داستان با سفر هانس توماس و پدرش آغاز می‌شود. سفر برای یافتن مادر هانس ترتیب داده شده است؛ مادری که سال‌ها پیش خانه را ترک گفته تا خود را پیدا کند.

پدر و پسر با عکسی که از او در یک مجله مد یونانی می‌بینند، راهی یونان می‌شوند. آن‌ها بارها در مسیرشان توقف می‌کنند و در این میان، به بحث‌های فلسفی و عجیبی با یکدیگر می‌پردازند. در ادامه سفر، هانس از فردی یک ذره‌بین دریافت می‌کند و کمی بعد با نانوایی مواجه می‌شود که چهار کلوچه به او می‌دهد و از او می‌خواهد بزرگترین کلوچه را فقط و فقط زمانی که تنها شد، بخورد. هانس، همان شب سراغ کلوچه می‌رود و کتاب بسیار کوچکی در آن پیدا می‌کند؛ کتابی که با زندگی هانس پیوند می‌خورد و موضوعات جدیدی را در ذهن او پدیدار می‌کند.

راز فال ورق، رمانی است که با روایت موازی داستان سفر هانس و پدر و داستان‌های فانتزی و سحرآمیز کتاب کوچک، مفاهیم اصلی و ژرف فلسفی را گرد وجود و اهداف انسان، نقش خالق و مخلوق و آینده و سرانجام بشر کاوش می‌کند.

نویسنده، برای انتقال مضامین فلسفی مورد نظرش، از عناصر تخیلی در کنار اجزا حقیقی و ملموس استفاده می‌کند؛ چون جان‌گرفتن ورق‌ها در جزیره و جایگاه و شخصیت هر کدام از آن‌ها در کنار افکار هانس یا گفتگوهای او با پدرش که همگی داستانی پرکشش ایجاد می‌کنند. همچنین بهره‌گیری از سخنان فیلسوفانی نظیر سقراط و افلاطون یا بخش‌بندی کتاب به 53 بخش متشکل از نام یک دسته ورق و جملات ابتدای هر بخش جنبه فلسفی کتاب را از دیگر جوانب آن پررنگ‌تر می‌کند.

درباره نویسنده

یوستین گردر (jostein Gaarder) نویسنده نروژی در 8 اوت 1952 متولد شد. در دانشگاه اسلو، الهیات و ادبیات اسکاندیناوی خواند و مطالعات گسترده‌ای در زمینه فلسفه انجام داد. از 1986 انتشار آثارش آغاز شد.

در 1990، راز فال ورق را منتشر کرد که برنده جایزه منتقدین ادبیات نروژ شد. او همچنین به تدریس دروس فلسفی در دبیرستان اشتغال داشت و برای آموختن فلسفه و تاریخ آن به دانش‌آموزانش، دست به نگارش اثری زد که هنوز از برترین آثار جهان ادبیات به شمار می‌آید؛ دنیای سوفی. کتابی که در آن با زبانی ساده و داستان‌گونه، تاریخ فلسفه، با سخنانی از فیلسوفان بزرگ، مرور و تحلیل می‌گردد و علاوه بر بالا بردن دانش خواننده، او را در داستان جذاب خود غرق می‌کند. چاپ این کتاب در 1991، استقبالی جهانی برای گردر به همراه داشت و برنده جایزه ادبیات نسل جوان آلمان شد.
مرد داستان‌فروش، مایا، قصر قورباغه‌ها و راز تولد از دیگر آثار ارزشمند این نویسنده هستند.
کتاب شاه مات نیز که در سال 2006 منتشر شد، گزیده‌ای از آثار گردر است که توسط او انتخاب و گردآوری شده‌اند تا مجموعه‌ای منسجم از مضامین داستان‌های این نویسنده به دست آید.

احاطه کامل او بر دانش فلسفه، این امکان را فراهم آورده تا مفاهیم پیچیده فلسفه با نثری روان و ساده بیان گردند. بهره‌گیری او از شخصیت‌های نوجوان و کم سن و سال، زمینه‌ای برای طرح سوالات متعدد و مهم ایجاد می‌کند. از طرفی روایت معماگونه داستان‌ها نیز مخاطبانی از گروه نوجوان به خود جذب می‌کند. این روند، در اغلب آثار او مشهود است و ترکیب فلسفه و داستان، تأمل در جهان و وجود انسان را امری اجتناب‌ناپذیر می‌کند. آثار او شاید بستری برای مطالعه گسترده‌تر در خصوص فلسفه برای خوانندگان فراهم کند و علاقه‌مندی آنان را نسبت به این دانش وسیع افزایش دهد.

بخشی از کتاب

گفتم عجیب است که ما انسان‌ها از هر جهت تا به این حد هوشمند هستیم – فضا و ساختمان اتم را کشف می‌کنیم- اما از ماهیت خودمان درک درستی نداریم. پدر در جوابم چنان مطلب درخشانی گفت که کلمه به کلمه آن در خاطرم مانده است.
«اگر مغز ما آنقدر ساده بود که می‌توانستیم آن را درک کنیم، آنقدر احمق می‌بودیم که به هیچ وجه نمی‌توانستیم آن را درک کنیم.»

نویسنده معرفی: مدیا نورخمامی