روزی روزگاری، کن کیسی داستانی جذاب و دوست‌داشتنی در مورد یک سنجاب مکار و یک خرس گرسنه نوشت. این داستان مصور کودکانه، یکی از دو اثر کودکانه‌ای است که او درست سه دهه بعد از نوشتن رمان مشهور و پرفروش پرواز بر فراز آشیانه فاخته (۱۹۶۲) منتشر کرد. از این جریان خبر داشتید؟

کیسی هم درست مثل رابرت گریوز، یودورا ولتی و ویلیام فاکنر، از جمله‌ی نویسندگانی است که کلکسیونر ۸۸ ساله‌ی نیویورکی، جان بلانی (John Blaney)، سیر زندگی حرفه‌ای‌شان را پیگیری کرده است. در واقع بلانی در حال گردآوری جلد نخست از مجموعه‌ آثار نویسندگان نیمه‌ی اول قرن بیستم بود؛ یعنی مجموعه‌ای با بیش از ۳۰۰۰ جلد کتاب! آن‌طور که خودش توضیح می‌دهد، در جریان گردآوری همین مجموعه بود که متوجه شد برخی از این نویسندگان، کتاب کودک هم نوشته‌اند. پس شروع به جمع کردن یک مجموعه‌ی مکمل کرد. او حالا دیگر به دنبال جمع‌آوری کتاب‌هایی در رده سنی کودکان و نوجوانان بود؛ با این شرط که توسط نویسندگان مشهوری که قبلاً آثارشان را گردآوری کرده است، نوشته شده باشند. و خبر خوب این‌که این مجموعه‌ی مکمل نه تنها ارزان‌تر، که نازک‌تر هم بود و فضای کمتری اشغال می‌کرد.

کتاب‌هایی که بلانی گردآوری کرد در نمایشگاهی با نام «آن‌ها کتاب کودک هم نوشته‌اند» به نمایش درآمد. در این نمایشگاه، که در اوایل ماه مارس برگزار شد (هر چند که به خاطر همه‌گیری ویروس کرونا به سرعت تعطیل شد)، دستاوردهای هر دو حوزه‌ی کودکان و بزرگسالان هر نویسنده در کنار هم قرار داده شده است.

آلدوس هاکسلی (Aldous Huxley) یکی از نویسندگانی است که شما را غافلگیر خواهد کرد. درست در کنار جلد اول رمان علمی – تخیلی و پادآرمانی دنیای قشنگ نو یک کتاب تصویری جذاب و رنگارنگ با نام کلاغ‌های شکوفه‌ی گلابی (The Crows of pearblossom) به چشم می‌خورد. این کتاب در سال ۲۰۱۱ منتشر شده و کار تصویرگری آن بر عهده‌ی سوفی بلکال بوده است؛ او که یکی از معروف‌ترین تصویرگران کتاب به حساب می‌آید، تا کنون دو بار نشان کالدکوت (نشانی که هر سال به برجسته‌ترین کتاب تصویری آمریکایی اهدا می‌شود) را از آن خود کرده است. قصه در مورد دو کلاغ زبر و زرنگ است که وقتی متوجه می‌شوند تخمشان ناپدید شده، دست به کار پیدا کردن دزد می‌شوند. این کتاب که در حقیقت در سال ۱۹۶۷ منتشر شد، تنها کتاب حوزه‌ی کودک آلدوس هاکسلی به حساب می‌آید؛ و درست مثل جیمز بالدوین و داستان کودکانه‌‌اش، مرد کوچک، که اتفاقاً در همان سال (۱۹۶۷) منتشر شد، هر دوی این کتاب‌ها مدت‌ زیادی فراموش شدند تا اینکه انتشار یک نسخه جدید، جان دوباره‌ای به آن‌ها بخشید.

شاید تصور کنید در حالی که اسم مستعار ارنست همینگوی پاپا بوده است، هیچ ارتباطی به کتاب های کودک یا موضوعات کودکانه ندارد! اما در نمایشگاه بلانی، چاپ نخست وداع با اسلحه (۱۹۲۹) در برابر «یک شیر خوب» قرار گرفته است. داستانی که نخستین بار در یک مجله‌ی ایتالیایی منتشر شد و بعدها مجله Holiday هم (در سال ۱۹۵۱) نسخه‌ای از آن را به چاپ رساند. نسخه‌ی چاپی یک شیر خوب اما در سال ۱۹۹۸ منتشر شد. بلانی در مورد این کتاب با لحنی طنزآمیز می‌گوید: شاید پیشنهاد غیرعاقلانه‌ای برای کودکان باشد؛ و ادامه می‌دهد که شخصیت اصلی کتاب یک شیر بالدار است که خانه‌اش در آفریقا را ترک می‌کند و به سوی ونیز می‌رود. یعنی به جایی که بتواند به راحتی نوشیدنی مورد علاقه‌اش را سفارش دهد.

تلاش برای گردآوری کردن ناخنک زدن‌های گراهام گرین به حوزه‌ی ادبیات کودک هم کار سختی بوده است! در نمایشگاه، چاپ نخست کتاب مرد سوم، داستانی معمایی که در سال ۱۹۵۰ منتشر شد، در کنار چاپ اول (۱۹۵۲) اتوبوس اسب کوچک (The Little Horse Bus) به نمایش گذاشته شد. این داستان در واقع یکی از چهار داستان مجموعه‌ی کودکانه‌ای است که گرین منتشر کرده است. داستان‌های دیگر، قطار کوچک، ماشین آتش نشانی کوچک و جاده‌صا‌ف‌کن کوچک نام دارند. تمام این کتاب‌ها توسط نامزدش، دوروتی گلاور که با نام هنری دوروتی کریگی فعالیت می‌کرد، تصویرسازی شده‌اند؛ او کسی است که در گردآوری مجموعه‌های کارآگاهی با گرین همکاری می‌کرد. احتمالاً دوری گزیدن گرین از ژانر کودک نیز تحت تاثیر رابطه‌اش با گلاور و برخی دیگر از دوستانش بوده است. قطار کوچک (۱۹۶۴)  در اصل بدون نام گرین روی جلد منتشر شد. بلانی توضیح می‌دهد که گراهام گرین نمی‌خواسته اسمش روی جلد نخستین کتاب کودکی که نوشته است بیاید. شاید چون فکر می‌کرد که این مساله ممکن است به اعتبار او، به عنوان یک رمان‌نویس، خدشه وارد کند.

از این خودخواهی بزرگ که بگذریم، می‌توان استدلال کرد که اسم گرین تبدیل به نقطه‌ی قوت و محرک اصلی فروش سه کتاب دیگر شده است. علاوه بر این، خیلی از نویسندگان دیگر نمایشگاه «آن‌ها کتاب کودک هم نوشته‌اند» نیز طرز فکر مشابهی داشتند! اکثریت نویسندگانی که ۳۹ مجموعه‌ی این نمایشگاه را تشکیل داده اند، در ابتدا به عنوان نویسنده‌ی داستان‌های بزرگسالان شناخته شدند و بعد، از تجربیات خود برای نوشتن داستان‌هایی مخصوص خوانندگان جوان‌تر بهره گرفتند. اما یکی از استثناهای بزرگ، ویرجینیا وولف است. اولین نسخه‌ی آمریکایی از آخرین رمانش، در میان نقش‌ها (۱۹۴۴)، که توسط ونسا وبل تصویرگری شده است در برابر بیوه و طوطی قرار گرفته است؛ این داستانی است که وولف برای برادرزاده‌اش کوئنتین بل نوشته. بیوه و طوطی ۶۰ سال پس از نوشته شدن کشف، و در در سال ۱۹۸۸ با تصویرگری جولیان بل، نوه‌ی ویرجینیا وولف منتشر شد!

درست مثل ویرجینیا وولف، جیمز جویس افسانه‌ای هم داستانی جذاب برای یکی از اعضای خانواده‎اش نوشته است. این داستان که گربه و شیطان نام دارد، بعد از مرگ جویس، در سال ۱۹۶۴ منتشر شد. بلانی این کتاب را به عنوان یکی از بهترین‎‌های حوزه‌ی کودک معرفی می‌کند. نسخه‌ای که در نمایشگاه رونمایی شد، توسط ریچارد ارداز (تصویرساز برجسته نئو قرون وسطایی) تصویرسازی شده است. به نظر می‌رسد که علاقه‌ی او به این کتاب، بیشتر از علاقه‌ی آنری ماتیس به اولیس باشد. جالب اینکه در همان زمانی که ماتیس (در سال ۱۹۳۵) تصویرگری اولیس را برای نسخه‌ی Limited edition Club انجام می‌داد، ارداز تصویرسازی اودیسه‌ی هومر را بر عهده گرفته بود. (اولیس و گربه و شیطان در کنار هم قرار داده شده‌اند.) انتخابی که احتمالاً باعث آزردگی جیمز جویس شده باشد. به هر حال، این کتاب هنوز هم زیباست و یکی از کتاب‌های باارزش این نمایشگاه به حساب می‌آید.

بلانی می‌گوید از بین تمام نویسنده‌هایی که آثارشان را گردآوری کرده است، با کرت ونه‌گات بیشترین احساس نزدیکی را دارد. او از اعتراف به اینکه یک پاپاراتزی امضا و همیشه در حال سرک کشیدن به مراسم امضای کتاب نویسندگان مختلف است، هیچ ابایی ندارد. بلانی به یاد می‌آورد که نسخه‌ی امضا شده‌ی سلاخ‌خانه‌ی شماره ۵ (۱۹۶۹)  را در حالی به دست آورد که مدیر اجرایی Ogilvy & Mather بوده و روی کمپینی در مورد تصاویر مربوط به نویسندگان مختلف کار می‌کرده است. بلانی، ونه‌گات را در تاریخ ۱۴ فوریه ۱۹۷۰ ملاقات کرد؛ در واقع در بیست و پنجمین سالگرد بمباران درسدن که در رمان به تصویر کشیده شده است. او می‌گوید این تنها کتابی است که غیر از امضای نویسنده، تاریخ هم خورده است.

در این نمایشگاه، داستان جنگی مشهور ونه‌گات همسایه‌‎ی کتاب Sun moon star شده است؛ شرح حالی بر کودکی عیسی مسیح! مهم‌ترین ویژگی نمایشگاه نیز شاید همین بوده است: در مورد نویسنده‌ای که گمان می‌کنید می‌شناسید، چیزهای جدیدی خواهید فهمید! 

منبع: https://lithub.com/when-serious-writers-write-books-for-kids/