اولین‌های تهران مجموعه مقالاتی است که با استناد به جراید و اعلانات دوره قاجاریه، به بررسی نخستین مواردی در تهران می‌پردازد که نشان از آغاز شهرنشینی و رخدادهای مدنی دارد. نمونه‌هایی مثل انتشار روزنامه، راه اندازی سینماها، آگهی‌های تجاری تا افتتاح باغ وحش.
نویسنده در هر قسمت با آوردن نوشته یا اعلانی که مرتبط با موضوع است به شرح ماجرای یکی از اولین نمونه‌ها می‌پردازد، این نمونه گاهی نخستین کمیسیون پزشکی است و گاهی نخستین گالری. در این مسیر اطلاعات جالبی هم به خواننده می‌دهد، مثلا این‌که با شیوع تب نوبه در تهران عهد قجری، شایع می‌شود که حب گنه‌گنه در علاجش موثر است و همین موضوع باعث نایاب شدنش و گرانفروشی و تقلب در آن می‌شود.
یا نمونه‌هایی از اولین قوانین و مقرراتی که در عصر ناصرالدین شاه برای تهران وضع شده و به نام «طرح تنظیمات کنت» معروف گشته که اشاره به کنت دومونت فرت، اولین رئیس نظمیه تهران دارد.
فصل آخر کتاب به دوخاطره اختصاص پیدا کرده که نوعی حرکت اجتماعی از طرف ناراضیان عهد ناصری است که به قول نویسنده می‌تواند از اولین نمونه‌های نارضایتی‌های نهضت‌های اجتماعی در تهران به حساب بیاید.
فهرست نمایه انتهای کتاب نیز امکان دسترسی سریع به مواردی که مربوط به اشخاص خاصی هستند را فراهم کرده.
درباره نویسنده
سیروس سعدوندیان متولد سال ۱۳۳۲، پژوهشگر تاریخ معاصر است. او به عنوان مصحح و ویراستار هم در تهیه کتاب‌های تاریخی متعددی همکاری داشته و مقالاتی هم در نشریات مختلف به چاپ رسانده.
سعدوندیان در بیان تاریخ اجتماعی ایران به پیوستگی آن با سبک زندگی ایرانیان توجه ویژه دارد.
از جمله آثار او: تا چه شود؟(بازتاب واقعه مشروطه)، خاطرات خانه متروک، قاچاق کرم.
بخش هایی از کتاب
یکصدوچهل و هشت سال پیش، در عصر صدارت میرزا تقی خان امیرکبیر، اولین آگهی تجارتی تهران در روز جمعه دهم جمادی الاول 1267 هجری قمری در روزنامه وقایع اتفاقیه به چاپ رسید. قیمت درج آگهی در آن روزنامه، که هفته‌ای یک بار-ابتدا در روزهای جمعه و از شماره هفدهم پنجشنبه‌ها- منتشر می‌شد، در صورتی که متن آگهی بیش از چهار سطر نبود، یک هزار دینار و کم تر از آن هم به همان قیمت بود، و اگر از چهار سطر تجاوز می کرد، هر سطری پنج شاهی محاسبه می‌شد.
از آنجا که چاپ روزنامه و اعلان تجارتی تازگی داشت، تجار ایرانی تا دیرزمانی به اهمیت و کاربرد تبلیغ کالا از این طریق پی نبردند و بدین لحاظ نخستین مشتریان قسمت اعلانات روزنامه تجار فرنگی بودند و اولین آگهی تجارتی تهران هم به تبلیغ امتعه اروپایی اختصاص یافت که چنان که پیش از این گفتیم، در ایران آن زمان فراوان بود و همین فراوانی کالاهای خارجی، دولت امیر را به حمایت تشویق کنندگان کالای ایرانی واداشت.
