که اهمیت دارد این است که تمام آن‌ها یک پیشوند «دمو» پشت اسامی‌شان دارند: پیشوند «دمو» برگرفته از «دموکراسی»!

گویی پادشاه ممول از اول با چنین نام‌گذاری برای فرزندانش قصد داشته، ادعای دموکراسی کند اما در نهایت می‌بینیم این حکومت مبتنی بر دموکراسی هم فرقی با حکومت‌های پادشاهی قبلی نداشته و چه بسا به نتیجه‌ی هولناک‌تری منجر می‌شود یعنی به حکومت رسیدنِ یک موجود عجیب‌الخلقه به نام «دموقراضه»؛ کوچک‌ترین و معیوب‌ترین فرزند پادشاه!

 

پادشاهی بیمار با افکار شیطانی و پلید که مردم از سر ناامیدی از برادران بزرگترش و لجبازی با آنها سمت او می‌آیند و به او رای می‌‌دهند. و اینجاست که به قول نویسنده تازه داستان شروع می‌شود و سید مهدی شجاعی در هیات یک پژوهشگر تاریخ با اسناد و مدارکی که در طی داستان به دست می‌آورد، در هر فصل به شرح اصول مملکت‌داری در دوران دموقراضه می‌پردازد. اصولی که هر کدام عنوان یکی از فصل‌های کتاب را یدک می‌کشند:

«دزدی کار زشتی است مگر برای اهداف متعالی»، «ویرانی مقدمه آبادی است»، «دشمن چیز مفیدی است اگر کم آوردید خودتان درست کنید» و… از عناوین خوش‌ساخت فصل‌های کتاب هستند.

و اما اولین کاری که دموقراضه پس از رسیدن به حکومت، بر اساس همین اصول خودساخته‌اش انجام می‌دهد، گذاشتن افراد نابینا و بی‌سواد در صدر کار و بر کنار کردن افراد بینا و دانشمند است! تا جایی که به تدریج نابینایان زمام امور را در دست می‌گیرند و بینایان گوشه عزلت. گروهی از افراد بینا نیز وقتی می‌بینند که با دوچشم بینا در حکومت «دموقراضه» به جایی نمی‌رسند تظاهر می‌کنند از ابتدا چندان هم بینا نبوده‌اند و گروهی دیگر از آن‌ها برای جلب محبت شاه چشمان خود را کور می‌کنند!

اما این تازه ابتدای ماجراست چرا که با روی کار آمدن نابینایان و عزلت نشینی بینایان و دانشمندان راه برای دموقراضه به قدری هموار می‌شود که به راحتی با ترفندهای پوپولیستی‌اش با مردم (که به تعبیر او همچون گوسفند هستند!) بازی کند و آن‌ها را فریب دهد.

 

دموقراضه در حقیقت در شیوه حکومت و مملکت‌داری همان راه برادرانش یعنی پر کردن جیب خود را ادامه می‌دهد اما به طرزی عوام‌فریبانه!

برای مثال او برای این‌که خودش را همچون کیمیاگری در چشم عوام نشان دهد ابتدا عده‌ای دستفروش را میان مردم می‌فرستد تا ظرف‌های مسی آن‌ها را با قیمت بالا بخرند و وقتی مردم با خوشحالی تمام ظروف مسی‌شان را  فروختند، با نایاب کردن مس در کشور، مردم را به روزی می‌اندازد که برای تهیه همان قابلمه و کاسه و بشقاب‌هایی که خودشان به دستفروش‌ها فروخته‌اند و حالا برای پخت‌وپز به آن‌ها نیاز دارند، به درگاه پادشاه دست گدایی دراز کنند!

اینجاست که پادشاه همچون کیمیاگری ظاهر می‌شود و همان ظروف مسی را از دوره‌گردها گرفته و در ازای طلا (که در این وضعیت دربرابر ظروف پرکاربردِ مسی(!)، تنها جنبه تزیینی در خانه‌های مردم پیدا کرده است!) به مردم بیچاره می‌دهد. بدین ترتیب هم دموقراضه به طلا می‌رسد و هم مردم سپاسگزار و قدردان پادشاه خود می‌شوند!

«دموکراسی یا دموقراضه» کتابی است که با طرح چنین داستان طنزآمیز هولناک و در عین‌حال آشنایی، مخاطبش را تا انتها با خود همراه می‌کند تا ببیند بالاخره چه بلایی بر سر سرزمین غربستان می‌آید! سرزمینی که بنا به نگاه مخاطب می‌تواند یک سرزمین ناشناخته دور یا نزدیک(!) باشد یا حتی جهانی بزرگتر از آن!

دموکراسی یا دموقراضه هر کسی را از ظن خویش با خود یار و همراه می‌کند و اصلاً همین جهان‌شمولی داستان است که آن را یک سرو گردن بالاتر از بسیاری از آثار طنزآمیز این سال‌ها قرار می دهد طوری که به قول ابوالفضل زرویی نصرآباد می‌توان این کتاب را به جهت آموزش چگونگی «بیان ناگفتنی‌ها» به عنوان درس‌نامه‌ای به طنزنویسان توصیه کرد!

این است شیوه حکومت!

  این مقاله را ۴۲ نفر پسندیده اند

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *