پیرانه سر همای سعادت به من رسید!

ما پیر می‌شویم. شاید باید خوشحال باشیم که در این عصر به‌دنیا آمدیم، دوره‌ای که امید به زندگی حداقل 25سال افزایش پیدا کرده. به عبارت دیگر شما در همین ایران خودمان (جدا از حوادث سیاسی!) به احتمال زیاد بالای 70سال عمر خواهید کرد. اما این فقط شما نیستید که پیر می‌شوید. جمعیت جهان هم رو به پیری دارد. از زمانی که روز اول اکتبر در سال 1999 به عنوان روز سالمندان نام گرفت، افزایش جمعیت سالمند دهه‌های آینده پیش‌بینی شد تا جایی که برای اولین بار در تاریخ بشر در سال 2020 جمعیت افراد بالای60 سال از زیر 5ساله‌ها بیشتر شد.

حالا باید منتظر کتاب‌های بیشتری درباره سالمندی باشیم. زندگی سالمندی، بیماری‌های سالمندی، عشق و ماجراجویی در سالمندی، تنهایی و مراقبت در دوران سالمندی، جوان ماندن در عین پیری و یک عالمه موضوعات دیگر که حالا مساله و ماجرای بخش عظیمی از جمعیت جهان شده‌اند (پیشبینی ها همچنان می‌گویند که تا سال 2050 جمعیت سالمند جهان به یک و نیم میلیارد نفر می‌رسد).

در این پرونده مجموعه‌ای از کتاب‌های مرتبط با سالمندی فراهم کرده‌ایم، از داستان‌هایی که شخصیت محوری آنها سالمند است تا کتاب‌هایی که به موضوع پیر شدن یا چگونه سپری کردن #سالمندی می‌پردازند.

در وینش پیش از این هم با معرفی پنج کتاب درباره پیری و سالخوردگی به موضوع سالمندی پرداخته بودیم. راضیه مهدی‌زاده در این معرفی سراغ کتاب‌هایی رفته بود که به قول خودش در حوالی رازآلود سرزمین پیری است.

پنج کتاب درباره پیری و سالخوردگی پنج کتابی که شرح احوالات آهستگی و سکون و سکوت دورانی است که جهان، زیبایی‌هایش را با آرامش و تامل پدیدار می‌کند. کتاب‌هایی از ژاپن، مراکش، آمریکا و سوئد درباره دوران پیری. پنج کتابی که راضیه مهدی‌زاده در این متن معرفی می‌کند عبارتند از «چگونه پیر شویم» از آن کارف، «یکی مثل همه» نوشته‌ی فیلیپ راث، «آوای کوهستان» اثر یاسوناری کاواباتا، «پیرمرد صدساله‌ای که ار پنجره بیرون پرید و ناپدید شد» نوشته‌ی یوناس یوناسن

اگر از بین پنج کتابی که راضیه مهدی‌زاده معرفی کرده، کتاب پیرمرد صدساله‌ای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد توجهتان را بیشتر جلب کرده، حق دارید! این کتاب که جزو پرفروش‌های اروپا شد در ایران هم با استقبال خوبی روبه‌رو شد. اینجا می‌توانید مطالب بیشتری درباره این کتاب بخوانید.

اما جدا از رمان پیرمرد صدساله‌ای که از پنجره بیرون پرید و ناپدید شد، داستان‌های کوتاه زیادی هم درباره سالمندان نوشته شده. اینجا می‌توانید سه نمونه از این داستان‌های کوتاه را بخوانید. دو نمونه به قلم دو نویسنده معروف جهان (مارکز و سیدارس) و یک تجربه نوقلمانه ایرانی به اسم بانک زمان.

خیلی‌ها عقیده دارند با اینکه پیشرفت‌های پزشکی نقش مهمی در افزایش دوران سالمندی داشته‌اند اما معلوم نیست که لزوما به کیفیت آن اضافه کرده باشند. به عبارت دیگر چه بسا به ماجرای زیست کامیابانه تا آخر عمر بی‌توجهی کرده‌اند. کتاب مرگ با تشریفات پزشکی درباره همین موضوع مهم صحبت می‌کند.

حالا که صحبت از مراقبت‌های پزشکی شد، فکرمان می‌رود سمت ماجرای پرستاری از سالمندان، مقوله‌ای که بخصوص در این سال‌ها اهمیت خودش را نشان داده و باعث شده که حتی مراکز متعددی برای این کار راه‌اندازی شود. پیدا کردن پرستار برای سالمند و از آن‌طرف درخواست‌های سالمندان و خانواده‌هایشان هرکدام ماجراهای فراوانی دارند. در مطلبی که مدیر یکی از مراکز پرستاری تهران نوشته می‌توانید با نمونه‌هایی از این ماجراهای دوسویه آشنا شوید.

پیر شدن همیشه نگرانی‌هایی هم همراه خودش دارد. یکی از شایع‌ترین این نگرانی‌ها پیر شدن مغز است که عواقبی مثل آلزایمر یا کندی و اختلالات دیگر را به همراه دارد. اما خبر خوش این است: مغز را می‌توان جوان نگه داشت. چطور؟ این کتاب را که نوشته یکی از معروف‌ترین پزشکان مغز و اعصاب آمریکاست بخوانید.

تولید آثار برای دوران سالمندی یا آماده شدن برای سالمندی در ایران هم رو به افزایش است. رادیو ریشه یکی از این نمونه‌هاست؛ پادکستی که با ترکیبی از قصه، موسیقی و آموزش به دوران سالمندی می‌پردازد.

درهرحال پیری دوره مهمی است و به قول عبارت معروف ما ایرانی‌ها: الهی عاقبت به خیر شوید!