تاریخ ارمنیان و ایران در روزگاران کهن اشتراکات بسیاری دارد. برای قرون متمادی ارمنیان بخشی از امپراتوری‌های ایرانی هخامنشی و اشکانی و ساسانی بوده‌اند و کتاب‌های مورخان ارمنی سده‌های میانه از منابع اصلی مطالعه تاریخ ایران باستان و قرون وسطی به شمار می‌روند. در این پرونده نگاهی انداخته‌ایم به مهمترین کتاب‌هایی که مورخان ارمنی در قرون گذشته نوشته‌اند و افسانه‌ها و اسطوره‌های ارمنی.
ارمنیان از نخستین مللی بودند که تاریخ نوشتند. الفبای ارمنی در سال 401 میلادی به وجود آمد و نخستین مورخان ارمنی مانند آگاتانگغوس و پاوستوس بوزند تاریخ دوران کمی قبل از خود را به رشته تحریر درآوردند. این پنج کتاب تاریخی که مقارن با دوران اشکانیان، ساسانیان، سلجوقیان و مغول در ایران نوشته شده‌اند، هم متن‌هایی هستند از دوران کهن، هم اسنادی مهم درباره حکومت‌های مختلف ارمنی و هم بخش‌هایی از تاریخ ایران را می‌توان به وسیله آن‌ها بازخواند. این پنج کتاب به همت گارون سرکیسیان و انتشارات نائیری حالا به فارسی هم ترجمه شده‌اند و با سروشکل مخاطب‌پسندی چاپ شده‌اند.
در دوران جوانی ما در دهه پنجاه کتاب‌هایی بود که همه می‌خواندند و از طریق خواندن آن‌ها چپ می‌شدند. بدون خواندن یک خط از اصل آثار مارکس. در این نوشتار این کتاب‌ها را معرفی کرده‌ام.
تصویری که ترسیم کردیم می‌تواند جوان روشنفکر امروزی را به این سمت براند که به خود بگوید چه سطحی‌نگری وحشتناکی غالب بوده و ته دلش احساس رضایت کند که در روزگاری زندگی می‌کند که چنین نیست. اما نکته‌ی مهم اتفاقاً این است که امروز هم همین طور است. اتفاقاً ما در دورانی زندگی می‌کنیم که این روایت‌های ساده‌شده از فلسفه‌ها و موضوع‌های ذاتاً پیچیده بیش از پیش باب شده‌اند. شاید هم گریزی از این مساله نیست و ذات انسان این‌طور است.
بعد از پایان یک روز کاری در دنیای آی‌تی تازه از پشت میز کارم بلند شده‌ام و فکر می‌کنم چطور خودم را برای نیمه‌ی دیگر زندگیم، عشق به ادبیات، آماده کنم که تقویم گوگل شروع کارگاه مجازی سالن نویسندگان لندن را تا پانزده دقیقه دیگر یادآوری می‌کند. موضوع کارگاه نظرم را جلب می‌کند: «آوریل را ماه نویسندگی خود کنید.» دلم غنج می‌رود. چه‌خوب می‌شود اگر یک ماه کامل را به نوشتن اختصاص داد. خودم را دوباره برمی‌گردانم پشت میز کاری‌ام، هدستم را توی گوشم می‌گذارم و دکمه‌ی جوین را می‌زنم. معلم‌های نویسندگی خلاق، مَت و پَرول، از خانه‌های خود در لندن با روی گشاده به مخاطب‌هایی که از سراسر دنیا به کارگاه پیوسته‌اند، خوشامد می‌گویند. حالا می‌خواهم این تجربه را با نویسندگان جوان به اشتراک بگذارم.
تاریخ مشترک ایرانیان و ارمنیان نزدیک ۲۸۰۰ سال قدمت دارد که باعث شده اشتراکات فرهنگی زیادی بین آن‌ها به وجود بیاید. برای قرون متمادی ارامنه بخشی از امپراتوری‌های ایرانی نظیر مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان بودند که باعث شد دین مشترک داشته باشند و نیز تاثیراتی در زبان ارمنی. البته بعد از مسیحی شدن ارمنستان و مسلمان شدن ایران این ارتباط ضعیف‌تر شد ولی ادامه یافت و تا امروز نیز وجود دارد.
ضمناً این اولین باری است که کتابی به زبانی جز فارسی در بخش نقد کتاب وینش معرفی می‌شود.
Thanks for clicking. That felt good.
Close
