داستان‌های آخرالزمانی

زندگی در پایان جهان چگونه خواهد بود؟ آیا ایالات‌ متحده‌ آمریکا یک کشور شکست‌خورده‌ی خراب‌آبادی خواهدبود که توسط زامبی‌هایی که از جنگ هسته‌ای تلوتلو می‌خورند، اداره می‌شود؟ آیا ما از یک بیماری همه‌گیر گسترده بیمار خواهیم‌شد، در اثر تغییرات آب‌و‌هوایی از بین خواهیم رفت، ربات‌های هوشمند داستان‌های علمی- تخیلی بر ما حکومت خواهند کرد، یا گرفتار یک نبرد هزارساله علیه تهاجم بیگانگان خواهیم‌بود؟ ژانرهای محبوب داستان آخرالزمانی و پساآخرالزمانی در جست‌وجوی پاسخ این پرسش‌ها هستند.

داستان آخرالزمانی چیست؟

داستان‌های آخرالزمانی Apocalyptic fiction و پساآخرالزمانی post-apocalyptic fiction، زیرشاخه‌هایی از داستان‌های علمی – تخیلی هستند که در دوره‌ای اتفاق می‌افتند که زمین‌ ما به پایان خود نزدیک می‌شود. رمان‌های پساآخرالزمانی تقریباً همیشه در آینده اتفاق می‌افتند، اگرچه برخی از آنها پایان تمدن‌های گذشته را توصیف می‌کنند، تمدن‌هایی که دیگر وجود ندارند.

خاستگاه داستان‌های آخرالزمانی چیست؟

ادبیات آخرالزمانی هزاران سال است که وجود داشته است. ادیان بزرگ مانند یهودیت، مسیحیت و اسلام حاوی داستان‌های گوناگونی از پایان‌یافتن یک‌تمدن یا یک‌منطقه هستند. داستان‌های باغ عدن، نوح، سدوم و عموره [۱] و کتاب مکاشفه [۲] همگی حاوی مضامین آخرالزمانی هستند. حماسه‌ی باستانی بین النهرین «گیلگمش» [۳] نیز درباره‌ی پایان جهانی شناخته شده‌ است. داستان‌های آخرالزمانی بابل همه از دوران باستان تا به امروز نوشته شده‌اند.

نویسندگان رمانتیک و گوتیک در اوایل قرن نوزدهم مضامین آخرالزمانی را مورد بررسی قرار دادند که شاید مشهورترین آن‌ها «آخرین مرد» مری شلی (۱۸۲۶) باشد. داستان کوتاه ادگار آلن‌پو در سال (۱۸۳۹) با عنوان «مکالمه ایروس و چارمیون» به ارواح جدا شده از اجساد متلاشی می‌پردازد که درباره‌ی نابودی زمین بحث می‌کنند.

در قرن بیستم، در پی جنگ‌های جهانی اول و‌ دوم و مسابقه‌ی سلاح‌های هسته‌ای جنگ سرد، ژانر داستان آخرالزمانی رشد کرد. رمان‌نویسان، مقاله‌نویسان، و فیلم‌سازان دنیایی آخرالزمانی را به نمایش گذاشتند که همه چیز را از جنگ زامبی‌ها گرفته تا زمین‌های بایر و متروک پساهسته‌ای نشان می‌داد.

هفت موضوع رایج در داستان‌های آخرالزمانی

مضامین حاکم بر کتاب‌های آخرالزمانی و پساآخرالزمانی معمولاً شامل شرایطی است که به ناآرامی‌های توده‌ای، فروپاشی اجتماعی و مرگ گسترده منجر می‌شود و شامل چنین مضامینی است:

1. تغییرات آب و هوایی؛
2. کشتار هسته‌ای؛
3. بیماری همه‌گیر پزشکی؛
4. ظهور ربات‌های هوشمند؛
5. تخریب یک شهر بزرگ مانند نیویورک، لس‌آنجلس یا لندن؛
6. جنگ بی پایان؛
7. یک دولت فاشیستی که درگیر کنترل ذهن است.

در رمان‌هایی با این مضامین، یک شخصیت اصلی معمولاً وظیفه دارد، در تله‌های مرگ دنیایی که تحت تأثیر شرایط آخرالزمانی است، هدایت و رهبری را به‌عهده گیرد.

نمونه‌داستا‌ن‌های آخرالزمانی

قرن بیستم و بیست‌و‌یکم باعث پیدایش کتاب‌هایی شده که بسیاری آن‌ها را بهترین داستان‌های پساآخرالزمانی می‌دانند که تاکنون نوشته شده‌ است. این کتاب‌ها اغلب به‌عنوان داستان‌های خراب‌آبادی (دیستوپیایی) و هم‌چنین داستان‌های علمی- تخیلی دسته‌بندی می‌شوند. برخی نیز در ژانر بزرگسالان جوان (Young Adults) قرارمی‌گیرند. این‌ها برخی از داستا‌ن‌های شاخص این ژانر هستند که بر اساس موضوع تقسیم‌بندی شدند:

ویرانه‌های پس از فاجعه:

• «جاده» اثر کورمک کارتی
• «ایستادگی» اثر استیفن کینگ
• «ایستگاه یازدهم» اثر امیلی‌  سنت‌جان‌مندل                          
• «زمین‌ می‌‌ماند» اثر جورج آر استوارت
• «بر ساحل» اثر نِویل شات     
• «سرودی برای لیبوویتز» اثر والتر ام. میلر جونیور                             
• «یک ثانیه بعداز..» اثر ویلیام آر. فورسچن
• «آواز قو» اثر رابرت مک کمون
• «شفیره‌ها» اثر جان ویندهام
• «پستچی» اثر دیوید برین
• « پسر و سگش» نوشته هارلن الیسن
• «اریکس و گریک ، سال سیل و Maddaddam» سه گانه‌ای از مارگارت اتوود
• « سریال مکس دیوانه Mad Max» ساخته جیمز مک‌کاسلند و جورج میلر
• «افسوس! بابل» اثر پت فرانک

طبیعت از بین‌رفته:

• «روز تریفیدها» اثر جان ویندهام
• «سه گانه‌ی دونده هزارتو» اثر جیمز داشنر
• «پریان تایتان» اثر کورت ونگات
• «مرگ سبزه» اثر جان کریستوفر

زامبی‌های آخرالزمانی :

• «جنگ جهانی(Z)» اثر مکس بروکس
• «مردگان متحرک» مجموعه‌ای از رمان‌های گرافیکی نوشته رابرت کرکمن، تونی مور و چارلی آدلارد
• «من اسطوره‌ام‌» اثر ریچارد متسون
• «گذرگاه» اثر جاستین کرون

دولت‌های دیستوپیایی (سرزمین‌های ویران و ترسناک) :

• «داستان ندیمه» اثر مارگارت اتوود
• «انسان در قلعه‌ی مرتفع» اثر فیلیپ‌ کی. دیک
• «بازی‌ گرسنگان» اثر سوزان کالینز
• «فرزندان انسان» اثر پی.دی. جیمز

[۱]-

https://fa.m.wikipedia.org/wiki/سدوم_و_عموره

[۲]- https://fa.m.wikipedia.org/wiki/مکاشفه_یوحنا

[۳]-

https://fa.m.wikipedia.org/wiki/گیلگمش

منبع:

https://www.masterclass.com/articles/what-is-apocalyptic-and-post-apocalyptic-fiction