کتاب پاپ و موسولینی نوشته «دیوید آی. کرتزر» به تازگی با ترجمه «محمود قلی پور» منتشر شده است. این کتاب 600 صفحه‌‌ای در سال 2015 توانسته است جایزه پولیتزر در زمینه زندگی‌نامه نویسی را دریافت کند. کتاب به جزییاتی از رابطه موسولینی و پاپ مستقر می‌پردازد.

پاپ و موسولینی درباره‌ی تأثیر روابط و تعامل دستگاه پاپی و رژیم فاشیستی است که به فجایعی چون جنگ جهانی دوم و کشتن هزاران بی‌گناه در میدان‌های جنگ، شهرها و روستاها و کوره‌های آدم‌سوزی منجر شد. کتاب در واقع حکایت تاریخی از رابطه مخفیانه پاپ پیوس یازدهم و ظهور فاشیسم در اروپا براساس شواهد مستند از آرشیو واتیکان است و این استدلال را مطرح می‌کند که پاپ پیوس یازدهم نقش مهمی در حمایت از ظهور فاشیسم و بنیتو موسولینی در ایتالیا داشته است. این کتاب

از سه بخش پاپ و دیکتاتور، اتحاد دشمنان و موسولینی، هیتلر و یهودیان تشکیل شده است.

در سال 1922 دو اتفاق مهم در تاریخ ایتالیا رخ داد. نخست این‌که آکیله رتّی با عنوان پاپ پیوس یازدهم بر صدر کلیسای کاتولیک جهان قرار گرفت و دیگر این‌که بنیتو موسولینی پس از چند سال فعالیت سیاسی و تشکیل حزب فاشیسم، توانست به نخست‌وزیری ایتالیا برسد.

در ابتدا پاپ پیوس یازدهم مانند چند پاپ گذشته محبوس باغ‌ها و کاخ‌های واتیکان بود، اما بنیتو از همان ابتدای امر فهمید که تعامل با کلیسا در کشور مذهبی ایتالیا تضمینی برای بقای دولتش است. پس تلاش کرد تا روابط دولت با سریر مقدس را بهبود بخشد. اوج این روابط منجر به بستن پیمان لاتران شد. پیمان لاتران به روابط خصمانه‌ی کلیسای کاتولیک و دولت ایتالیا بعد از حدود 80 سال پایان داد.

این کتاب ضمن بررسی فراز‌و‌فرود رابطه‌ی پاپ و دوچه، به تأثیر حمایت‌ها و روابط دستگاه پاپی از رژیم فاشیستی که البته در سال‌های پایانی زندگی پاپ پیوس یازدهم به‌شدت دچار تنش شده بود می‌پردازد؛ روابطی که در‌نهایت سبب فجایعی چون مبارزات نژادی، خصوصاً یهودی‌ستیزی و به‌دنبال آن تراژدی جنگ جهانی دوم شد. پاپ و موسولینی روایتی دقیق و تأثیرگذار از رابطه‌ی کلیسا و فاشیسم پس از دو اتفاق سرنوشت‌ساز در تاریخ ایتالیاست.

درباره نویسنده 

دیوید اسرائیل کرتزر 20 فوریه 1948 در نیویورک به دنیا آمده است. او یک انسان شناس، مورخ و دانشگاهی آمریکایی متخصص در تاریخ سیاسی، جمعیتی و مذهبی ایتالیا است. وی استاد علوم اجتماعی دانشگاه پل دوپیه است و استاد مطالعات ایتالیایی در دانشگاه براون طی سال‌های 2006 تا 2011 نیز بود.

دیوید کرتزر در سال 1969 از دانشگاه براون فارغ التحصیل شد. وی دکترای خود را در رشته انسان شناسی از دانشگاه براندیس در سال 1974 دریافت کرد.در سال 2000، رئیس دانشگاه بولونیا بود. در سال 2001، از سمت خود در براون به عنوان استاد تاریخ صرف نظر کرد و به عنوان استاد مطالعات ایتالیایی منصوب شد. در سال 2005 به عضویت آکادمی علوم و هنر آمریکا انتخاب شد.

کرتزر نویسنده کتاب‌ها و مقالات متعددی در زمینه سیاست و فرهنگ، تاریخ اجتماعی اروپا، جمعیت شناسی، مردم شناسی، تاریخ اجتماعی ایتالیا در قرن 19، جامعه و سیاست معاصر ایتالیا و تاریخ روابط واتیکان با یهودیان و دولت ایتالیا است. یکی از کتاب‌های او، «پاپ ها علیه یهودیان» که در سال 2001 منتشر شد، به عنوان یکی از تحسین شده‌ترین و بحث برانگیزترین کتاب‌های غیرداستانی شناخته شد.

این کتاب رابطه بین توسعه کلیسای کاتولیک و رشد یهودی ستیزی اروپایی در قرن 19 و 20 را تجزیه و تحلیل و استدلال می کند که واتیکان و چندین پاپ به طور فعال در پرورش بستر هلوکاست همراهی کرده اند، از این رو سبب شد تا در میان محققان تاریخ اروپا و مورخان کلیسای کاتولیک چالش به وجود بیاید.

در سال 2020، پس از چندین دهه فشار، سرانجام آرشیو واتیکان باز شد و دیوید کرتزر جزو اولین مورخانی بود که به آن دسترسی پیدا کرد. در زمان مرگ پیوس دوازدهم، در سال 1958، تمام اسناد پاپ قفل شده بود از این رو بسیاری از سؤالات بی پاسخ ماند. کرتزر با مطاله و تحقیق براساس هزاران سند منتشر نشده، کتاب جدید خود «پاپ در جنگ» را در سال 2022 منتشر کرد. او وجود مذاکرات محرمانه بین هیتلر و پیوس دوازدهم را چند هفته پس از پایان یک کنفرانس کشف کرد.

همچنین نشان داد که موسولینی تا چه اندازه به روحانیت و نهادهای مذهبی ایتالیا برای جلب حمایت مردمی برای ورود به جنگ متکی بود و چگونه موسولینی و هیتلر هر دو توانستند پاپ را با خود هم نظر کنند. کرتزر در این کتاب تشریح می‌کند که پاپ به دلیل هراس از به خطر افتادن جایگاه و قدرت کلیسا ترجیح داده بود که هرگز جنایات نازی‌ها را محکوم نکند.

بریده کتاب پاپ و موسولینی

دو ماه پس از دیدار موسولینی با هیتلر، دیکتاتور ایتالیا اعلام کرد که ایتالیایی‌ها از نژاد خالص و برتر هستند و این اظهارنظر دنیا را شگفت‌زده کرد. یهودیان قبل از میلاد مسیح در رُم زندگی می‌کردند اما پس از این سخن، دیگر به‎عنوان خارجی‌های خطرناک تلقی می‌شدند. پاپ به همین علت وحشت‌زده شد و در میان مخاطبان عمومی این سؤال را مطرح کرد که «چرا رهبر ایتالیا خواستار تقلید از پیشوا است؟» این سؤال موسولینی را خشمگین کرد زیرا هیچ چیز او را بیشتر از این‌که در نگاه عامه آلت دست هیتلر شده، ناراحت نمی‌کرد.

مردان حلقه‎ی نزدیک به پاپ به تکاپو افتادند تا این آسیب را ترمیم کنند. آن‎ها از رژیم اقتدارگرایی می‌ترسیدند که با حضور یک فرد دیکتاتور امتیازات زیادی را به کلیسا عطا کرده بود و از این هراس داشتند که پاپ در پیری نسبت به موسولینی بی‌پروا شده است. او پیش از این به رهبران نازی حمله کرده بود و حالا نگرانی بیخ گوششان بود؛ او داشت ارتباط واتیکان با رژیم فاشیستی موسولینی را به‎خطر می‌انداخت.

#کرتزر