پلی بود بین دو فرهنگ
احمد نوری‌زاده تنها شاعر غیرارمنی جهان است که به زبان ارمنی نیز شعر می‌سرود. شاعری که بسیار برای مردم ارمنی ایران، آشنا بود. کسی که بسیار زیبا هم به فارسی و هم به ارمنی شعر می‌سرود و آثار ادبی و تاریخی متعددی را از هرکدام از این دو زبان به آن یکی ترجمه کرد. پلی بین این دو فرهنگ. نوری‌زاده سال 1330 در انزلی به دنیا آمده بود و نزد آرشی بابایان شاعر ارمنی این زبان را آموخت. نوری‌زاده در سال‌های ۱۳۴۹-۱۳۴۸ کار ترجمه و معرفی آثار شاعران ارمنی را آغاز کرد. عالی‌ترین نشان فرهنگی ارمنستان را از روبرت کوچاریان رئیس جمهور وقت ارمنستان در سال ۲۰۰۱ به عنوان پرکارترین ارمنی‌شناس جهان دریافت کرد و در ارمنستان، از او به عنوان «فرزند پارسی ملت ارمنی» یاد می‌شود.
احمد نوری‌زاده تنها شاعر غیرارمنی جهان است که به زبان ارمنی نیز شعر می‌سرود. شاعری که بسیار برای مردم ارمنی ایران، آشنا بود. کسی که بسیار زیبا هم به فارسی و هم به ارمنی شعر می‌سرود و آثار ادبی و تاریخی متعددی را از هرکدام از این دو زبان به آن یکی ترجمه کرد. پلی بین این دو فرهنگ. نوری‌زاده سال 1330 در انزلی به دنیا آمده بود و نزد آرشی بابایان شاعر ارمنی این زبان را آموخت. نوری‌زاده در سال‌های ۱۳۴۹-۱۳۴۸ کار ترجمه و معرفی آثار شاعران ارمنی را آغاز کرد. عالی‌ترین نشان فرهنگی ارمنستان را از روبرت کوچاریان رئیس جمهور وقت ارمنستان در سال ۲۰۰۱ به عنوان پرکارترین ارمنی‌شناس جهان دریافت کرد و در ارمنستان، از او به عنوان «فرزند پارسی ملت ارمنی» یاد می‌شود.
پلی بود بین دو فرهنگ
در این روزگار لازم است با دقت دنبال کسانی گشت که آدم‌ها، فرهنگ‌ها و منظرها را به هم متصل می‌کنند. احمد نوری‌زاده یکی از آن‌ها بود. کار مهمی که او محقق کرد ترجمه آثار ادبی ارمنی به فارسی و فارسی به ارمنی بود.
پرسش بنیادین شاید این باشد چرا این پل زدن میان دو فرهنگ همسایه که در طول تاریخ طولانی همسایگی اثرهای بسیاری بر هم گذاشته‌اند و اثرهای بسیاری از هم پذیرفته‌اند حائز اهمیت است؟
چه مفاهیمی از گذشته‌ی هر یک در دیگری رمزنگاری شده است و رمزگشایی این هزارتوها برای امروز ما پاسخ‌گوی چه نیازی خواهد بود؟ چه درهایی برای زندگی آشفته امروز ما خواهد گشود؟ آیا ما را چاره‌ای و گشایشی هست…
در این دنیای مدرن کرونا زده، جنگ زده، افراط گرا و دچار تغییرات اقلیمی‌مان از این گونه پل‌ها بسیار نیاز داریم و این نوع هنرمندان و روشنفکران برای عبور از موقعیت حساس کنونی(!) کمک بزرگی به ما می‌کنند.
متاسفانه، یا شاید هم خوشبختانه، تخصص ویژه من طرح پرسش است و در خود بضاعت پاسخ به این پرسش‌ها را نمی‌بینم.
حتماً در اخبار، سایت‌های فرهنگی و ویکی‌پدیا در مورد فعالیت‌ها و زندگی‌نامه احمد نوری‌زاده بسیار خواهید خواند و اگر می‌خواهید همین جا بیشتر درمورد زندگی او بدانید می‌توانید اینجا از طریق سایت روزنامه آلیک در جریان بیشتر قرار بگیرید. در این زمانه که زیاده‌خواهی بشر به بسیاری از حیطه‌های زندگی ما ضربه وارد کرده، شایسته است با نقل شعر زیر از ترجمه‌های ایشان خود را در جریان هنر، یک بار دیگر بشوییم باشد که پاک شویم.
چون اسب بی سوار باز آمده‌ای
شب پاییزی
در آستان خانه من شیهه می‌کشد غریب
اسب غمگین من، کو سوارت؟
او به روزی برخاست
و هماغوش با یال‌های تو
در دورها تازید
به جستجوی رود سیمگونی رفت که هنوز
دریا پریان را ماواست.
به جستجوی آن نی آتشناکی رفت
که سحرگاهان آواز سر می‌دهد
اشتیاق و حسرت می‌باراند
و تابش نور را صله می‌گیرد … (ص 451)
شاعر ارمنی واهاگن داوتیان
مترجم احمد نوری‌زاده
شاعر پارسی گوی، به زبان ارمنی نیز شعر می‌سرود و شایسته است ترجمه یکی از اشعار سروده ایشان به زبان ارمنی را نیز مورد توجه قرار دهیم.
اگر آخرین سرودهای من هستی
امید بزرگ قلب‌های آیندگان باش
سرود آتشین آزادی باش
اگر آخرین سروده‌های من هستی
تو اشتیاق عدالت باش
عطش جاوید پگاهان بی‌زبان
اگر آخرین سرودهای من هستی
امید بزرگ قلب‌های آیندگان باش.
…
اگر آخرین سرودهای من هستی
بیرق خونین بر فراز دستان باش
دستان وفاداد آزموده به رزم
اگر آخرین سرودهای من هستی
جاوید بی زوال، سپاه در سپاه
جون نماد فتح در اهتزاز آ
اگر آخرین سرودهای من هستی
بیرق خونین بر فراز دستان باش
شاعر احمد نوری‌زاده
مترجم آندرانیک سیمونیان
برگرفته از مجله بخارا: http://bukharamag.com/1396.11.22170.html
یادش گرامی و نوشته هایش پر خواننده باد.
این مقاله را ۹ نفر پسندیده اند
