اگر خوره کتاب هستید…

اگر خوره کتاب هستید….

برای خوره کتاب تعریف علمی و دقیقی وجود ندارد ولی همه ما معنایش را متوجه می‌شویم؛ آدم‌هایی که همیشه مشغول خواندن یک یا چند کتاب هستند، آنهایی که دوروبرشان همیشه پر از کتاب است، افرادی که همیشه به‌روزترین اطلاعات را درباره انتشار عناوین جدید و نویسندگان و چاپ چندم و ترجمه بهتر کتاب‌ها دارند و خلاصه در یک کلام گروهی از بشر که بدون کتاب روزگارشان نمی‌گذرد.

خوره کتاب‌ها ماجراها و مسائل و مشکلات خودشان را دارند. با اینکه سازمان یا نهادی برای حمایت از آنها یا پاسخگویی به مشکلاتشان وجود ندارد، اما طی قرن‌ها از پس خودشان برآمده‌اند؛ غرولند اعضای خانواده را بابت کتاب‌های جاگیرشان شنیده‌اند، با نگاه‌های متعجب آشنایانی که اشتیاق آنها برای خرید کتاب‌های تازه را می‌بینند کنار آمده‌اند و با فضای پخش و پلای اطرافشان که پر از کتاب‌های نیمه‌باز و تمام باز و در رزرو مطالعه است خو گرفته‌اند.

اگر شما هم یک خوره کتاب هستید، این پرونده متعلق به شماست. می‌توانید در این پرونده مطالبی را بخوانید که چه بسا یکی از پرسش‌ها، مشکلات یا مسائل همیشگی شما باشد.

شاید شما یک خوره کتاب به دنیا آمده باشید، شاید هم به دلیلی در مقطعی از زندگیتان به این مسیر کشیده شدید. هرکدام باشد احتمالا این پرسش را یا خودتان گاهی از خودتان پرسیده‌اید یا دیگران از شما پرسیده‌اند، اینکه چرا کتاب می‌خوانیم؟

علاقه به خواندن و شنیدن داستان عمری به درازای عمر بشر دارد، گرچه دلایل علمی هم بعدها به آن اضافه شده. متفکران و نویسندگان هم پاسخ‌هایی به این پرسش دارند. در پرونده چرا کتاب می‌خوانیم مقالات جالبی درباره این موضوع می‌توانید بخوانید.

چرا کتاب می‌خوانیم؟ هزاران سال پیش انسان‌های غارنشین دور آتش جمع می‌شدند و برای هم داستان می‌گفتند و می‌شنیدند و درباره شکار که حتماً دغدغه آن روزشان بوده حرف می‌زدند. کتاب خواندن آیا امتداد همان تجربه‌، یعنی شنیدن داستان و انتقال دانش، نیست؟ تا حالا به این مساله فکر کرده‌اید که اصلاً چرا کتاب می‌خوانیم؟

با اینکه خوره کتاب‌ها دائم در پی کتاب‌های جدید هستند اما همیشه دلشان برای کتاب‌های قدیمی هم تنگ می‌شود. حتی بعضی خوره کتاب‌ها هستند که یک کتاب را چندین بار می‌خوانند. واقعا یک کتاب را چندبار می‌توان خواند؟ پاسخ روبرت صافاریان را به این پرسش بخوانید.

یک کتاب را چند بار می‌توان خواند؟ کتابی را دوباره می‌خوانید.کسی با تعجب به شما می‌گوید این کتاب را که قبلاً خوانده بودی. چرا وقتت را نمی‌گذاری برای خواندن یک کتاب جدید؟ پاسخ شما به او چیست؟ در این یادداشت روبرت صافاریان دلایل متعددی را ردیف می‌کند که می‌تواند باعث شود دوباره سراغ کتابی بروید یا حتی سه‌باره آن را بخوانید. البته تکیه او بر ادبیات داستانی است و همان ابتدا تاکید می‌کند بسیاری کتاب‌ها مثل کتاب‌های شعر، کتب مقدس و دایره‌المعارف اصلاً برای بارها خواندن نوشته شده‌اند.

یکی از مشکلاتی که خوره کتاب‌ها با آن دست به گریبان هستند کمبود وقت برای خواندن کتاب است. به بیان دیگر آنها همیشه فکر می‌کنند زمان برای خواندن کتاب‌هایی که در فهرست (و گوشه و کنار خانه) دارند، کم است. خیلی از خوره کتاب‌ها دنبال راه‌هایی هستند تا بتوانند کتاب‌های بیشتری بخوانند.

یک نویسنده روش‌هایی را پیشنهاد می‌دهد که با آن می‌توانید در هر ماه 8 کتاب بخوانید. خودش هم تجربه کرده، به عبارتی سالی 100 کتاب!

چگونه من در یک سال صد کتاب خواندم؟ صد کتاب در سال. هدف بلندپروازانه‌ای است. نویسنده سایت Bookriot اما به این هدف رسیده و در یادداشتش سعی کرده توضیح بدهد برای رسیدن به چنین هدفی در کتاب‌خوانی (تقریباً 8 کتاب در ماه) چه کارهایی لازم است انجام داد و ترفندهای کاربردی مطالعه از نظر او کدام‌ها هستند؟ البته یکی از این کارها بستن فیسبوک و توییتر است در حالی که می‌توانید صفحه توییترش را پیدا کنید!

درست است که خوره کتاب‌ها دوست دارند زیاد کتاب بخوانند اما از آن طرف هم این دغدغه را دارند که چگونه خواندن مهمتر از چه تعداد خواندن است. آیتکین تانک عقیده دارد که ماجرای زیاد کتاب خواندن از آن دسته ماجراهایی است که این روزها در فضای مجازی باب شده و آن را معیار موفقیت می‌دانند. مقاله او را در اینجا بخوانید.

سالی 100 کتاب: فرمول جدید موفقیت! نویسنده مقاله می‌گوید کیفیت را به کمیت ترجیح بدهید. شما لازم نیست سالی ۱۰۰ کتاب یا اصلا روزی یک کتاب بخوانید. بلکه لازم است کتاب‌های کمتری را عمیق‌تر بخوانید. مطالعه باید احساسی مشابه یک امتیاز ویژه، یک موهبت و پاداش داشته باشد، نه وظیفه‌ای طاقت‌فرسا.

برای یک خوره کتاب بدترین وضعیت این است که نتواند کتاب بخواند یا به اصطلاح دچار رخوت در کتابخوانی بشود. خوره کتاب‌های زیادی هستند که در دوره‌ای دچار این وضعیت می‌شوند، دلشان می‌خواهد کتاب بخوانند اما نمی‌توانند. اگر شما هم دچار چنین وضعیتی شدید این توصیه‌ها را بخوانید.

14 توصیه برای بیرون آمدن از دوره‌ی رخوت کتابخوانی دورانِ رخوتِ خواندن، برای هرکسی اتفاق می‌افتد. حتی سخت‌کوش‌ترین کتاب‌خوان‌ها می‌توانند با آن لحظه وحشتناکی روبرو شوند که کلمات موجود در صفحه به سختی آن‌ها را جذب می‌کند، یا هنگام خواندن یک کتاب حس می‌کنند انگار یک وزنه‌ی سنگین را بلند کرده‌اند. این امر در زمان‌های نامعینی که تمرکز کردن دشوار است بیشتر صدق می‌کند. کلی گالوچی (Kelly Gallucci) برای بیرون آمدن از این وضعیت توصیه‌هایی کرده که ما آن را ترجمه کرده‌ایم. این یادداشت در آوریل 2020 در We Are Bookish منتشر شده است.

خوره کتاب‌ها اغلب باید به این پرسش جواب بدهند که آیا خواندن این همه کتاب فایده‌ای هم دارد؟ یا به‌طور مشخص می‌ارزد که این هزینه اقتصادی را به جیب خودشان و خانواده تحمیل کنند؟ عباس یزدی در مقاله زیر نگاهی به رابطه مطالعه با اقتصاد خانواده انداخته.

رابطه‌ی مطالعه با اقتصاد خانواده باربران حمل اثاث منزل همیشه از سنگینی کتاب شکایت دارند. آن‌ها می‌گویند اگر کتاب را خوانده‌ای دیگر چرا آن را با خودت می‌بری، کتابت را به دیگران بده تا آن‌ها هم بخوانند. اگر هم تا به‌ حال نخوانده‌ای،  مِن بعد هم نمی‌خوانی پس بار اضافه نیار. ناشران هم می‌گویند وضع اقتصاد نشر خراب است و کسی کتاب نمی‌خرد. اگر سرانه مطالعه در کشوری بالا برود چه سودی خواهد داشت؟ در این یادداشت عباس یزدی با بیانی گاه طنزآمیز به پاسخ این سوال فکر کرده است.

ایام عید یک فرصت طلایی برای خوره کتاب‌هاست. بیشتر آنها فهرستی از کتاب‌هایی دارند که در تعطیلات نوروزی می‌خواهند بخوانند. بهزاد وفاخواه خواندن کتاب‌های کلاسیک را در ایام نوروزی توصیه می‌کند. البته اگر دیدوبازدیدهای نوروزی بگذارند!

سراغ کلاسیک‌ها برویم همیشه کارهای مهم یا بزرگی هستند که از یک روز شنبه‌ای قرار است آغازشان کنیم. تعطیلات طولانی نوروز به یک معنا بزرگترین شنبه سال است. زمانی که قرار است کارهای بزرگی را شروع کنیم و تغییرات بزرگی را آغاز کنیم و کتاب‌های مهمی را بخوانیم. اما واقعا در طول تعطیلات عید چقدر وقت داریم برای خواندن کتاب؟ این نوشته پیشنهاد می‌دهد در ایام نوروز سراغ کلاسیک‌ها برویم٬ آن‌هایی که از خواندن‌شان پشیمان نمی‌شویم چون امتحان‌شان را در طول تاریخ پس داده‌اند.

برای یک خوره کتاب هیچ هدیه‌ای بهتر از کتاب نیست. از آن طرف خودش هم دوست دارد به دیگران کتاب هدیه بدهد. ایام عید هم فرصت مناسبی برای عیدی دادن کتاب است. با این‌حال باید در هدیه دادن کتاب نکاتی را درنظر گرفت. با خواندن مطلب چه کتابی عیدی بدهیم، شاید شما هم بتوانید کسی را به جمع خوره کتاب‌ها اضافه کنید!

چه کتابی عیدی بدهیم؟ اگر شما هم تصمیم گرفته‌اید که امسال عید، به جای سررسید و پول نقد، کتاب عیدی بدهید این متن را بخوانید. هدیه دادن کتاب، اصول و آدابی دارد، همان‌طور که هدیه دادن به شکل عام. و دعوت به خواندن محقق نمی‌شود مگر با رعایت بعضی ظریف‌کاری‌ها که مجموعاً حاصل برقراری ارتباطی درست است میان هدیه دهنده و هدیه گیرنده به واسطه‌ی انتخاب یک کتاب خوب.

اگر شما هم یک خوره کتاب هستید از تجربیات یا مسائلتان برای ما بنویسید.

نوروز

پادکست خوره کتاب