دنیای سه صفر
نویسنده: محمد یونس
مترجم: محمدهاشم غرقی
ناشر: امین الضرب
نوبت چاپ: ۱
سال چاپ: ۱۳۹۹
تعداد صفحات: ۳۲۲
شابک: ۹۷۸۶۲۲۷۱۳۴۰۶۳
کتاب دنیای سه صفر که در سال 2017 منتشر شده، درباره دنیایی است که در آن فقر و بیکاری و انتشار کربن صفر است و این آرزو و ایدهآل «محمد یونس» است که همراه با کارل وبر به تشریح و نظریهپردازی مهمترین تجربهاش پرداخته.
مقدمه این کتاب را با عنوان «ایده بانکداری فقرا» مسعود خوانساری رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران نوشته و به تشریح ایده محمد یونس برنده نوبل صلح پرداخته است ، ایدهای که فقط روی تختههای دانشگاه نمانده و درکشور فقیر خودش اجرایی شده و با رشد مثبت در تولید ناخالص داخلی روبهرو شده است. تاکید این ایده بر سرمایه شخصی و بینیازی از دولت است.
کتاب شامل چهار بخش است: چالش، سه صفر، نیروهای عظیم برای متحول ساختن دنیا و سنگ بناهای آینده.
در مقدمه، مترجم به دغدغههای یونس پرداخته و ایدههای او نظیر حمایت از ایجاد «عملکدههای کسب و کار» برمبنای شیوههای تازه فکر کردن یا اعطای وام به جوانان و زنان سرپرست و بازنشستهها را تشریح کرده است.
در بخش اول کتاب، محمد یونس چالش فقر را تشریح کرده، یعنی وضعیت همان مردمی که یک وعده غذا تا مرگ فاصله داشتهاند. او به انتقاد از سرمایهداری از منظر مردم فقیر پرداخته و آسیبهای آن را توضیح داده و نیاز به برآمدن یک بدیل برای نظام سنتی و ناکامل را تشریح کرده است.
در فصلهای بعدی جزئیات این نظام جدید را توصیف کرده و امیدهایی که میتواند خلق کند.
کتاب صفحه آرایی مناسبی ندارد، تعداد زیادی خط تیره در میان جملات کتاب است که دلیل آن مشخص نمیشود و قیمت آن دوبرابر دیگر کتابها با این تعداد صفحات است اما فارغ از این ایرادات بنیادی که به نظر میرسد از بیتجربگی انتشارات است، میتواند منبع خوبی برای آگاهی از ایده مهم محمدیونس باشد.
درباره نویسنده
محمد یونس در ۲۸ ژوئن ۱۹۴۰ در یک خانواده مسلمان بنگالی در روستای باتوا، در در راج انگلیس و بنگلادش فعلی، به عنوان فرزند سوم یک خانواده ده نفره متولد شد. او در پاکستان شرقی، غربی، هند و .. با کوشش بسیار تحصیل کرد، در نمایش برنده جوایزی شد، پیشاهنگ پرتلاشی بود تا سرانجام در سال 1961 از دانشگاه داکا در رشته اقتصاد فوق لیسانس خود را دریافت کرد. به عنوان دستیار نورالسلام در زمینه اقتصاد مطالعه و تحقیق میکرد، توانست با دریافت بورس تحصیلی به دانشگاه وندربیلت آمریکا برود و دکترای خود را در اقتصاد دریافت کند.
پس از جنگ بنگلادش در سال 1974 به کشورش بازگشت، مدتی رئیس دانشکده اقتصاد بود اما در بازدیدی که از روستاها داشت دریافت که مبالغ اندک میتواند زندگی افراد فقیر را تغییر دهد اما بانکها به خاطر ترس از بازپس نگرفتن حاضر نیستند به آنان وامی دهند. او شیوهای را برای وام دادن به فقرا با سود کم طراحی کرد.
او معتقد بود فقر در جامعه متمدن انسانی جایی ندارد بلکه متعلق به موزههاست از این رو مسیر طولانی برای حل این معضل طی کرد. این تلاشها دیده شد و در سال 2006 او و بانکش (گرامین ) جایزه نوبل صلح را دریافت کردند. اما پنج سال پس از دریافت جایزه نوبل نخستین پروندههای قضایی علیه بانک و موسس آن به جریان افتاد. گفته شد که نخستوزیر وقت بنگلادش، شیخ حسینه، مسبب شکایتها بوده است.
از آثار دیگر او بانک فقرا، خلق جهانی بدون فقر و بنیانگذاران کسب و کار اجتماعی است.
بخشی از کتاب دنیای سه صفر
* امید ما این است که در سالهای آتی، نظام اقتصادی تازهای که پایهگذاری میکنیم باعث شود که جریان فعلی هدایت نشده ثروت به سمت بالا، متوقف بشود یا حتی خودش را معکوس کند، رویای جهانی مساوات طلب به واقعیت بپیوندد. اتکای کنونی بر کمکهای دولت محور بهزیستی یا خیریههای خصوصی جای خود را به نظام تازهای خواهد داد که در آن هر کسی میتواند از فرصتهای فراهم شده بازار آزاد بهره ببرد تا خرج خانواده خودش را در آورد و به علاوه در پیشرفت جامعه هم سهیم باشد.
*دولت قطعا نمیتواند جای افراد کارآفرین را بگیرد اما تاریخ به روشنی نشان میدهد که دولتهایی که خوب اداره شوند جای مهمی در کمک به جوامع دارند تا خلاقیت کارآفرینان آزاد بشود. جوامعی که در کاهش فقر و بهبود استاندارهای متوسط زندگی و حفاظت از محیط زیست سالم و ترغیب پیشرفتهای شخصی شهروندان معمولی موفقترین بودهاند، آن جوامعی بودهاند که دولتهای قوی، پایدار، شریف و کارآمد داشتهاند.