شبه جزیره کره، یکی از قربانیان توسعه‌طلبی نظامی ژاپن در آسیای شرقی بود. با پایان جنگ دوم جهانی و شکست کامل ژاپن که بخش وسیعی از آسیای شرقی از چین و کره تا هندوچین را در تصرف خود داشت، کره به اشغال نظامی متفقین درآمد.

نیروهای آمریکایی وارد جنوب این شبه جزیره شدند و ارتش سرخ شوروی منچوری در شمال چین و به دنبال آن بخش‌های شمالی کره را تصرف کرد. قرار شد در کره هم مثل ژاپن انتخابات برگزار شود. انتخاباتی که در قسمت جنوبی شبه جزیره برگزار شد اما شوروی عقب ننشست و نیروهای کیم ایل سونگ (پدربزرگ همین کیم جونگ اون فعلی) در کشور اعلام اصلاحات ارضی و برقراری حکومت کمونیستی کردند.

مدار ۳۸ درجه مرز این دو کشور بود و طولی نکشید که با حمله نیروهای شمالی و تصرف سئول جنگی بین‌المللی آغاز شد که به جنگ کره معروف شده است. بین نیروهای آمریکایی و سازمان ملل از جنوب، با نیروهای کمونیست کیم ایل سونگ و ارتش چین از شمال. جنگی که سه سال طول کشید و سئول دوبار دست به دست شد و در نهایت همان مدار ۳۸ درجه به عنوان مرز تثبیت شد و باقی ماند.

پس از آن دنیا کمتر خبری از کره شمالی داشته است.

در میان کتاب‌هایی که به زبان فارسی درباره کره شمالی منتشر شده، تنها یکی تالیفی است. نیم‌دانگ پیونگ‌یانگ سفرنامه رضا امیرخانی است. حاصل دو سفر او به کره شمالی. اولی در ابتدای سال ۹۷ به صورت رسمی و همراه با حزب موتلفه و دومی اندکی غیررسمی‌تر و البته در هردو سفر تلاش او برای ارتباط برقرار کردن مستقیم با مردم آن کشور به شکست می‌انجامد با این حال امیرخانی چیزهایی زیادی هم از کره شمالی دستگیرش می‌شود و دائم آنجا را با ایران در کتاب مقایسه می‌کند.

کمونیسم از نمای نزدیک

بخش عمده‌ای از اطلاعات دنیا از کره شمالی از طریق گزارش‌هایی به دست آمده که معدود کسانی که موفق به فرار از آن کشور شده‌اند می‌نویسند. فرار از اردوگاه شماره ۱۴ داستان شین دونگ هیوک است که در یک اردوگاه در کره‌شمالی به دنیا آمده و بزرگ شده است. پدر و مادر او تنها پنج روز در سال اجازه داشتند همدیگر را ببینند و او محصول یکی از همان پنج روزهاست. شین تا وقتی از اردوگاه فرار نکرده بود هیچ چیز از دنیای بیرون اردوگاه نمی‌دانست.

وقتی بلین هاردن روزنامه‌نگار آمریکایی زندگی او را در قالب کتاب فرار از اردوگاه شماره ۱۴ نوشت تصور می‌کرد نوشتن چنین تجربیاتی منجر به از بین رفتن هر اردوگاهی در جهان می‌شود. اما نشد.
کانگ چول هوان هم مثل قبلی از ژاپن به کره شمالی برگشته و با واقعیت این کشور روبرو شده. او داستانش را در قالب کتاب آکواریوم‌های پیونگ‌یانگ روایت کرده. هزار فرسنگ تا آزادی هم روایت قطحی بزرگ دهه نود میلادی است. داستان زندگی یون‌سون کیم که در زمان قحطی دخترک دبستانی‌ای بود در خانواده‌ای از نظر سیاسی «خوبِ» کره‌شمالی. اما اوضاع خیلی زود خراب شد.

دنیای ما زبان ساکنین کره‌شمالی را نمی‌خواهد بفهمد

بازگشت به کره‌ی شمالی

فرار، برای رسیدن به حداقل‌ها

اما کتاب‌های زیادی هم درباره کره شمالی هستند که هنوز به فارسی منتشر نشده‌اند. داستان‌های فرار بیشتر، و کتاب‌هایی که تلاش کرده‌اند وضعیت در کره شمالی را بررسی علمی کنند. مثلا از روی عکس‌های هوایی. نادیا کریمی در این مقاله ابتدا داستان ایجاد کشوری در شمال مدار ۳۸ درجه در شبه جزیره کره را روایت کرده و سپس درباره پنج کتاب ترجمه‌نشده درباره کره شمالی نوشته است.

داستان شمال و جنوب مدار ۳۸ درجه