تناسب مدیریت و حاکمیت در شرکتها
کتاب اعتراف؛ ۱۴ سوال که هر عضو هیئت مدیره باید از خودش بپرسد به قلم رام چاران که به فارسی ترجمه و سال گذشته برای نخستین بار منتشر و روانه بازار کتاب شده، حاوی ۱۴ سوال کلیدی است که اعضای هیئت مدیره به عنوان عضو کلیدی از بدنه حکمرانی شرکت میبایست از خود بپرسند تا نسبت به ایفای مطلوب نقشهها، اعمال مسئولیتها و انجام وظایف خود اطمینان یابند.
اعتراف؛ ۱۴ سوال که هر عضو هیئت مدیره باید از خودش بپرسد
نویسنده: رام چاران
مترجم: سید مسلم علوی، ابراهیم شیخ
ناشر: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی
نوبت چاپ: ۱
سال چاپ: ۱۳۹۹
تعداد صفحات: ۲۰۴
شابک: ۹۷۸۶۰۰۲۷۵۱۶۷۶
کتاب اعتراف؛ ۱۴ سوال که هر عضو هیئت مدیره باید از خودش بپرسد به قلم رام چاران که به فارسی ترجمه و سال گذشته برای نخستین بار منتشر و روانه بازار کتاب شده، حاوی ۱۴ سوال کلیدی است که اعضای هیئت مدیره به عنوان عضو کلیدی از بدنه حکمرانی شرکت میبایست از خود بپرسند تا نسبت به ایفای مطلوب نقشهها، اعمال مسئولیتها و انجام وظایف خود اطمینان یابند.
اعتراف؛ ۱۴ سوال که هر عضو هیئت مدیره باید از خودش بپرسد
نویسنده: رام چاران
مترجم: سید مسلم علوی، ابراهیم شیخ
ناشر: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی
نوبت چاپ: ۱
سال چاپ: ۱۳۹۹
تعداد صفحات: ۲۰۴
شابک: ۹۷۸۶۰۰۲۷۵۱۶۷۶
هیئت مدیرهها تیمی منسجم از حکمرانان شرکتاند که به صورت شورایی و متشکل از اعضای انتخاب شده توسط صاحبان سهام و به نمایندگی از آنان مسئولیت راهبری سیاستگذاری و اتخاذ تصمیمگیریهای اساسی و کلان شرکتها را بر عهده دارند. ساختار حاکمیت بر شرکتها توسط هیئت مدیره در همه جای جهان به رسمیت شناخته شده و مبنای حکمرانی شرکتی است.
ارزیابی و انتخاب مدیرعامل، نظارت بر عملکرد، جانشینپروری، تعیین پاداش و وفادارسازی پرسنل، تایید صورتهای مالی شرکت جهت ارائه به مجمع سالیانه، اتخاذ تصمیمهای کلیدی در زمینه خرید و فروش اموال و داراییهای شرکت، تایید طرح برنامه و بودجه، تخصیص منابع، تعیین اولویت سرمایهگذاریها، تصویب ساختار و نحوه سازماندهی، تعیین راهبردهای اداره شرکت و نمایندگی شرکت در مراجع خارجی و بلاخره رعایت قوانین و مقررات جاری ملی در اداره شرکت از جمله وظایف و فعالیتهای کلیدی مورد انتظار از هیئت مدیره است.
امروزه ساختن هیئت مدیره کارآمد امری دشوار است؛ چرا که هیئت مدیرههای موفق از حوزه نقشهای نظارت و سرپرستی فراتر رفتهاند و در طیف وسیعتری از امور، از رهبری سازمانی گرفته تا کشف و شکار منابع مورد نیاز سازمانی و تاثیرگذاری بر سیاستگذاران ملی، محلی و سفیری سازمان و تعامل با ذینفعان و انتخاب استراتژی نقش دارند.
از آنجا که بعضی از این موارد در حیطه وظایف مدیران اجرایی نیز هستند، لذا وظیفه اعضای هیئت مدیره است که مرز میان مدیریت و حاکمیت را مشخص کند. تعیین یک دستورالعمل جامع و آیندهنگرانه برای هیئت مدیره نیازمند همکاری مدیر ارشد اجرایی و رئیس هیئت مدیره است. این برنامه باید به جای تمرکز بر ارزشآفرینی کوتاه مدت، راهی برای بقا و موفقیت در بلندمدت پیدا کند.
آنچه اهمیت کارکردهای هیئت مدیره را در این ایران مضاعف میکند این است که بر اساس رتبهبندی صورت گرفته وضعیت هیئت مدیره در شرکتهای ایرانی از نظر کارآمدی جایگاه مناسبی را کسب نکرده و از رتبه ۱۴۰ در میان کشورهای جهان فراتر رفته است. بر همین اساس موضوع توجه به هیئت مدیره در ابعاد گوناگون امری حساس است و نقش بهسزا و سرنوشتساز در سرنوشت بنگاهی، سازمانی و ملی کشور ما دارد.
کتاب اعتراف؛ ۱۴ سوال که هر عضو هیئت مدیره باید از خودش بپرسد به قلم رام چاران که به فارسی ترجمه و سال گذشته برای نخستین بار منتشر و روانه بازار کتاب شده، بر آن است که تفاوت مدیریت و حکمرانی را در سازمانها و در سطح مدیران و محققان کشور تبیین کند؛ راهی که آغاز شده اما مسیری طولانی برای درک و استقرار نظامهای مناسب حکمرانی در کشور ما پیش رو دارد.
این کتاب که تحت عنوان «اعتراف» ترجمه و به طبع رسیده، حاوی ۱۴ سوال کلیدی است که اعضای هیئت مدیره به عنوان عضو کلیدی از بدنه حکمرانی شرکت میبایست از خود بپرسند تا نسبت به ایفای مطلوب نقشهها، اعمال مسئولیتها و انجام وظایف خود اطمینان یابند.
کتاب اعتراف… میتواند برای تمام اعضای هیئت مدیره فعلی شرکتها یا کسانی که در برنامه توسعه سازمانی یا فردی، عضویت در هیئت مدیره را در دستور کار خود دارند مفید باشد. همچنین این کتاب میتواند منبع مفیدی برای سازمانهای مادر و بنگاههای هلدینگ که جانشینپروری و توسعه استعداد در هیئت مدیرهها را در برنامه خود قرار دادهاند، باشد.
کتاب اعتراف… سوالات چهاردهگانهای را طرح میکند و مباحث حول هر یک از این سوالات یک فصل این کتاب را به خود اختصاص داده است. بدین ترتیب این کتاب 14 فصل مجزا دارد که در هر یک به جوانب متعدد و موضوعات وابسته به یک مسئله پرداخته شده که از نظر نویسنده هر عضو هیئتمدیره باید تکلیف خود را با آن مسئله مشخص ساخته و پاسخی در خور به آن بدهد. این سوالات چهاردهگانه که هر یک از اعضای هیئت مدیره باید از خود بپرسد به ترتیب به شرح زیر هستند:
سوال اول: آیا ترکیب فعلی هیئت مدیره در برابر چالشهای پیش رو ترکیب مناسبی است؟
سوال دوم: آیا ریسکهای آسیبزا بررسی شدهاند؟
سوال سوم: آیا با شروع بحران از آمادگی لازم برای انجام دادن درست کارها برخورداریم؟
سوال چهارم: آیا برای معرفی مدیرعامل بعدی شرکت آماده هستیم؟
سوال پنجم: آیا هیئت مدیره واقعاً مالک استراتژی شرکت است؟
سوال ششم: چگونه اطلاعات مورد نیاز را برای حاکمیت مناسب بر شرکت به دست میآوری؟
سوال هفتم: هیئت مدیره چگونه پاداش مناسب مدیرعامل را تعیین مینمایند؟
سوال هشتم: چرا هیئت مدیره به رهبری اعضای مستقل نیازمند است؟
سوال نهم: آیا کمیته حاکمیت شرکتی ما در نوع خود بهترین است؟
سوال دهم: چگونه از زمان محدودمان بیشترین استفاده را ببریم؟
سوال یازدهم: آیا برگزاری جلسات اجرایی به اعترافات هیئت مدیره کمک میکند؟
سوال دوازدهم: خودارزیابی هیئت مدیره چگونه ممکن است فرایندهای کاری و عملکرد آن را بهتر کند؟
سوال سیزدهم: چگونه میتوانیم از جزئینگری دوری کنیم؟
سوال چهاردهم: تا چه اندازه برای همکاری با سهامداران مطالبهگر و گروههای مشاور آنها آماده هستیم؟
پیشفرض مهم نویسنده کتاب اعتراف… این است که امروزه نقش هیئت مدیره از حاکمی منفعل، به رهبری فعال تغییر کرده است و هیئت مدیره دیگر نمیتواند همچون گذشته اسیر جزئینگریها باشد. از نظر رام چاران هیئت مدیره حتماً باید واجد نگاهی کلگرا و آیندهنگرانه به همه مسائل باشد و از این منظر کلگرایانه و آیندهنگرانه به وظایف و کارکردها خود در شرکت و همچنین به مسائل و بحرانهایی که ممکن است برای شرکت ایجاد شود، بنگرد.
بررسی سوالاتی که در بالا ذکر شد در این کتاب با این پیشفرض اصلی نویسنده انجام گرفته و بر همین اساس نویسنده در جای جای این کتاب به اعضای هیئتمدیره گوشزد میکند که کار مدیریت را با اتکا بر جمع و نه به فرد پیش ببرند.