فاشیسم و دموکراسی
نویسنده: جورج اورول
مترجم: سودابه قیصری
ناشر: بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه
نوبت چاپ: ۱
سال چاپ: ۱۴۰۰
تعداد صفحات: ۶۴
شابک: ۹۷۸۶۰۰۲۵۳۷۵۵۳
همه ابنای بشر شرایط خاص دیکتاتوری، جنگ طلبی، سلطه طلبی و تحت فشار حکومت توتالیتر قرار گرفتن را در زمانهای متفاوتی تجربه کردهاند. ممکن است کشوری در زمان جنگ جهانی دوم این روزها را پشت سر گذرانده باشد و ممکن است کشوری نظیر اسپانیا کمی بعد از آن.
حالا کتابی شامل 5 مقاله درباره دموکراسی و فاشیسم منتشر شده است. مقالههایی که اورول در تاریکترین روزهای جنگ جهانی دوم نوشته است و زمانهای متفاوتی از 1940 تا 1945 را در بر میگیرد. او در این مقالهها به توصیف شرایط انگلستان در میانه جنگ پرداخته، هنگامی که ارزشها و هنجارها رنگ میبازد و آزادی و تلاش برای آن زیر سایه قدرت قرار میگیرد.
کتاب شامل 5 مقاله، «فاشیسم و دموکراسی: فوریه 1941»،«ادبیات و استبداد: مه 1941»،«آزادی پارک: دسامبر1945»،«بررسی حمله از مریخ: اکتبر1940»و «کابوس آیندهای توتالیتر: حوالی سال 1942» است.
هر مقاله با خبرها و مثالهای سادهای آغاز میشود. مثلا با حمله مریخ به زمین –وقتی آمریکاییان نمایشنامه رادیویی جی.اچ ولز را با نام «جنگ دنیاها» باور کردند– یا دستگیر کردن تعدادی روزنامه فروش.
بیان این اتفاقها، سبب میشود که اورول مسایل عمیقتری را مطرح میکند، مسایلی نظیر سیاست حاکمان و نقش آن بر زندگی افراد، طبقات مختلف و رویکردشان به دموکراسی یا حکومت استبدادی، تعاملات افراد در کار و زندگی هنگامی که استبداد روز به روز بیشتر میشود و قدرت فاشیسم در حال افزایش است و با کمک این سوالها و رویکردها است که نشان میدهد چگونه قدرت میتواند روح انسان را به زنجیر بکشد.
وقتی استبداد میتواند بر کوچکترین عملکرد آدمی -اینکه چه روزنامهای بخرد یا نخرد- تاثیر بگذارد و فرد دست از مستقل بودن میکشد و دیگران هم او را تشویق میکنند تا توهم مستقل بودن نداشته باشد. جورج اورول عقیده دارد «فردی که مجبور است ساعتهای طولانی از شبانهروز را کار کند پس معنا و مفهومی از آزادی سیاسی نمیتواند درک کند.
زیرا او فقط هر چندسال به خواسته حزب حاکمش رأی میدهد.» او دغدغههای متعددی را در طول کتاب مطرح میکند، از نقش ادبیات در مواجهه با فاشیسم یا تعریف آزادی: «این که مطمئنی گشتاپو گوشش را به در خانه ات نچسبانده است.» این کتاب هرچند فرصتی است برای چگونگی برتری فاشیسم بر دموکراسی، در عین حال یادآور این است که چگونه میتوان خود را، آزادی روح و تفکر را در یک شرایط دیکتاتوری حفظ کرد.
درباره نویسنده
جرج اورول یا همان «اریک آرتور بلر» را بیشتر ما ایرانیها با کتاب قلعه حیوانات یا 1984 میشناسیم. کتابهایی که به توصیف زندگی و برخوردهای مردم عادی در زمانی که دیکتاتوری حاکم میشود ، میپردازد؛ اینکه چگونه افراد ناگزیر میشوند تا با دیکتاتوری همراه شوند و چگونه هر تصمیم کوچک میتواند بخشی ازهمراهی با افراد دیکتاتور باشد.
اورول منتقد برجستهای هم بود و البته در زمان حضور ژنرال فرانکو به اسپانیا هم سفر کرد و تجربیاتش را در کتاب درود بر کاتالونیا بیان کرد. اورول نویسنده محبوب و پرفروشی بود، آنقدر که مارگارت اتوود او را «قهرمان من» مینامد و منتقد ساندی تایمز نثرش را چنین توصیف میکند: «به طرزی یگانه نیشدار و بدیع … روشن ترین و گیراترین سبک نثر انگلیسی این قرن.» او خیلی زود از این دنیا رفت در 46 سالگی اما آثار ماندگاری به جا گذاشت مانند: روزهای برمه، دختر کشیش، هوای تازه و آس و پاسها در پاریس و لندن.
بخشی از کتاب فاشیسم و دموکراسی
*نظریهپردازان ضد جنگ چپ افراطی از چیزی مشابه میترسند یا به ترس تظاهر میکنند. اما این تصوری ایستاست که حتی در این برهه، از درک قدرت چیزی که ما برضد آن میجنگیم عاجز است. نازیسم ممکن است نقابی برای انحصار سرمایهداری باشد یا نباشد، اما به هیچوجه سرمایهداری به مفهوم قرن نوزدهمی نیست.
با شمشیر اعمال قدرت میکند نه با دسته چک، اقتصادی تمرکز یافته است، بر سامان شده برای جنگ و توانا به نهایت استفاده از نیروی کار و مواد خام، آنگونه که دلش میخواهد، یک دولت سرمایهداری سنتگرا که همه نیروهایش در جهات مختلف هدر میرود…
* نکته اصلی سخنم این است که فروشندگان جزوات و روزنامهها به هیچ وجه نباید مورد بازخواست قرار گیرند. اینکه کدام اقلیت خاص هدف قرار گرفته است –چه صلحطلبان چه کمونیستها، آنارشیستها، اعضای فرقه گواهان یهوه یا لژیون اصلاح گرایان مسیحی که اخیراً هیتلر را حضرت مسیح خواندهاند- در درجه دوم اهمیت قرار دارد.
اینکه آن افراد در آن نقطه خاص دستگیر شدند، بار معنایی دارد. شما اجازه ندارید درون هاید پارک ادبیات بفروشید، اما طی سالیان سال برای روزنامهفروشان عادی بوده که درست بیرون دروازه بایستند و ادبیات مرتبط با میتینگهای فضای باز در فاصله 10 متری آنجا را توزیع کنند. هر نوع نشریهای بدون دخالت در آنجا فروخته شده است.
برای دسترسی به کتابهای جورج اورول به لینک مراجعه کنید.
نویسنده معرفی: گیسو فغفوری