مقدمه‌ای بر تجربه فرهنگ عمیق، بر درس‌هایی متمرکز است که افراد هنگام زندگی در خارج با بررسی تفاوت‌های فرهنگی موجود در زندگی روزمره می‌آموزند. اگر با خودمان روراست باشیم اذعان خواهیم کرد که به رغم راحتی‌هایی که در اقامت‌مان در یک کشور خارجی خواهیم داشت، چنین تجربه‌ای غالباً شباهتی به گردش و تفریح ندارد.

این تجربه ممکن است توأم با فشارهای روانی گاه طاقت‌فرسا باشد؛ باید چیزهای بسیاری آموخت و خود را با چیزهای بسیاری وفق داد. مثلاً هنگامی‌که گم می‌شویم، یا برای ایجاد ارتباط تقلا می‌کنیم، یا با غافلگیری‌های ناخوشایند مواجه می‌شویم ممکن است زود عصبانی شویم، یا احساس ناکامی کنیم و شاید به‌سادگی جایگاه خود را گم کنیم.

دشوارترین چالش این موقعیت، یک فرآیند تطبیقی است که در این کتاب از آن با عنوان «یادگیری فرهنگی» یاد می‌شود؛ این چالش غالباً پنهان‌ترین چالش‌هاست.

شاید انتظار داشته باشیم که یادگیری نحوه خوردن غذاهای عجیب‌وغریب یا سروکار داشتن با رفت‌وآمدهای پرسروصدای خیابان‌های شلوغ دشوار باشد، اما شگفت‌انگیز است که این چیزهای نسبتاً ملموس را غالباً می‌توان به‌راحتی مدیریت کرد؛ چیزهای ظریف معمولاً مشکلاتی بزرگ‌تر ایجاد می‌کنند؛ مشکلاتی در برقراری ارتباط، درک دشوار آن‌چه از ما انتظار می‌رود و نگرش‌ها و رفتارهایی که بی‌ادبانه یا ناکارآمد به نظر می‌رسند و… .

این موضوعات گاهی به فشارهای روحی جدی منتهی می‌شوند و رویداد یا بحرانی کوچک نیستند و درک چیزها و احساس کنترل بر زندگی‌مان را با چالشی مداوم مواجه می‌کنند.

از فشارهای روانی این چالش‌های تطبیقی گاهی با عنوان «شوک فرهنگی» یاد می‌کنند. نویسنده مقدمه‌ای بر تجربه فرهنگ عمیق در اثرش سعی دارد به این فشارهای روحی از زاویه‌ای جدید نگاه کند. درعین‌حال به مشکلاتی که ما در محیطی جدید با آن‌ها مواجه می‌شویم، می‌توان به‌منزله فرصت ارزشمند یادگیری نگریست. مهم‌تر از همه، ما در حال یادگیری درباره مکان و فضای جدید هستیم: این‌که چطور زندگی را در آن‌جا پیش ببریم.

علاوه بر آن فرصت داریم درس‌هایی عمیق‌تر بیاموزیم؛ زیرا اقامت در یک مکان جدید، پرتوی بر بخش‌های پنهان خودِ فرهنگی فرد می‌افکند و حتی بینشی درباره انسان‌ها همچون موجوداتی فرهنگی به ما می‌بخشد که این کتاب به آن‌ها نگاهی انداخته است. به طور کلی فرض بنیادی کتاب حاضر این است که اقامت طولانی‌مدت فرصتی ناب برای کشف خودِ فردی و خودِ فرهنگی ماست.

درست است که گذراندن یک روز یا یک هفته در جایی جدید، می‌تواند چشم‌مان را به دنیا باز کند، اما این کتاب بر یادگیری فرهنگی حاصل از اقامت‌های طولانی‌تر تمرکز دارد. زیرا چالش‌های ملموس اقامت‌های کوتاه‌مدت معمولاً واضح و پیش‌بینی‌پذیرند.

ما این‌گونه مسائل را آگاهانه حل‌وفصل می‌کنیم و به‌آسانی می‌توان برای آن‌ها از پیش فکری کرد، اما اقامت‌های بلندمدت چالش‌های پنهان بیشتری نظیر یادگیری شیوه‌های جدید ارتباط یا تفکر به همراه دارد و طی آن یادگیری عمیق‌تری حاصل می‌شود؛ یادگیری‌ای که به عادت‌های ذهن ناخودآگاه ما اشاره دارد.

یادگیری فرهنگی در این سطح بر برنامه‌ریزی پنهان ذهن با عنوان «فرهنگ عمیق» استوار است؛ فرهنگ عمیق از راه‌هایی که معمولاً نمی‌شناسیم در تفکر و ارزش‌های ما تأثیر می‌گذارد. ما در زندگی روزمره خود برای تعامل و ارتباط با تفسیر کنش‌های دیگران از آن بهره می‌گیریم. این فرهنگ چنان بنیادین در تفکر و اندیشه ما رسوخ کرده است که آن را مسلم و بدیهی فرض می‌کنیم.

این فرهنگ به‌مثابه آب برای ماهی و هوا برای پرنده است؛ وقتی در کشوری دیگر زندگی می‌کنیم همچون ماهی در خشکی یا پرنده در آب هستیم؛ الگوهای فکری و رفتاری که برایمان طبیعی به نظر می‌رسند باید با الگوهای آن کشور تطبیق یابند.

اقامت‌های بلندمدت ما را وادار به ارتباط با کسانی می‌کند که به‌رغم انسانیت مشترک، طرح‌های فرهنگی عمیق متفاوت با ما دارند؛ تلاش برای درک این تفاوت‌ها در فرهنگ عمیق نیازمند نگریستن در سطوح عمیق‌تر و توجه و دقت به الگوهای رفتاری و فکری است که در نگاه اول دیده نمی‌شوند. درعین‌حال ما در فرایند یادگیری این درس‌های عمیق درباره میزبانان فرهنگی‌مان، بخش‌های پنهان خود را نیز آشکار می‌کنیم.

نویسنده این کتاب، این یادگیری را «سفر فرهنگ عمیق» می‌نامد که مستلزم فرایند آزمون‌وخطا برای ورود به واقعیت فرهنگی دیگر است؛ به عبارتی، دنیا چنان‌که از دیدگاه میزبانان ما دیده می‌شود. در فرایند این یادگیری، مخاطب دیدگاهی کسب می‌کند که می‌تواند تا نقطه‌ای بسط پیدا کند که احساس کند خود جدیدی خلق کرده است و شاید حتی احساس کند دو فرهنگی شده است.

برخی افراد این امر را به‌مثابه جابجایی آگاهانه‌ای بین خودهای گوناگون و واقعیت‌های اجتماعی متفاوت تجربه می‌کنند، درواقع آن‌ها مجموعه جدیدی از الگوهای فرهنگ عمیق علاوه بر مجموعه الگوهایی که با آن بزرگ‌شده‌اند، خلق کرده‌اند.

با توجه به این موارد، می‌دانیم که کتاب‌های بسیاری در زمینه فرهنگ و زندگی در خارج، مقایسه‌ها و تعمیم‌هایی درباره مردم یک منطقه خاص ارائه کرده‌اند؛ مطالبی مانند این‌که در فلان کشور باید دست بدهیم؟ یا تعظیم کنیم؟ یا کسی را در آغوش بگیریم؟ و… . در مقابل آن‌ها کتاب مقدمه‌ای بر تجربه فرهنگ عمیق، بر فرهنگ عمیق و تجربه تطبیق با محیط فرهنگی جدید تمرکز دارد.

این کتاب این پرسش‌ها را مطرح می‌کند: نقش فرهنگ عمیق در زندگی روزمره چیست؟ چگونه می‌توانم درکی بهتر از فرهنگ عمیق داشته باشم؟ چگونه این درک می‌تواند در مواجهه با چالش‌های تطبیق در طول زندگی در خارج از کشور به ما کمک کند؟ چگونه می‌توانیم دور از وطن با سفرهای خارجی‌مان از نظر شخصی رشد کنیم؟ و… .

بدین ترتیب کتاب مقدمه‌ای بر تجربه فرهنگ عمیق یک راهنماست، اما توصیه‌های مسافرتی ارائه نمی‌کند؛ هدف شرحی موجز از فرهنگ عمیق و یادگیری فرهنگی است. نویسنده در این کتاب از دیدگاه‌های گوناگونی به فرهنگ عمیق نگریسته است، از قبیل دیدگاه‌های عقلانی، تکاملی و تاریخی و… .

او از زندگی داخلی شروع می‌کند و خواننده را به این نکته متوجه می‌سازد که چرا غالباً به فرهنگ عمیق در زندگی روزمره خودمان توجهی نمی‌کنیم. خواننده در این کتاب با انسان‌های ماقبل تاریخ ملاقات خواهد کرد تا اثری از ریشه‌های تکاملی فرهنگ عمیق بیابد. این کتاب همچنین نگاهی به شناخت مغز می‌اندازد و خواننده یاد خواهد گرفت که چطور تفکر درباره فرهنگ در طول زمان تغییریافته است.

کتاب در گام‌های بعدی‌اش بر تجربه‌های بین‌فرهنگی افراد در طول اقامت‌های خارجی تمرکز دارد؛ با خواندن این کتاب خواهیم دید که چطور یادگیری فرهنگ عمیق می‌تواند سطحی یا عمیق باشد. خواننده این کتاب درباره مفاهیم مقاومت، پذیرش و تطبیق خواهد آموخت؛ سه عاملی را که در یادگیری فرهنگ عمیق بسیار کلیدی و مهم‌اند.

این کتاب همچنین نگاهی اجمالی به الگوهای تفاوت‌های فرهنگی عمیق در سراسر دنیا دارد و نیز به پیامدهای اخلاقی و اجتماعی و اقتصادی در طرح‌ریزی فرهنگ عمیق در جوامع متعدد نظر دارد. کتاب درنهایت به بخش درونی یادگیری فرهنگی تمرکز می‌کند و می‌خواهد به خواننده‌اش بیاموزد که چطور با استفاده از اقامت در خارج از کشور ازنظر شخصی رشد خواهد کرد.

کتاب مقدمه‌ای بر تجربه فرهنگ عمیق دارای ۱۱ فصل با این عناوین است: آنتونیو و سفر فرهنگ عمیق، فرهنگ عمیق در زندگی روزمره، فرهنگ عمیق به‌مثابه مفهوم، تکامل فرهنگ عمیق، کشف فرهنگ عمیق، فرهنگ عمیق و شناخت، فرهنگ عمیق و حساسیت بین‌فرهنگی، پافشاری، پذیرش و تطبیق، درک تفاوت‌های فرهنگی، فرهنگ عمیق، تضاد و پول، رشد شخصی و یادگیری فرهنگ عمیق.

تجربیات بین‌فرهنگی برای مسافرانی با اقامت بلندمدت