یوگا علمی بسیار کهن و گسترده و سخن و بحث در مورد آن بسیار است؛ شمار زیادی از علاقه‌مندان این رشته در سراسر جهان از کوه‌های هیمالیا گرفته تا بزرگ‌ترین برج‌ها و آسمان‌خراش‌های جامعه شهرنشین به تمرینات آن در سطوح مختلف مشغول‌اند و این حوزه روزبه‌روز علاقه‌مندان بیشتری هم پیدا می‌کند. اما نکته قابل‌توجه آن است که هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند آن‌چه دراین‌باره می‌گوید یا می‌نویسد، کامل و حرف نهایی یا گام آخر است؛ بلکه هر نویسنده یا مربی یوگا در ارتباط با تجربه و آگاهی خود سخن می‌گوید و محدود به قیدوبندهای فهم و درک خود از این عرصه بسیار فراخ است. کتاب «تمرین‌های عملی یوگا» نوشته مسعود مهدوی‌پور هم از این قاعده مستثنا نیست. این کتاب در خصوص تمرین‌های بدنی تنفسی و بخشی از تمرین‌های ذهنی یوگا نوشته‌شده و می‌خواهد فنون افزایش دقت و تمرکز فکر را به مخاطبانش آموزش دهد.

کتاب تمرین‌های عملی یوگا نوشته مسعود مهدوی‌پور شامل حدود ۴۰ جلسه آموزش است که هر جلسه دربردارنده چند تمرین بدنی، تنفسی، رهاسازی و آگاهی و اطلاعاتی در ارتباط با شیوه زندگی، تغذیه و اندیشیدن است. آنچه می‌توان محور اصلی این کتاب و همچنین تفاوت روش خاص آن با سایر روش‌های آموزش یوگا دانست این است که با انجام تمرینات روزانه و مطالعه و به‌کارگیری مطالب تئوری هر جلسه، ذهن و جسم به یک نسبت به رشد و توسعه می‌یابند و سرانجام به وحدت می‌رسند و پس از مدتی نه‌چندان دور، سلامتی و شادابی و آرامش و نیرومندی ذهن و افزایش آگاهی نسبت به خود و رویدادهای محیط به شکل بارزی احساس و تجربه‌شده و تعادل و توازن که هدف اصلی یوگاست، به ارمغان می‌آید.

مسعود مهدوی‌پور که از پیشکسوتان و استادان رشته یوگا در ایران است، کتابش را مقدمه‌ای بر یوگا می‌خواند و سعی می‌کند با این کتاب تمام حرکات بدنی و تنفس اصلی یوگا را طی جلسات متعدد از ساده به پیشرفته تدریس کند. این آموزش‌ها با ترکیب خاصی که در جلسات گفته می‌شود حاصل بیش از ۲۰ سال تجربه شخصی و گروهی بدون وقفه جمعی از مربیان یوگاست که در طول سال‌ها، هرماه در جلسات عملی و نظری در ترکیب مواد دروسش تغییراتی مطابق روز و تجربه‌های گروهی و یافته‌های جدید علمی در امر ورزش و بهداشت ورزشی صورت گرفته است.

توالی جلسات و مواد موجود در آن‌ها به صورتی است که هر کسی با قدرت متوسط بدنی می‌تواند این برنامه را انجام دهد، زیرا نوع تمریناتی که در جلسات مختلف آمده با توجه به آناتومی بدن طرح‌ریزی‌شده است. این برنامه در سال ۷۴ جهت هماهنگی دوره‌های مربیگری یوگا به انجمن یوگای تربیت‌بدنی ارائه‌شده و پس از نشست‌ها و جلسات مختلف، جهت تدریس دوره‌های عملی مربیگری موردقبول کمیته آموزش سازمان تربیت‌بدنی واقع‌شده است.

در این کتاب آموزش برخی از حرکات پیشرفته مانند بعضی از حالات تنفسی و تمرکزی که از طریق کتاب امکان یادگیری صحیح آن‌ها وجود ندارد و ممکن است براثر غلط انجام دادن آن‌ها، خطراتی برای سلامتی در برداشته باشد، خودداری شده است و صرفاً به ذکر تمریناتی اکتفا شده که صورت کلی داشته و تأثیرات بهداشتی آن‌ها شامل حال همگان می‌شود. به ادعای نویسنده کتاب، کسانی که این تمرین‌ها را دقیق و بدون وقفه انجام می‌دهد به‌تدریج و در مدتی کمتر از یک سال، تغییرات بدنی و ذهنی فراوانی را در خود می‌بینند و بسته به توانمندی جسمی و ذهنی‌شان، به یک قلمرو آرام و متمرکز ذهنی و سلامتی پایدار جسمانی خواهد رسید.

مهدوی‌پور در پیشگفتار کتابش اظهار می‌کند که مخاطب این کتاب با مطالعه و اجرای دستورات آن، نگرش‌های منطقی و علمی و قضاوت متعادل خود را بالاتر از جملات و فنون تدریس در آن قرار می‌دهد و هرکجا که آن‌ها را مغایر با وضعیت جسمانی و ذهنی متناسب با سن و سلامتی و بیماری خود یافت، در حدی با آن روبه‌رو می‌شود و آن را به کار می‌برد که موجب به هم خوردن سیستم درونی‌اش نشود. بدین ترتیب، نویسنده این کتاب تلاش کرده مخاطب را در روند آموزش تمرین‌های عملی یوگا به‌نوعی خودآگاهی هم برساند و از افراط‌وتفریط درزمینهٔ اعتقاد و دلبستگی‌های از خودبیگانه‌کننده به یوگا و آیین‌های آن بر حذر دارد.

تمرین‌های عملی یوگا شامل چهار بخش، یا چهار دوره از تمرین‌های هاتهایوگا است که به‌طور سلسله‌مراتبی از دوره مقدماتی تا پیشرفته به مخاطب آموزش داده می‌شود؛ دوره اول (مقدماتی) شامل نرمش با حرکات بدنی ساده و آموزش تنفس در حین انجام کار است. دوره دوم شامل آساناهای اصلی است. دوره سوم شامل آساناهای اصلی و تمرین تنفس عمیق و در نهایت دوره چهارم شامل تنفس‌های اصلی یوگا و حالت‌های تمرکزی و تنفسی(مودرا) و حالت آرامش خیلی عمیق است. تمریناتی که در این کتاب آموزش داده می‌شود، جنبه خودآموز دارند، مشروط بر اینکه تمام نکاتی که در ارتباط با آن‌ها گفته می‌شود به اجرا گذاشته شوند. به این معنی کتاب تمرین‌های عملی یوگا یک برنامه عملی است که فقط با اجرای دقیق قواعد و نکات آموزشی آن می‌تواند هدف نهایی رسیدن به آرامش ذهنی و جسمی را محقق کند.

مسعود مهدوی‌پور متولد ۱۳۳۱ در تهران و مدرس یوگا در دانشگاه شهید بهشتی است. کانون یوگا با سرپرستی او از سال ۱۳۵۸ شروع به کار کرد و در سال ۱۳۷۴ توسط سازمان تربیت‌بدنی به رسمیت شناخته شد. مهدوی‌پور در سال 62 و 63 به کار آموزش یوگا به معلولین فلج ‌اندام تحتانی در مرکز کهریزک و بیمارستان شفا یحیاییان زیر نظر سازمان بهزیستی پرداخت.

تمرین‌های عملی یوگا اولین کتاب مسعود مهدوی‌پور است که از سال ۵۹ تا ۶۴ شمسی چهار بار تجدید چاپ شد و در سال 78 با انجام تغییراتی در آن، به کتابی متفاوت تبدیل شد و همین کتاب دوم حالا به چاپ یازدهم رسیده است و تلاش شد در قالب این متن مختصراً معرفی شود. کتاب دیگر مهدوی‌پور با عنوان هر روز برای همان روز اولین بار در تیرماه ۱۳۹۳ به چاپ رسید و تاکنون هشت بار تجدید چاپ‌شده است. این مدرس و استاد یوگا کتاب دیگری هم با عنوان فضای خالی دارد.