فکر کنید وارد یک کتابفروشی شده‌اید و می‌خواهید کتابی علمی درباره‌ی موش فاضلاب بخرید. بین دو کتاب که یکی خشک و رسمی است و روی آن تصویری از یک موش واقعی چاپ شده و دیگری که تصویرگری بامزه‌ای دارد و یک موش خندان روی جلد دستش را آورده بالا و به شما سلام می‌کند، کدام را انتخاب می‌کنید؟ اگر کودک باشید، به احتمال زیاد انتخاب شما گزینه‌ی دوم است.

مجموعه‌ی هفت جلدی موجودات حال‌به‌هم‌زن کاری می‌کند که شما از بین تمام کتاب‌های علمی موجود در کتابخانه یا کتابفروشی‌ها دست‌تان را دراز کنید و این مجموعه را بردارید. شاید بپرسید چرا. به چند علت مختلف. مثلاً:

اول این که کتاب‌های این مجموعه روی جانوران و موجوداتی دست گذاشته که کمتر برای کودکان شناخته‌شده‌اند یا حداقل کودکان اطلاعات کاملی درباره‌ی آن‌ها ندارند. موش فاضلاب، حلزون بی‌صدف، شپش، عنکبوت، وزغ، مگس و کرم هفت شخصیت اصلی این مجموعه هستند. برای امتحان کردن این ادعا می‌توانید قبل و بعد از خواندن این کتاب‌ها از کودکی که کتاب را برایش تهیه کرده‌اید بپرسید به عنوان مثال چه اطلاعاتی درباره‌ی مگس یا کرم دارد و بعد نتیجه را با هم مقایسه کنید.

دومین دلیل این است که این کتاب‌ها علمی‌اند اما نه به معنای کلیشه‌ای آن. در هر یک از این کتاب‌های تصویری اطلاعات کامل، جامع و فراوانی درباره‌ی این موجودات به خواننده منتقل می‌شود اما نویسنده آنقدر در نوشتن و انتقال این اطلاعات هنرمندی به خرج داده که مخاطب به هیچ وجه احساس نمی‌کند با یک کتاب صرفاً علمی طرف است. نویسنده‌ی این مجموعه به هیچ وجه به ارائه‌ی اطلاعات دم دستی اکتفا نکرده و درباره‌ی هر موجود نکات قابل توجه و جالبی را بیان کرده که باعث می‌شود خواندن این مجموعه برای بزرگسالان هم جالب و مفید باشد.

مثلاً این که مگس ماده از مگس نر بزرگ‌تر است، وزغ‌ها پوست قدیمی‌شان را می‌خورند، تنها غذای شپش خون انسان است، حلزون‌ها به طور همزمان هم نر هستند و هم ماده و…

سومین علت زبان طنز کتاب‌هاست. الیس گراول که به قول خودش از کودکی به حشرات و جانوران علاقه داشته و به طنازی هم معروف بوده، در اکثر آثارش، از جمله همین مجموعه‌ی هفت جلدی، زبان طنزش را حفظ کرده و از این طریق مخاطبان بیشتری را برای کتاب‌هایش جذب کرده است. او علمی‌ترین و جدی‌ترین مفاهیم را درباره‌ی هر جانور به گونه‌ای مطرح کرده که مخاطب با خواندن آن در کنار یاد گرفتن یک نکته‌ی علمی، خنده‌ای از ته دل هم روی لبش می‎‌نشیند.  

چهارمین نقطه قوت این مجموعه ترجمه‌ی خوب، روان و بامزه‌ی آن است. قطعاً لحن طنز نویسنده بدون یک ترجمه‌ی خوب نمی‌تواند آنطور که باید و شاید به دل مخاطب فارسی‌زبان بنشیند اما نسترن فتحی با انتخاب واژگان مناسب برای گروه سنی کودک و معادل‌سازی‌های فارسی بسیار مناسب، لذت خواندن این کتاب‌ها را چند برابر کرده است. پس اگر در وسط کتاب حلزونی را دیدید که چشمک می‌زند و می‌گوید: «نوکرم!» اصلاً تعجب نکنید.

از محتوای متنی که بگذریم می‌رسیم به تصاویر که یکی از جذاب‌ترین بخش‌های هر کتاب برای کودکان هستند. تصویرگر این کتاب خود نویسنده، الیس گراول است. او به ساده‌ترین شکل ممکن و به دور از پیچیدگی‌های تکنیکی هنری تصاویری جذاب و بامزه از این موجودات حال‌به‌هم‌زن رسم کرده که هر مخاطبی را شیفته‌ی خودش می‌کند. البته او هدفش را فدای جذابیت تصاویر نکرده و حتی از طریق همین تصاویر هم به دنبال انتقال اطلاعات به مخاطبانش است.

کودکان با تماشای تصویرهای بامزه‌ی کتاب می‌توانند اطلاعاتی درباره‌ی شکل ظاهری هر جانور، تعداد دست و پاها، شاخک‌ها و… به دست بیاورند.

به طور کلی موجودات حال‌به‌هم‌زن یک مجموعه‌ی خوش‌خوان و دلنشین برای کودکان است که به ظاهر درباره‌ی موجودات چندش‌آور و حتی خطرناک صحبت می‌کند، اما در واقع به دنبال این است که اطلاعات کودکان را درباره‌ی این موجودات، محل زندگیشان، گونه‌های مختلف و ویژگی‌هایشان بالا ببرد و از ترس بی‌دلیل در بچه‌ها جلوگیری کند. کتاب چ یا همان واحد کودک و نوجوان انتشارات چشمه این مجموعه را با کیفیت خوب و در قطع مناسب با قیمت هر جلد ۱۴ هزار تومان منتشر کرده است.

این مجموعه را انتشارات مبتکران(میچکا) هم با عنوان حال‌به‌هم‌زن‌ها منتشر کرده است.

حال‌به‌هم‌زن‌های دوست‌داشتنی