چهار بحران اجتماعی در جهان برای کودکان

شاید بزرگ‌ترها فکر کنند برخی از مفاهیم برای کودکان قابل فهم نیست و یا هنوز وقت آن نرسیده که با این مسائل و بحران‌ها درگیر شوند، مفاهیمی مانند پناهندگی و فقر و گرسنگی. کودکان بدون آنکه خودشان انتخاب کنند و یا راه دفاعی در مقابل اتفاقات و اخبار تلخ و خشونت‌آمیز داشته باشند، در معرض آسیب‌های جدی دنیای بزرگ‌سالان قرار دارند.

می‌توان گفت آشنایی با این مفاهیم، درک و فهم آن‌ها را از مسائل اجتماعی افزایش می‌دهد و لزوما به معنای غرق شدن در بحران‌های خشونت‌آمیز جامعه نیست. امروزه به سختی می‌توان کودکان را از شنیدن خبرهای بد دور نگه داشت و یکی از راه‌های به دست آوردن آگاهی سالم و پیشگیری از آسیب‌های ناشی از خشونت، کتاب خواندن است.

مجموعه‌ی کودکان در دنیای ما به زبان ساده درباره‌ی چهار مفهوم مرتبط با خشونت اطلاعات مفیدی می‌دهد. باید به یاد داشت که خشونت تنها جنگ و لشکرکشی نیست و ده‌ها نوع خشونت در دنیا وجود دارد، همان‌طور‌که این مجموعه به مفهومی همچون نژادپرستی نیز اشاره کرده است.

این مجموعه به کشور و یا منطقه‌ی خاصی محدود نشده و نویسنده سعی کرده تا نگاه جهان‌شمولی برای تعریف مفاهیم داشته باشد به این خاطر که کودکان در هر کجای دنیا به راحتی با آن ارتباط برقرار کنند. این نگاه نشان می‌دهد که کشورهای گوناگون مسائل اجتماعی مشترکی با هم دارند و کودکانی که در کشورهای مختلف حتی امن‌ترین آن‌ها زندگی می‌کنند، ممکن است باز هم از آسیب‌های اجتماعی مصون نباشند. موضوعاتی که در این مجموعه به آن‌ها پرداخته شده کم و بیش در کشورهای زیادی وجود دارد و میلیون‌ها انسان را با خود درگیر کرده است، مانند فقر.

از این رو خواندن این مجموعه اهمیت زیادی دارد خصوصا که گاه ممکن است آگاهی دادن و آموزش در مورد مواجه شدن با این مفاهیم در کشورهای زیادی مورد غفلت واقع شود.

مجموعه‌ی کودکان در دنیای ما کودکان را به عنوان شهروندان یک جامعه جدی گرفته و به آن‌ها حق داده تا به اتفاقات اجتماعی فراتر از فرد و خانواده فکر کنند. با خواندن درمورد مسائل اجتماعی در دوران کودکی، ناخودآگاه این تفکر در کودک ایجاد می‌شود که تنها به خودش فکر نکند، بلکه به فکر جامعه و هم‌نوعانش باشد و حس مسئولیت‌پذیری و نوع‌دوستی در او نهادینه شود.

موضوع و محور اصلی چهار جلد این مجموعه از نام آن‌ها مشخص است. کودکان در کتاب پناهندگان و مهاجران با اطلاعاتی مانند اینکه چرا مردم یک کشور وطن‌شان را ترک می‌کنند، چگونه و با چه راه‌هایی پناهندگان کشورشان را ترک می‌کنند و سختی‌های کشور مقصد آشنا می‌شوند.

در کتاب فقر و گرسنگی اینکه چطور فقر به وجود می‌آید، با وجود فقر چه امکاناتی از دست می‌رود و … توضیح داده شده است.

در جلد دیگر این مجموعه، نژادپرستی و تعصب، نویسنده به اینکه چرا بعضی از مردم خودشان را برتر از دیگران می‌دانند، نژادپرستی چه تأثیراتی می‌تواند داشته باشد و … پرداخته است.

در جلد درگیری‌های جهانی مخاطب با انواع جنگ سرد و جنگ نظامی و نتایج مخرب آن‌ها و علت جنگ‌ها و … آشنا می‌شود.

در مورد تأثیرات مفید این مجموعه بسیار می‌توان نوشت اما از آن جایی که بسیاری از کودکان داستان را به آموزش مستقیم ترجیح می‌دهند و ادبیات نیز تأثیرگذارتر است، اگر نویسنده به سوی قصه‌گویی حرکت می‌کرد و صرفا به آموزش بسنده نمی‌شد، مخاطب مفاهیم را عمیق‌تر درک می‌کرد.

تصاویر کتاب در عین حال که به درک مفهوم مورد نظر کمک می‌کند، تلخی موضوعات را کمتر کرده و با رنگ‌هایی شاد، حس امید را در کنار ناامیدی منتقل می‌کنند. شاید بار منفی مفاهیم این چهار کتاب زیاد به چشم بیاید و مخاطب با دیدن نام و تصاویر روی جلد تمایلی به خواندن آن نشان ندهد، اما همچنان که آموزش مفاهیمی مانند رفتار درست در مقابل دیگران و انجام درست تکالیف مدرسه ضروری به نظر می‌رسد، آموزش چنین مفاهیمی نیز لازم است.