در جریان گشت‌وگذار در اینترنت، اخیراً به مقاله‌ای برخوردم درباره‌ی عکس‌هایی که مریلین مونرو بازیگر مشهور آمریکایی را در حال خواندن کتاب نشان می‌دهند. مریلین مونرو که در ده‌های چهل و پنجاه میلادی به عنوان نماد جذابیت جنسی مشهور بود و در فیلم‌هایش نقش زنان موطلایی جلف و کم‌عقل را بازی می‌کرد، چرا باید این هم عکس در حال خواندن کتاب داشته باشد؟ آیا واقعاً اهل کتاب خواندن و مطالعه بوده یا صرفاً می‌خواسته مردم را خام کند و تصویری روشنفکرانه از خودش به یادگار بگذارد؟

باید بگوییم که اولاً موضوع جدی بوده. یعنی مریلین مونرو که تا یک وقت تا اواسط دهه‌ی ۱۹۵۰ به هنرپیشه‌ی موطلایی پخمه مشهور بود، در سال ۱۹۵۵ قراردادش را با شرکت «فاکس قرن بیستم» به هم زد، هالیوود را رها کرده و به نیویورک رفت و آن جا با جماعت روشنفکر دمخور شد، به صحنه‌ی تئاتر رفت و با نمایشنامه‌نویس مشهور آرتور میلر وصلت کرد و مشتری دائمی جلسات روانکاوی شد و کار به جایی کشید که به خاطر معاشرتش با روشنفکرهای چپ، اف‌بی‌آی برایش پرونده درست کرد و  تا زمان مرگش در تصادف ماشین در سال ۱۹۶۲  پرونده‌اش باز بود.

اما انگار همه‌ی این‌ها کافی نبود و مریلین برای اثبات این که روشنفکر و جدی است و صرفاً آن دختر سبک‌مغزی نیست که در فیلم‌ها می‌بینیم، لازم دید عکس‌هایش در حال کتاب خواندن در مطبوعات پرخواننده‌ منتشر شوند. آن هم نه یکی و دو تا که ده‌ها عکس در سال‌های مختلف که توسط عکاس‌های مختلف گرفته‌ شده‌اند. نمونه‌اش این عکس‌هایی هستند که او در هر آن‌ها دارد کتاب برگ‌های علف والت ویتمن، شاعر سرشناس آمریکایی را می‌خواند. این کتاب از مشهورترین کتاب‌های شعر ادبیات آمریکاست و نخستین بار در سال ۱۸۵۵ منتشر شده است.

مریلین عکس دیگری هم دارد در حال خواندن کتاب اولیس جیمز جویس. هر کتابخوان ساده‌ای می‌داند که خواندن کتاب‌های جیمز جویس کار هرکسی نیست و آدم‌های اندکی این کتاب را خوانده‌اند، ولی گویا مریلین مونرو به آن علاقه داشته و اگر حالا تمامش را هم نخوانده به هر حال تورقی کرده و حیف که عکس را نمی‌تونیم شاهد مثال بیاریم که ببینید چه اندازه غرق مطالب کتاب شده که از اواخر کتاب است و ظاهراً بیشترش را خوانده و به اواخرش رسیده است.

در اثبات کتابخوانی خانم مریلین مونرو همین بس که همین چند سال پیش چهارصد جلد از کتاب‌هایش که از کتاب‌های جویس تا همینگوی در آن یافت می‌شد، در یک حراجی به مبلغ کلانی به فروش رفت.

وقتی یک بازیگر هالیوود مشهور و پولساز برای نشان دادن ارج و منزلت خود و گریز از این که صرفاً عروسکی جذاب باشد کتاب را به شهادت می‌گیرد، آیا همین برای اثبات اهمیت کتاب، به عنوان نمادی از تفکر و جدیت، بس نیست؟

از سوی دیگر در این عکس‌ها می‌توان طلایه‌ی ژست‌های سلبریتی‌های اینستاگرامی امروز را دید که می‌توانند با قرار دادن عکس‌های خود در حال انجام کارهای روشنفکرانه، هواداران‌شان را به کارهای خوب، از جمله خواندن کتاب تشویق کنند.