هنوز چند ماه از همه‌گیری کرونا در سراسر جهان نگذشته بود و همه منتظر بودند تا با درخشش خورشید و رفتن زمستان، این ویروس نیز کم زور شود و مردم بتوانند از قرنطینه بیرون بیایند و زندگی معمول و روزمره خود را دنبال کنند . فکر می‌کردیم تجربه‌های غذاپختن‌ها، نان درست کردن‌ها و شستشوی دیوانه واردست‌ها و وسایل، تنها مانی، آموزش از راه دور و کار کردن نصفه و نیمه و شهرهای خالی از سکنه و خیابان‌های خلوت، تبدیل می شود به تجربه این روزها و یادگاری یک دوره همه گیری.

همان موقع‌ها یعنی تقریبا در 100 روز اول بود که خبر رسید اسلاوی ژیژک کتابی در این‌باره نوشته است. ژیژک آنقدر معروف و مقاله ها و تحلیل هایش در ایران پرطرفدار بود که بلافاصله از این کتاب ترجمه‌های متعدد توسط نشرهای مختلف به چاپ رسید.

کتاب اسلاوی ژیژک درباره کرونا سال 2020 توسط انتشارات اور بوکس منتشر شد. اما در ایران نام‌های مختلفی برای آن گذشته شد که به ترجمه کلمه ایپدمی باز می گشت. خبر پایان ترجمه کتاب با عنوان اپیدمی! کووید -19 جهان را تکان می دهد از کامران براداران و دونفر دیگر در 14 اردیبهشت منتشر و اعلام شد که منتظر مقدمه‌ای از خود ژیژک هستند تا در ابتدای آن قرار گیرد.

ترجمه هوشمند دهقان با نام عالمگیر! کووید 19 جهان را تکان می دهد سریع‌تر و توسط نشر چشمه منتشر شد و تاکنون نیز بیش از 6 چاپ آن عرضه شده است. این کتاب دو ترجمه دیگر نیز دارد ، نوید گرگین و شهریار پاک نیا (با ویراستاری بیژن عبدالکریمی) آنرا در نشرهای دیگر منتشر کرده‌اند.

اما کتابی که ما انتخاب کردیم اپیدمی !کووید -19 جهان را تکان می دهد است که نشر مانیاهنر منتشر کرد. آن را کامران برادران، محسن اصفهانی‌زاده و میلاد روانبخش ترجمه کرده‌اند. ژیژک فیلسوف اسلونی در یادداشتی که برای ترجمه فارسی نوشته، تاکید کرده که با شکل دیگری از زندگی روبه‌رو هستیم و ما را به توجه به تغییرات به خصوص در مواجه با محیط زیست فراخوانده است. این کتاب مقاله و پیش بینی فیلسوفی است که می تواند درباره هر مسئله ای از فیلم «بتمن برمی خیزد» ، تا محیط زیست، اظهار نظر کند و تحلیل ارائه دهد.

او به نوآوری در تلفیق ایده‌های متافیزیکی هگل، نظرات روانکاوانه لکان در بستر دیالکتیک مارکسیست مشهور است. ابایی ندارد که خرد جمعی را از هرسوی به چالش بکشد و یاد آوری کند ویروس کرونا به سادگی توانست تمام تفکرات و رفتارهای ما را به چالش کشد. ژیژک با بهره‌گیری از عبارت «لمس مکن» عیسی که خطاب به حواریونش بیان شد، تحلیل خود را ارئه می‌دهد . او به این موضوع اشاره می‌کند حالا که بیشترین لطف به دیگری جدایی از او و فاصله بدنی مناسب است، دیگر باید آن چنان عاشق باشیم که همانند یکی از قطعه‌های هگل در جوانی، معشوق جزیی از ما باشد.

باید رشته‌های محبت‌مان به سوی هم گسترده شود و «وضعیت عادی جدید (پس از کرونا) باید بر ویرانه‌های زندگی قدیمی ما بنا شود، در غیر این صورت خود را در بربریتی نوین که نشانه‌هایش از هم اکنون مشهود است، می‌یابیم.»

کتاب این سوال را مطرح می‌کند که چطور با وجود تمام پیش‌بینی‌های دانشمندان بازهم در برابر این همه‌گیری غافلگیر شدیم. ژیژک در این کتاب یادآوری می‌کند که ما همگی در یک قایق نشسته ایم،- پیش بینی که کم کم خلاف آن ثابت شد و نشان داد که این بیماری تبعیض‌ها را بیشتر عیان می کند و فاصله‌های اجتماعی و طبقاتی را در همه زمینه‌ها نشان می‌دهد. او اتفاقا به سخنان ایرج حریرچی معاون وزیر بهداشت اشاره کرده که گفته بود :«ویروس کرونا، ویروس دموکراتی است؛ فقیر و غنی نمی‌شناسد، مسئول و غیر مسئول نمی‌شناسد.»

#ژیژک با طنزی ظریف اشاره کرد که اتفاقا دلیل اتحادمان در دستور به خود انزوایی جلوه گر می‌شود. این کتاب مجموعه متعددی از مثال‌هایی است که رفتارهای ما را پیش از کرونا و پس از کرونا مقایسه می کند و از تبعیض‌ها در جایزه دادن‌ها مثل مورد پیترهانکه ( طرفدار حمله صرب‌ها به بوسنی) و حذف جایزه کامله شمسی –طرفدار تحریم اسرائیل -، سانسور در نیویورک تایمز، نحوه حل بحران سوریه ، ….می نویسد و پیش بینی می‌کند چطور قرار است همه‌گیری سبب شود تا اروپا بهم بریزد، از رقص اهریمنی پوتین و اردوغان و گستره مهاجرت برنامه ریزی شده از سوی آن‌ها تا انسان گرایی انتزاعی (اتفاقی که در ایتالیا و پرتغال رخ داد و تصمیم گرفته شد تا پیرها در اولویت ثانی برای زندگی قرار گیرند) و قرار گرفتن مهاجران در پناهگاه‌ها در اولویت‌های آخر. در طول کتاب ژیژک تصمیم دارد به عقیده مورد استهزا قرار گرفته خود برسد، او پشنهاد داده بود که راه برون رفت از این بحران کمونیسم است و در طول کتاب سعی دارد به این موضوع در قالب مثال‌ها و تحلیل‌ها بپردازد.

کتاب در 9 فصل سعی کرده به این موضوعات بپردازد: فاصله‌گذاری بدنی، نیاز جهان به نسخه‌ای جدید، تفاوت میان دورکاریی کارگران قراردادی و دورکاری مدیران بالارده، مسئله پناهجویان و پیامدهای منفی کرونا برای اروپا، لزوم بازسازماندهی اقتصادی جهان، عبور هر بحران فردی یا اجتماعی از پنج مرحله انکار، خشم، چانه‌زنی، افسردگی و پذیرش، اندیشیدن درباره معنای زندگی با وجود بی‌عملی و تاثیرگذاری سیاست‌گذاران جهان، چگونه می ‌توان در حالتی که تمام خبرها وحشت‌زا است، نترسید و فکر کرد و در مواجهه با آن تصمیم گرفت.

او همچنین به افزایش کنترل افراد و مردم توسط دولت‌ها و نظارت بیش از حد حکومت‌ها می‌پردازد و سعی دارد با اشاره به نحوه رفتار سیاستمداران از جمله ترامپ راه تغییر وضع موجود را در چرخش به سمت کمونیسم ثابت کند. در فصل آخر این موضوع را عیان‌تر بیان می‌کند و می‌پرسد کمونیسم بهتر است یا بربریت؟

او همچنین به غلبه سالم‌ترها و دردسترس داشتن واکسن برای آن‌ها اشاره می کند . در نهایت در ضمیمه کتاب به دو نامه که از دو دوستش دریافت کرده و توضیح بیشتری بر موقعیت‌هاست اشاره کرده؛ یکی نامه ای است از «گابریل توپیناما» روانکاو لکانی و دیگری «آندریاس روز فلدر» روزنامه نگار آلمانی که هر دو توضیح می‌دهند چگونه افراد با این شرایط جدید مواجه می‌شوند. این اثر ژیژک پر از جزییاتی است که پشت سر گذراندیم.

اسلاوی ژیژک ازبه روزترین فیسلوف‌های زنده جهان است. او یک نظریه پرداز سینمایی است و تحلیل‌های متفاوتی درباره فیلم‌ها ارائه می دهد. صاحب کرسی فلسفه در دانشگاه لیوبلیانا اسلوونی است و درباره مسایل سیاسی، منطقه‌ای هم نظراتی دارد. به تازگی کتابی دیگر از او باعنوان «جهان زندان من است: مکاتبات اسلاوی ژیژک با نادژدا تولوکونیکووا» ترجمه فرزام کریمی، در نشر جغد منتشر شده است.

این غیر از آثار ترجمه شده او مثل «از نشانگان خود لذت ببرید!: ژاک لاکان در و بیرون از هالیوود»،«کژ نکریستن: مقدمه ای بر ژاک لاکان از طریق فرهنگ عامه» ، « وحشت از اشک‌های واقعی: کریستوف کیشلوفسکی در میان نظریه و پسانظریه» و «به برهوت حقیقت خوش آمدید» است که درطی اسلهای 85 تاکنون بارها تجدید چاپ شده‌اند.

ژیژک معتقد است همه ما درون‌مان بن مایه سوسیالیستی داریم. او به شدت از جدی نگرفتن تفکرش درباره تاثیر کرونا بر سرمایه‌داری ناراحت شده بود چون معتقد بود :«اپیدمی کرونا ضربه‌ای کشنده بر قلب سیستم سرمایه‌داری است… ما راه فعلی را نمی‌توانیم ادامه دهیم. چون به تغییر رادیکال نیازمندیم.» اما اکثر تحلیل@گران معتقدند اتفاقاً «سرمایه داری با قدرت باز می گردد».

کامران برادران، مترجم این کتاب، پیشتر کتاب‌های خواست ناممکن و علیه اخاذی مضاعف را از اسلاوی ژیژک ترجمه کرده و ویراست نهایی مجموعه‌ای از مقالات منتشرنشده‌ ژیژک را نیز به پایان برده که قرار است در اروپا منتشر شود . او در گفتگویی بیان کرده که خود ژیژک خبر پایان کتاب  اپیدمی! را به او داده است. او مترجم آثاری چون «روح تروریسم»، اثر ژان بودریار و «سوسیالیسم، فاشیسم و انقلاب»، اثر آنتونیو گرامشی است. همچنین پروژه‌ای مشترک را با همکاری ژیژک، اگون حمزه، فرانک رودا، آلنکا زوپانچیچ، ربکا کامِی، روبرت فالر، سیمون هاجدینی، آدریان جانسون و … در دست دارد .

قسمتی از کتاب:
اغلب می‌شنویم که با توجه به نبود مراسم معمول کفن و دفن، به‌سختی می‌توان به شکلی مناسب برای کسانی مویه کرد که در پی کرونا جان خود را از دست می‌دهند، چه آشنا باشند و چه نه. اما آیا عزاداری بنیادین‌تری فضای اجتماعی ما را فرا نگرفته است؟ در حقیقت، آنچه برایش مویه می‌کنیم پایانِ ناگهانی سراسر شیوه‌ی زندگی‌مان است. به بیان دقیق‌تر، حتا آماده نیستیم برای این فقدان مویه کنیم و چون واقعیت خارجی همچنان احاطه‌مان کرده و مغازه‌ها، رستوران‌ها و سینماها و تئاترهای خالی از سکنه در برابرمان قرار دارد، همچنان در وضعیتی مالیخولیایی گرفتاریم.

پاندمی! کووید-19 جهان را تکان می دهد