ساختن چیزهای سخت

كتاب ساختن را «تونی فادل» نوشته است كه، مدتی نایب‌رییس بخش آی پاد شركت اپل بود و بعداً در سال 2010 استارت آپ nest را تاسیس كرد كه در زمینه‌ی اتوماسیون خانگی و هوشمندسازی منازل فعالیت می‌كرد. فادل در مقدمه‌ی كتاب اشاره می‌كند كه كتاب «ساختن» فقط درباره‌ی ساختن محصولاتی فیزیكی در حوزه‌ی فناوری نیست: «این محصول […] می‌تواند هرچیزی باشد كه شما خلق می‌كنید: خدمات، فروشگاه، یا نوع جدیدی از كارخانه‌ی بازیافت. حتی اگر هنوز آماده‌ی ساخت محصول جدیدی نیستید، این توصیه‌ها به كارتان می‌آیند.»

تونی فادل می‌گوید كتابش «دانشنامه‌ای از توصیه‌ها» است و دلیلی ندارد كه پشت سر هم و از ابتدا تا انتها خوانده شود؛ سپس سال‌شماری از زندگی‌اش را درج می‌كند كه بیشتر شبیه یك رزومه‌ی كاری است.

او كه متولد 1969 است، از همان سال‌های آغازین دهه‌ی هشتاد میلادی در استارت‌آپ‌های مرتبط با فناوری كامپیوتری كار كرده است. كار اصلی‌‎اش برنامه‌نویسی است، اما چون كارش را از ابتدای سال‌های نوجوانی و از «زِمین خاكی» سیلیكون‌ولی شروع كرده است، در زمینه‌های زیادی حرف برای گفتن دارد: طراحی سازمان، برنامه‌نویسی، بازاریابی، برندینگ، مدیریت، طراحی محصول، فروش، استخدام، رهبری، و حتی انگیزش و توسعه‌ی فردی.

فادل كارش را در صنعت كامپیوتر از ابتدای دهه‌ی هشتاد میلادی آغاز كرد. در آن سال‌ها ما داشتیم نوارهای درهم‌پیچیده‌ی مغناطیسیِ سونی و مكسل را با خودكار بیک می‌چرخاندیم و ممكن است بسیاری از محصولاتی كه فادل از آن‌ها حرف می‌زند برای ما ناآشنا به‌نظر برسند. ما خاطره‌ی جمعی‌ای از بسیاری محصولاتی كه فادل از آن‌ها حرف می‌زند نداریم، اما وقتی فادل از شكست، استعفا، ناامیدی، ناکامی و آدم‌های عوضی‌ در محیط كار حرف می‌زند، به زبانی جهانی حرف می‌زند.

ممكن است لازم باشد حین خواندن كتاب مجبور شوید مدام كلمه‌ای یا نامی را گوگل كنید یا ویكی‌پدیایش را بخوانید. ولی حتی اگر حوصله‌ی این كارها را هم ندارید می‌توانید از كتاب بهره ببرید: اگر قرار است محصولی تولید كنید، جایی مشغول به كار شوید، تیمی را رهبری كنید، و می‌خواهید كتابی بخوانید كه در این زمینه‌ها کمک‌تان کند و توصیه‌هایی كاربردی داشته باشد، «ساختن» همان كتاب است؛ اصلاً به قول خود نویسنده، كتابش «دانشنامه‌ای از توصیه‌هاست.»

فادل در مقدمه‌ مدعی می‌شود قصد نداشته زندگی‌نامه بنویسد، اما حرفش را زیاد جدی نگیرید: این كتاب یک اتوبیوگرافی است، اما اتوبیوگرافی آدمی كه زندگی‌اش از همان سال‌های آغازین زندگی با كار در هم تنیده شده است. پس، اگر به خواندن زندگی‌نامه‌های كارآفرین‌های موفق علاقه‌مند هستید «ساختن» چنین كتابی است. 

قفسه‌های قسمتِ کسب‌وکار کتاب‌فروشی‌ها پر است از کتاب‌هایی که کارآفرین‌های بزرگ و شناخته‌شده نوشته‌اند و در آن راه دشوارِ موفقیت‌شان را شرح داده‌اند. در بیشتر این کتاب‌ها موفقیت نسبت مستقیمی با ثروتمند شدن دارد و حتی به معنی ثروتمند شدن است؛ اما مسئله‌ی اصلی‌ کتاب فادل واقعاً پول نیست؛ «ساختن» است. فادل یک تجربه‌گر پرشور است؛ ابوالمشاغلِ دره‌ی سیلیکون؛ و حالا در لیست بلندبالای مشاغلی که تجربه کرده است «نویسندگی» هم اضافه شده است.

فادل از اوان جوانی با بسیاری از اسطوره‌های كسب‌وكار و تجارتِ سیلیکون‌ولی، از جمله با استیو جابز، دوستی، معاشرت و همکاری داشته است. شاید انتظار داشته باشید آدمی كه در طراحی و تولید برخی از نوآورانه‌ترین محصولات تاریخ نقش داشته است، كتابی نوشته باشد پر از توصیه‌های عجیب‌وغریب و دعوت به جسارت‌ورزی‌های ساختارشکنانه؛ اما كتاب فادل مملو است از توصیه‌هایی متعارف؛ از همان‌ها که هر آدم عاقل و خردورز معمولی‌ای در زندگی به کار می‌بندد. به قول فادل، بعضی چیزها را نمی‌شود کنار گذاشت، هرچقدر هم که قدیمی شده باشند.

فادل شهرتش را در درجه‌ی اول مدیون مشارکتش در ساختن آی پاد و آی فون، و پس از آن شرکت nest و فناوری هوشمندسازی منازل است؛ اما کتاب ساختن بیشتر شرح شکست‌ها و ناکامی‌های او در مقام کارمند، رهبر، برنامه‌نویس و طراح محصول است.

نسیم نیکلاس طالب، پژوهشگر لبنانی – آمریکاییِ حوزه‌ی ریسک، جایی نوشته است یکی از بهترین کتاب‌هایی که در زمینه‌ی بورس خوانده است، کتابی است با نام: «چگونه در بورس دو میلیون دلار از دست دادم.» کتاب «ساختن» می‌تواند اسمی فرعی داشته باشد در این مایه‌‌ها که: «چگونه در ساخت محصولات زیادی مشارکت داشته‌ام و فقط بعضی از آن‌ها موفق بوده‌اند.»

ترجمه کتاب مطابق معمول کتابهای پرفروش دارای چند مترجم است. ترجمه هادی بهمنی، نشر نوین توسعه؛ ترجمه آراز بارسقیان، نشر میلکان و ترجمه رضا حامد نشر نص.

ممکن است ترجمه‌های دیگری هم وجود داشته باشد. معمولا این مسئله‌ای است که در صنعت نشر زیاد با آن روبرو می شویم. اما طرح جلد نسخه نشر میلکان شاید جوان‌پسندتر باشد: “طرح یک ربات”. ولی ممکن هم هست باعث شود با کتاب کودک اشتباه گرفته شود. از سوی دیگر دو طرح جلد مربوط به نشر توسعه نوین و نص، خشک و رسمی هستند و ممکن است چندان جوانان را جذب خود نکند.

بنا بر مطالعات صورت پذیرفته طرح جلد معمولا 30 درصد بر روی میزان فروش، اثر دارد و ظاهراً هیچ کدام از طرح جلدها برای سن 20 تا 30 سال طراحی نشده است. پرسش می تواند این باشد:

خواندن این کتاب برای چه گروه سنی توصیه می شود؟

در نسل‌های قبلی شاید کتاب‌های مربوط به کسب‌و‌کار بیشتر برای مخاطبان بالای 30 سال نوشته می‌شد؛ اما در این روزها و با نسل زدی‌هایی عزیز، سن خواندن کتاب‌های توسعه فردی و ایجاد کسب‌و‌کار نیز پایین آمده.

جالب اینکه این نسل به سادگی با مراجعه به کتاب‌های انگلیسی یا یوتیوب محتوای خود را بدست می‌آورند. همین طور به علت کار با اینستاگرام و شبکه‌های اجتماعی انتخاب سریع بر مبای تصویر یکی از مشخصات آنها است؛ از این رو شاید جلد مناسب‌تر، صفحه آرایی خلاق‌تر و تصویرهای داخلی جذاب جوانان را به خواند متن‌ها و کتاب‌های فارسی ترغیب کند.

پرسش بعدی شاید این باشد چرا مهم است که جوانان کتاب‌هایی به زبان فارسی بخوانند؟ که پاسخ به این مهم خود مقاله‌ای دیگر طلب می‌کند و در این مقال نمی‌گنجد. اما شما به ما بگویید نظر شما در باره این پرسش چیست؟

      کتاب فادل درباره‌ی موفقیت نیست، درباره‌ی «ساختن» است.