تیر خطاست زندگی: سالگرد درگذشت رهنورد زریاب
آذرماه سال گذشته بود که استاد رهنورد زریاب، داستاننویس و ادیب مشهور افغانستان درگذشت. حالا در سالگرد درگذشت او جمعی از دوستان و دوستدارانش ویژهنامهای جهت بزرگداشت او منتشر کردهاند. مقالات این ویژهنامه، برخی خاطراتی هستند که نویسندگان از او دارند و بعضی دیگر درباره شخصیت و منش رهنورد زریاب و برخی هم در بررسی آثارش. نام نویسندگان این ویژهنامه را برای پرهیز از اطاله کلام نمیآوریم اما برخی از بهترینهای ادبیات افغانستان در این میان هستند.
آذرماه سال گذشته بود که استاد رهنورد زریاب، داستاننویس و ادیب مشهور افغانستان درگذشت. حالا در سالگرد درگذشت او جمعی از دوستان و دوستدارانش ویژهنامهای جهت بزرگداشت او منتشر کردهاند. مقالات این ویژهنامه، برخی خاطراتی هستند که نویسندگان از او دارند و بعضی دیگر درباره شخصیت و منش رهنورد زریاب و برخی هم در بررسی آثارش. نام نویسندگان این ویژهنامه را برای پرهیز از اطاله کلام نمیآوریم اما برخی از بهترینهای ادبیات افغانستان در این میان هستند.
رهنورد زریاب زندگی در کابل، کابلِ پر از دود و انفجار و انتحاری و البته به سرعت رو به پیشرفت، را به زندگی که در اروپا داشت ترجیح داد. زریاب در نیوزلند و انگلستان تحصیل کرده بود، با دنیای مدرن آشنایی داشت و در عین حال دل در گرو ادبیات فارسی و سنت شعری این زبان داشت.
پدرش از غزنی و مادرش از شمال افغانستان بود و در جوانی مثل خیلی جوانهای دیگر همعصر و هموطنش به افکار چپی متمایل شد. زریاب در اوایل دهه هفتاد شمسی زمانی که جنگ به کابل رسید و مجاهدین بر کشور حاکم شدند به فرانسه رفت و چندسالی در آنجا زندگی کرد. اما با تحولاتی که در کشور اتفاق افتاد و در زمان جمهوریت به افغانستان بازگشت و نقشی عمده در فضای فرهنگیِ کابلِ دو دهه اخیر ایفا کرد. چه در میان جوانان علاقمند به داستان و ادبیات و چه در ساخته شدن یک زبان معیار برای رسانهها در کشور افغانستان.
رهنورد زریاب داستاننویسی پرکار بود. داستانهای کوتاه زیادی از او به جا مانده و از میان رمانهایش میتوان به «گلنار و آیینه»، ««چار گرد قلا گشتم، پای زیب طلا یافتم» و «درویش پنجم» اشاره کرد. خیلی از این داستانها در کابل قدیم میگذشتند. کابل پیش از دهه پنجاه شمسی. زمانی که شهری کوچک اما آرام و باثبات بود. صلح و سازش بین مردمان حاکم بود و امروز خیلیها نوستالژی آن کابل را دارند.
ما در گذشته در وینش مطالبی در مورد رهنورد زریاب داشتهایم.
کسی که سیروس علینژاد در مورد او نوشته است: «من وقتی به زریاب فکر میکنم، او را نویسندهای از کشور همسایه نمیبینم. نویسندهای از دشت پهناور زبان فارسی میبینم که وسعت آن از یک کشور و دو کشور فراتر است. هرچند بیشتر از همه در نوشتهها و کارها و گفتگوها همواره دغدغه افغانستان داشت.» از جمله این مطالب، ویژهنامهای است که روزنامه هشت صبح افغانستان درمورد او منتشر کرد و اگر مایل به خواندن آن هستید میتوانید از اینجا بیابید.
استاد زریاب آنقدر نماند تا سلطه دوباره طالبان بنیادگرا بر کشور و شهر محبوبش را ببیند و احتمالاً از وطن رانده شود. در 21 آذرماه 1399 در شفاخانه 400 بستر کابل بر اثر عوارض بیماری کرونا درگذشت.
حالا در سالگرد در گذشت او، جمعی از دوستان و دوستدارانش، ویژهنامهای در بزرگداشت استاد زریاب تهیه کردهاند که آن را در اختیار وینش گذاشتهاند. میتوانید نسخه پیدیاف این ویژهنامه را با کلیک بر عکس زیر دانلود کنید: