آدمها به چه دردی میخورند؟
بچهی آدم داستانی ساده و طنزآمیز برای فکر کردن است. اگرچه از خواندن آن لذت فراوانی خواهید برد، سؤالات بیشماری در سرتان ایجاد میشود که تا مدتها رهایتان نمیکند. مثلا «یک بچهی آدم واقعا به چه دردی میخورد؟ بچهی آدم مفیدتر است یا زیرلیوانی؟ چرا گوسفندها و گاوها و مرغها از ما بهدردبخورترند؟ و…» کتابی که خواندنش میتواند برای کودکان سالهای نخست دبستان، مربیان، والدین و حتی بزرگسالان لذتبخش باشد.
بچهی آدم
نویسنده: کلاس گوتمن تصویرگر: دلفین پرت
مترجم: دینا کلباسی
ناشر: پرتقال
نوبت چاپ: ۳
سال چاپ: ۱۳۹۸
تعداد صفحات: ۳۶
بچهی آدم داستانی ساده و طنزآمیز برای فکر کردن است. اگرچه از خواندن آن لذت فراوانی خواهید برد، سؤالات بیشماری در سرتان ایجاد میشود که تا مدتها رهایتان نمیکند. مثلا «یک بچهی آدم واقعا به چه دردی میخورد؟ بچهی آدم مفیدتر است یا زیرلیوانی؟ چرا گوسفندها و گاوها و مرغها از ما بهدردبخورترند؟ و…» کتابی که خواندنش میتواند برای کودکان سالهای نخست دبستان، مربیان، والدین و حتی بزرگسالان لذتبخش باشد.
بچهی آدم
نویسنده: کلاس گوتمن تصویرگر: دلفین پرت
مترجم: دینا کلباسی
ناشر: پرتقال
نوبت چاپ: ۳
سال چاپ: ۱۳۹۸
تعداد صفحات: ۳۶
بچهی آدم داستان پسر کوچکی به نام لئونارد است که برخلاف پدر و مادرش علاقهای به طبیعت و قدم زدن در جنگل ندارد. از نظر او همهی درختان شبیه هماند و جادههای جنگلی هیچ فرقی با هم ندارند. او اصلا درک نمیکند چرا باید از باران یا از نگاه کردن به مورچهها لذت برد. اما یک روز از همین روزهایی که همراه خانواده به طبیعت میرود، اتفاق عجیبی برایش میافتد.
ناگهان با یک گوسفند، یک گاو و یک مرغ روبهرو میشود که میتوانند حرف بزنند. آنها از لئونارد میپرسند که او چه حیوانی است و لئونارد جواب میدهد: «بچهی آدم». سؤال بعدی آنها این است که بچهی آدم به چه دردی میخورد؟ لئونارد هر چه فکر میکند پاسخی پیدا نمیکند. حتی وقتی حیوانات جنگل او را گول میزنند و پیش گرگ میبرند، گرگ حاضر نمیشود این بچهی شهری را بخورد.
لئونارد از این وضعیت واقعا ناراحت میشود و حس میکند خانوادهاش هم به زودی او را به خاطر بهدردنخور بودن دور میاندازند، اما پدر و مادرش پاسخهای دیگری به او میدهند: «لازم نیست به درد بخوری.» و…
اولین نکتهی مثبتی که در مورد این کتاب باید در نظر بگیریم، فلسفی بودن آن است. عبارت «فبک» یا «فلسفه برای کودکان» چند سالی است که شکل گرفته و آثاری در این حوزه تولید شده است. شاید مخاطبان فکر کنند فلسفه برای کودکان به معنای توضیح مکاتب فلسفی و شناسایی فیلسوفان بزرگ دنیا به زبان ساده برای کودکان است؛ اما هدف فبک این نیست.
فبک در واقع به دنبال ایجاد آثار و محتوایی است که کودکان را به فکر کردن وادارد و برای این کار معیارها و ملاکهای خاصی دارد. بچهی آدم یک داستان فبکی است که نه تنها به تمامی سؤالات موجود در ذهن کودک پاسخ نمیدهد، بلکه سؤالات بیشمار دیگری را هم در سر او ایجاد میکند و جرقهی فکر کردن را میزند. سؤالات مهمی در زمینهی هویت و خودآگاهی. مثل «من چه کسی هستم؟»، «به چه دردی میخورم؟»، «دیگران و طبیعت به چه دردی میخورند؟» و پرسشهایی از این دست.
کودک پس از خواندن یا شنیدن یک داستان معمولاً با دو چیز مواجه میشود. یا برای پرسشهایی که از قبل در سر داشته پاسخی پیدا میکند و چیزی به دانستههایش اضافه میشود، یا پرسشی به پرسشهایش افزوده میشود. که دومی نیز به اندازه اولی و چه بسا بیشتر از آن ارزشمند است. چراکه باعث میشود در کنار لذت بردن از داستان، خواننده را تا مدتها به فکر فرو ببرد و از یک خوانندهی منفعل، فردی پویا و در جستوجوی پاسخ بسازد.
کتاب بچهی آدم لحن و زبان سادهای دارد. امکان ندارد در سرتاسر کتاب با جمله یا عبارت سنگینی مواجه شوید. متن اصلی داستان و ترجمهی روان آن طوری است که کودکان سالهای نخست دبستان، اثر را به راحتی میخوانند و میفهمند. اگر طنز بودن را هم به این ویژگی اضافه کنید، متوجه لذت دوچندانی که کتاب برای خوانندهی کودک ایجاد میکند، خواهید شد. مثالهایی که نویسنده به کار گرفته با همهی معمولی بودنشان، بار طنز اثر را به شدت بالا بردهاند.
لئونارد برای سنجش به درد بخور بودن یا نبودنش از مقایسهی خودش با پاکت چیپس، درباز کن نوشابه یا زیرلیوانی استفاده میکند و در میان حرفهایش چیزهایی میگوید که برای تمام بچهها در سرتاسر دنیا قابل فهم است. مثلاً جایی که میگوید: «من میدانم ۹۷ به علاوهی ۳ میشود ۱۰۰، یا میدانم زمین گرد است، توی مدرسه بهمان میگویند اینها یک روزی به دردمان میخورد.»
نقش تصویرگر این کتاب، دلفین پرت را هم نباید در تأثیرگذاری اثر نادیده گرفت. تصاویر این کتاب به شدت ساده و همهفهم هستند. تصاویر تکرنگی که گویا توسط یک کودک واقعی کشیده شدهاند و همین باعث میشود کودک با آنها احساس نزدیکی بیشتری بکند.
به طور کلی میتوان گفت بچهی آدم کتابی برای گروه سنی کودک است که میتواند توسط همهی سنین و حتی در جمعهای خانوادگی خوانده شود. کتابی برای لذت بردن و فکر کردن که هر خوانندهای با هر سنی را درگیر خودش خواهد کرد. شاید به همین دلیل است که خیلیها این کتاب را برای والدین و مربیها مناسب دانستهاند تا پس از خوانش آن بتوانند از موقعیت ایجاد شده استفاده کرده و با کودکان دربارهی پرسشهایی که در ذهنشان شکل گرفته، گفتوگو کنند.