من چنان که منم
از خود نوشتن شاید سخت‌ترین کار دنیا باشد. معلوم نیست کجا حافظه‌مان اشتباه می‌کند، کجا قصد تبرئه خودمان را داریم یا چقدر از واقعیت را می‌گوییم. باوجود این خودزندگی‌نامه‌ها یکی از ژانرهای پر خواننده هستند. خواندن تجربه زیسته دیگری هم حس کنجکاوی ما را ارضا می‌کند و هم به خاطرمان می‌آورد که چطور می‌شود روایت زندگی‌مان را خواندنی کنیم؛ هم برای دیگری هم خودمان.
از خود نوشتن شاید سخت‌ترین کار دنیا باشد. معلوم نیست کجا حافظه‌مان اشتباه می‌کند، کجا قصد تبرئه خودمان را داریم یا چقدر از واقعیت را می‌گوییم. باوجود این خودزندگی‌نامه‌ها یکی از ژانرهای پر خواننده هستند. خواندن تجربه زیسته دیگری هم حس کنجکاوی ما را ارضا می‌کند و هم به خاطرمان می‌آورد که چطور می‌شود روایت زندگی‌مان را خواندنی کنیم؛ هم برای دیگری هم خودمان.
من چنان که منم
از خود نوشتن شاید سخت‌ترین کار دنیا باشد. معلوم نیست کجا حافظه‌مان اشتباه می‌کند، کجا قصد تبرئه خودمان را داریم یا چقدر از واقعیت را می‌گوییم. باوجود این خودزندگی‌نامه‌ها یکی از ژانرهای پر خواننده هستند. خواندن تجربه زیسته دیگری هم حس کنجکاوی ما را ارضا می‌کند و هم به خاطرمان می‌آورد که چطور می‌شود روایت زندگی‌مان را خواندنی کنیم؛ هم برای دیگری هم خودمان.
در خودزندگی‌نامه (اتوبیوگرافی) معنای دقیق آن، نویسنده قصد می‌کند تمامی زندگی خود را شرح دهد. در نمونه کتاب‌هایی که در این پرونده معرفی کرده‌ایم هم نقل زندگی است هم نمونه‌هایی که خواسته‌اند تجربه خود را از یک رویداد یا بخشی خاص از زندگی‌شان منتقل کنند. این گونه دوم خودزندگی‌نامه دیگر صرفاً شخصی نیست و می‌تواند برای دیگرانی هم که با مشکل یا موقعیت مشابهی سروکار دارند، کاربرد داشته باشد. کما این‌که کتاب پسر دیرآموز من نوشته‌ی مهوش کیان‌ارثی چنین است و خواننده‌ی آن اگر خود نیز فرزندی دیرآموز دارد می‌تواند از تجربه‌های نویسنده بسیار بیاموزد.
|
خودزندگی‌نامه به این معنا در ضمن سند تاریخی می‌تواند باشد و به کار روشن کردن گوشه‌هایی نادیده از تاریخ بیاید. کتاب پیکان سرنوشت ما خاطرات احمد خیامی مدیر و موسس کارخانه‌ی خودروسازی ایران ناسیونال است که به همت فرزندش مهدی خیامی گردآوری شده و شرحی به دست می‌دهد از شرایط دورانی که بنیانگذاری نخستین کارخانه‌ی خودروسازی کشور اتفاق افتاد.
|
از سرد و گرم روزگار نوشته‌ی احمد زیدآبادی به خودزندگی‌نامه به معنای دقیق آن نزدیک‌تر است. نویسنده خاطرات کودکی و نوجوانی خود را در روستایی در حوالی کرمان با جزئیات تمام شرح می‌دهد. در ابتدا زندگی در فقر باورنکردنی در دهه‌ی چهل شمسی در روستایی از توابع سیرجان و سپس شوروشر نوجوانی در کرمان در بحبوحه‌ی انقلاب در دهه‌ی پنجاه.
|
نوشته‌های سال‌های بخصوص: ناکامی و کامیابی‌های مستندسازی نوشته‌ی ابراهیم مختاری، فیلمساز مشهور سینمای ایران، از این دست است. در این کتاب او بیش از هر چیز در پی این است که چرا مستندساز شد و از مستندسازی چه آموخت، اما برای برای انتقال تجربه‌های حرفه‌ای‌اش هم زندگی خود را نقل می‌کند و هم گوشه‌هایی از تاریخ رسانه‌های کشورمان را.
|
از نمونه‌های خارجی خودزندگی‌نامه کتاب میشل اُباما شدن در ماه‌های اخیر با استقبال خوبی در بازار نشر روبه‌رو شده است. در این کتاب همسر رئیس جمهور سابق آمریکا شرح زندگی خود و صعودش را در کنار همسرش به کاخ سفید شرح می‌دهد که حاوی نکات جالبی درباره‌ی زندگی سیاهان آمریکاست.
|
علاوه بر سیاستمداران، زندگینامه ورزشکاران نیز از خواندنی‌های پرطرفداران نزد عموم مردم است. برای نمونه می‌توان از خودزندگی‌نامه‌ی جذاب آندره آغاسی ورزشکار آمریکایی ایرانی‌الاصل نام برد. آغاسی قهرمان معروف تنیس که از تنیس متنفر است! کتاب زندگی او به قلم خودش یکسال پیش توسط نشر اگر ترجمه و منتشر شد. پیش از این، وینش هم در مقاله‌ای این کتاب را معرفی کرده بود.
|
خاطرات هنری شاهرخ نادری را هم از زبان خودش می‌توانید در شما و رادیو بخوانید. نادری از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۵۷ در رادیو ایران حضور داشت، تهیه‌کننده‌ای پرکار و همه‌فن‌حریف که نزدیک به دو دهه برنامه‌ی پرمخاطب «شما و رادیو» را در صبح‌های جمعه و ایام نوروز تهیه می‌کرد. خودزندگی‌نامه‌ای صوتی و ضبط شده بر روی نوارکاست که به همت نشر نامک به شکل کتاب درآمده است.
|
گاهی اوقات به اشتراک گذاشتن تجربیات سخت یا عجیب زندگی‌مان می‌تواند یک کتاب خودزندگی‌نامه‌ای خلق کند، مثل کاری که اولا کارین زمانی که فهمید به بیماری بدخیم آمیوتروفیک مبتلا شده است انجام داد. کارین تا آخرین لحظات زندگی درباره برخوردش با این بیماری مهلک نوشت. کتاب یکسال پس از مرگش منتشر شد.
|
نویسنده‌ها وقتی درباره زندگی‌شان می‌نویسند با یک نوشته چندوجهی روبرو می‌شویم، هم با یک تجربه انسانی آشنا می‌شویم، هم با زندگی نویسنده موردعلاقه‌مان آشنا می‌شویم و هم به نوعی انگار داریم یک اثر ادبی می‌خوانیم. وقتی نویسنده طنزنویس هم باشد دیگر لذت خواندن صدچندان می‌شود چون نویسنده معمولا نگاه و قلم طنازانه خودش را هم قاطی نوشتن سرنوشتش کرده. درست مثل کاری که جیمز تربر طنزنویس معروف آمریکایی در کتاب روزهای دشوار زندگی من انجام داده.
|
حالا که صحبت از خودزندگی‌نامه نویسندگان شد خوب است که کتاب خودزندگی‌نامه هوشنگ مرادی کرمانی را هم معرفی کنیم. او در کتاب شما که غریبه نیستید خاطرات تلخ و سخت دوران کودکی و نوجوانی‌اش را با قلمی شیرین و آمیخته به طنز نوشته و کتابی بسیار خواندنی و تاثیرگذار خلق کرده.
|
پرونده‌ای درباره‌ی خودزندگی‌نامه‌ها (اتوبیوگرافی)
زندگینامه
#خودزندگینامهخودزندگینامه، اتوبیوگرافی، خویش‌نامه، حسبِ‌حال، یا سرگذشت خود، زندگی‌نامه‌ای است که به‌دستِ خودِ فرد نوشته می‌شود.
این مقاله را ۵ نفر پسندیده اند
