دنیای سوفی
کمتر کسی است اسم کتاب دنیای سوفی به گوشش نخورده باشد. با این که موضوع اصلی این کتاب درباره تاریخ فلسفه است اما بیشتر از آن که برای طرفداران جدی فلسفه مناسب باشد، راهنمایی جامع و کلی برای همه خوانندههاست تا با خواندن داستانی سرگرمکننده، کمی هم با فلسفه آشنا شوند. ادبیات فلسفی، ادبیات خشک و جدی است که کمتر کسی را به سمت خودش جلب میکند. امتیاز ویژه این کتاب، بیان جذاب و ساده تاریخ 3000 ساله فلسفه جهان است که توانسته علاوه بر خوانندگان نوجوان خود، خوانندگان بزرگسال را نیز جذب کند.
کتاب دنیای سوفی نه فقط در ایران، که یکی از محبوبترین کتابهای دنیاست. یوستین گردر این کتاب را برای نوجوانان نوشت تا خیلی ساده با تاریخ فلسفه آشنا شوند. رفتهرفته محبوبیت این کتاب آنقدر زیاد شد که به 59 زبان ترجمه شده، مخاطبین بزرگسال را جذب کرده، و حتی فیلم و بازی رایانهای به همین نام تولید شد.
داستان، صمیمی و ساده شروع میشود. سوفی نوجوان پانزدهسالهای است که سوالات فلسفی کسی را با نامهها و نوارهای ویدیویی جالب دریافت میکند. نامهها درباره یونان باستان، سقراط و فلسفه زندگی بشری هستند. بعد از چند نامه، سوفی با نویسنده نامهها، آلبرتو ملاقات میکند و درباره فلاسفه یونان باستان، امپراتوری روم، قرون وسطی، رنسانس، عصر روشنگری و موضوعاتی مثل انقلابهای بزرگ و مسائل روز بشری صحبت میکنند.
نویسنده کتاب، یوستین گردر، فارغالتحصیل رشته فلسفه از دانشگاه اسلو است. در طول دهسال تدریسش در دبیرستان نتوانست کتاب مناسبی درباره «تاریخ عقاید» برای دانشآموزانش پیدا کند. به همین خاطر خودش دست به کار شد و کتاب دنیای سوفی را نوشت. در این کتاب، تاریخ فلسفه را به شکل طبقهبندیشده آموزش میدهد و با گنجاندن اتفاقات مختلفی و هیجانانگیزی در داستان، خواننده را به مطالعه کامل کتاب تشویق میکند.
دنیای کودکی و نوجوانی سرشار از سوالات فلسفی است که با زندگی در دنیای بزرگسالی کمرنگ و کهنه میشوند. سوفی مثل خیلی از نوجوانهایی که به دنبال هویت خودشان و معنی زندگی میگردند، به دنبال حل کردن سوالاتی مثل کیستی و چیستی است. وقتی سوفی برای اولینبار نامه فلسفی جذاب و پررمز و رازش را میخواند با کلی مفهوم مهم و جالب آشنا میشود که خلاصه همهشان یککلمه است: «کیستی؟»
نامهها کمکم طولانیتر و پیچیدهتر میشوند. اینبار سوال نه فقط درباره کیستی سوفی، که درباره چیستی دنیاست: «جهان چطور به وجود آمده؟» پاسخ دادن به این سوالهای فلسفی کار راحتی نیست. سوفی دوست دارد جواب این سوالات را پیدا کند، اما از آن مهمتر، مشتاق است با نویسنده مرموز نامهها آشنا شود و بداند که او کیست و قصدش از پرسیدن سوالات فلسفی از یک نوجوان پانزدهساله چیست. داستان هیجانانگیز و جالب این کتاب، به خواننده کمک میکند تا با حل کردن معماهای کوچک و بزرگ رمان، با آرای فلاسفه بزرگ هم آشنا شود.
از آثار گردر میتوان به کتابهای دختر پرتقالی، راز فال ورق، مرد غیرقابل اعتماد، مرد داستانفروش و دختر رهبر سیرک اشاره کرد.
بخشی از کتاب
- سوفی همانطور روی محوطهی شنی ایستاده بود و فکر میکرد. از تمام توانش کمک گرفت تا به این فکر کند که زنده است و زندگی میکند تا بلکه اینجوری فکر مرگ را از سرش بیرون بکند. اما این کار غیرممکن بود. به محض اینکه افکارش را روی موجودیتش متمرکز میکرد، فکر پایان زندگی هم به ذهنش رسوخ میکرد.
- یونانیها اعتقاد داشتند بیماری هم تاثیرگرفته از وجود خدایان است. بیماریهای واگیردار مجازات خدایان تفسیر میشد. از طرف دیگر این اعتقاد که خوب شدن مریضها هم دست خدایان است، بین مردم رایج بود. اگر بهطرز صحیحی برای خدایان قربانی میشد، بیمار شفا پیدا میکرد.</l