پرونده‌ای درباره‌ی غاده السّمان
انتشار دو کتاب «دانوب خاکستری» و نیز دفتر شعر «علیه تو اعلان عشق می‌دهم» از غاده السمان سوری به فارسی در سال گذشته باعث شد که به فکر مروری بر زندگی و ویژگی‌های شعری و نثری این نویسنده و شاعر عرب زبان بیفتیم. این پرونده بهانه‌ای است برای مرور هرچه بیشتر ادبیات آزادی‌خواهانه و عاشقانه‌ی السمان که نزد مخاطب فارسی‌زبان چندان هم مهجور نیست.
انتشار دو کتاب «دانوب خاکستری» و نیز دفتر شعر «علیه تو اعلان عشق می‌دهم» از غاده السمان سوری به فارسی در سال گذشته باعث شد که به فکر مروری بر زندگی و ویژگی‌های شعری و نثری این نویسنده و شاعر عرب زبان بیفتیم. این پرونده بهانه‌ای است برای مرور هرچه بیشتر ادبیات آزادی‌خواهانه و عاشقانه‌ی السمان که نزد مخاطب فارسی‌زبان چندان هم مهجور نیست.
پرونده‌ای درباره‌ی غاده السّمان
می خواهم با مورچگان دوستی کنم
تا بیاموزم که آرام و بی صدا
به سوی تو بیایم
و رازهایم را به تو بیاموزم
بی هیچ هراسی…
من از سلاله ی عربی هستم
متجدد و نو آیین
ماهران را از برنشستن بر طوفان
هراسی نیست
ماهران را از تندر گفتارها
باکی نیست
و از صاعقه های بهتان ها…
برگرفته از کتاب: زنی عاشق در میان دوات / مترجم: عبدالحسین فرزاد / ن‍ش‍ر چ‍ش‍م‍ه / ۱۳۸۰
از غاده السمان مصاحبه‌ها و گفتگوهای چندانی در دست نیست چرا که او سال‌هاست از هر گونه مصاحبه‌ی تلویزیونی سر باز می‌زند؛ مشهور است که در یک مصاحبه‌ی تلویزیونی در قاهره در خلال مصاحبه متوجه می‌شود که مصاحبه‌گر هیچ‌یک از آثارش را نخوانده، بنابراین به این موضوع بدبین می‌شود اما به هر حال خواننده‌ی فارسی زبان، از دیرباز غاده السمان شاعر را به خوبی می‌شناسد.
شاعری تغزلی و همواره در پی آزادی و سرودن از موقعیت زنان عرب که آزادی را «نه از نوع غربی که در معنای انسانی‌اش» برایشان می‌خواهد. (به نقل از عبدالحسین فرزاد) اما موقعیت السمان به عنوان یک نویسنده که آثارش تا کنون به ۱۷ زبان دنیا ترجمه شده‌اند تحت تأثیر اشعار عاشقانه‌اش در ذهن ما چندان روشن نیست. در دنیای ادبیات عرب، او به همان اندازه که از عشق و زنانگی می‌نویسد به عنوان یک نویسنده‌ی اهل ادبیات مقاومت و درگیر با مفهوم وطن هم درک می‌شود.
عمده مضمون رمان‌ها و داستان‌های غاده السمان جنگ‌های داخلی لبنان است، او در ستون ثابتش در روزنامه‌ی الحوادث، تحت عنوان لحظات رهایی، از مسائل روز و درگیری‌هایش با امپریالیسم و آزادی می‌نویسد.
#غاده-السمان سوری هم‌اکنون در «زیر آسمان فلزی پاریس» رویای سوریه‌ای آزاد و به دور از جنگ را در سر می‌پروراند.
در پرونده‌ای که از این نویسنده و شاعر سوری گردآورده‌ایم از هردو غاده السمان شاعر و نویسنده سخن گفته‌ایم. السمان شاعر را می‌توانید به بهانه‌ی ترجمه‌ی دفتر شعر علیه تو اعلان عشق می‌دهم در مطلب زیر مرور کنید:
اما جدایی مرگ است
در عین حال پردیس جلالی با مرور انتقادی مجموعه داستان دانوب خاکستری، وجه‌ی نویسنده‌ی السمان را به خوبی مرور کرده است:
سرگردان در جزیره‌ی نیلوفرخواران
غاده السمان 15 سال جنگ داخلی لبنان و 120 هزار کشته درگیری‌های مذهبی را از جانب همه کسانی که در این جنگ سهمی و حضوری داشته‌اند روایت می‌کند: گرسنگان، سارقان، تک تیر اندازها، روشنفکران، عیاشان، تن فروشان، توریست‌های اروپایی، فروشندگان جنگ، فرشته مرگ، خیابان‌ها، ساختمان‌ها، حیوانات، گیاهان، عشق… و هرچیزی که در حبسی دو هفته‌ای در خانه‌ای میان محله‌ای تخریب‌شده، به ذهن یک انسان آشنا با قلم هجوم می‌آورد.
 | وقایع باورناپذیر روز و کابوس های شب بیروتغاده السمان 15 سال جنگ داخلی لبنان و 120 هزار کشته درگیری‌های مذهبی را از جانب همه کسانی که در این جنگ سهمی و حضوری داشته‌اند روایت می‌کند: گرسنگان، سارقان، تک تیر اندازها، روشنفکران، عیاشان، تن فروشان، توریست‌های اروپایی، فروشندگان جنگ، فرشته مرگ، خیابان‌ها، ساختمان‌ها، حیوانات، گیاهان، عشق… و هرچیزی که در حبسی دو هفته‌ای در خانه‌ای میان محله‌ای تخریب‌شده، به ذهن یک انسان آشنا با قلم هجوم می‌آورد. اگرچه جنگ داخلی لبنان تمام شده اما لبنان هنوز آرام نشده است. سال‌های سخت بیروت ادامه دارند. |
در انتهای پرونده هم مطلبی داریم درباره‌ی معرفی بیشتر غاده السمان که شعر او را با اشعار فروغ و سپس سیمین بهبهانی هم مقایسه کرده‌اند.
غاده السمان، همتای فروغ در شعر عرب
غاده السّمان
این مقاله را ۲۸۱ نفر پسندیده اند
