تصمیم‌گیری هوشمندانه برای زندگی، کار و کشور

زندگی، سازمان‌ها و کشور ما نیازمند تصمیمات هوشمندانه‌تری است؛ تصمیماتی که از جهاتی بسیاری ضروری می‌نماید ولی ما عمدتاً متوجه نمی‌شویم چه موانع درونی و بیرونی باعث می‌شوند نتوانیم آن تصمیمات را اتخاذ کرده و اجرایی کنیم. کتاب ذهن زیبا؛ تصمیم‌گیری هوشمندانه در زندگی، کسب‌وکار و کشورداری به این خاطر نوشته‌شده است که همه ما زخم‌خورده‌ایم؛ زخم‌خورده تصمیمات غیرهوشمندانه خودمان و دیگران. این کتاب نوشته‌شده تا به مخاطبانش شیوه‌های تصمیم‌گیری هوشمندانه را بیاموزد.

نویسندگان این کتاب مجتبی لشکربلوکی و وحید شامخی در کتابشان موقعیت‌های تصمیم‌گیری و سرمایه‌گذاری بسیاری را موردتوجه قرار داده‌اند؛ از بین بی‌نهایت موقعیت، مواردی را انتخاب کرده‌اند که سه شرط داشته باشد: اولاً موقعیت‌ها و موضوعاتی باشند که در زندگی، کسب‌وکار یا کشورداری به‌وضوح کاربرد داشته باشند.

در این مسیر آن‌ها مفاهیم انتزاعی هرچند شیک و دهان‌پرکن را کنار گذاشته‌اند تا راه ارتباط‌گیری مخاطب با کتاب ازهرجهت هموار باشد. دوم اینکه خوانندگان بتوانند بعد از مطالعه مطالب کتاب در خصوص این موقعیت‌ها یا موضوعات، راهکارهای ارائه‌شده را به کار ببرند و سه اینکه این موضوعات و موقعیت‌ها به‌گونه‌ای باشند که خود نویسندگان آن‌ها را به‌درستی فهم و تجربه کرده و به آن‌ها باور داشته باشند.

یکی از ویژگی‌های اساسی کتاب ذهن زیبا؛ تصمیم‌گیری هوشمندانه در زندگی، کسب‌وکار و کشورداری آن است که پیچ‌های خطرناک تصمیم‌گیری و اشتباهات سرمایه‌گذاری را گوشزد می‌کند و البته هیچ خطا و اشتباهی را بدون تجویز راهبردی معرفی نمی‌کند. درواقع کتاب حاضر سعی می‌کند درد و درمان با هم ارائه کند، تا ذهن مخاطبانش صرفاً درگیر دشواری‌ها، اشتباهات و نواقص نشود.

لشکربلوکی و شامخی عامدانه این کتاب را در آیتم‌های کوچک تنظیم کرده‌اند تا خوانندگان کتاب بتوانند آن را در فاصله‌های کوتاه بخوانند. هر آیتم از این کتاب را می‌توان در ۵ دقیقه خواند و در دقایق بعدی به محتوای آیتم اندیشید و در ذهن با آن کلنجار رفت. نویسندگان توصیه می‌کنند خواننده کتاب بعد از 5 دقیقه‌ای که به خواندن یک آیتم اختصاص می‌دهد، ۱۰ دقیقه هم وقت صرف کند و افکارش درباره آن موضوع را روی کاغذ بیاورد.

کتاب ذهن زیبا… از آن دست کتاب‌هایی است که هم می‌توان آن را به‌یک‌باره خواند و هم می‌توان آن را ذره‌ذره و تدریجی خواند و درباره موضوعات و محتواهای مطرح‌شده در آن مستقل از دیگر موضوعات اندیشید.

کتاب مجموعاً از ۹۲ آیتم تشکیل‌شده است که در چهارفصل، به شیوه‌ای بخش‌بندی شده ارائه می‌شود. فصل اول این کتاب به «تحلیل هوشمندانه» می‌پردازد؛ این که چرا و کجاها ذهن ما فریب می‌خورد، اشتباه می‌کند و در این موقعیت‌ها چه‌کار می‌توان کرد. فصل دوم به «تصمیم هوشمندانه» می‌پردازد و این که چطور تصمیمات هوشمندانه‌تری بگیریم.

فصل سوم کتاب در مورد «سرمایه‌گذاری هوشمندانه» است؛ اینکه پولمان، زمانمان توانمان و اعتبارمان را کجا و چگونه خرج کنیم. در نهایت فصل چهارم در ارتباط با «زندگی هوشمندانه» است که می‌خواهد با توجه به سه فصل گذشته به مخاطب بیاموزد چگونه فردی باهوش‌تر، خوش‌فکرتر و کم خطاتر باشد. البته به نظر می‌رسد این فصل‌ها مرزبندی قطعی‌ای ندارند، بلکه صرفاً یک دسته‌بندی ساده برای مرتب کردن آیتم‌ها بوده‌اند.

مجتبی لشکربلوکی و وحید شامخی در نوشتن این کتاب توجه ویژه‌ای به دو کتاب داشته‌اند: اولی کتاب «تفکر سریع و کند» تألیف دانیل کانمن و دومی کتاب «هنر بهتر و متفاوت اندیشیدن» نوشته رولف دوبلی. آن‌ها مطالب و محتوای کتابشان را در بخش‌های کوتاهی تنظیم کرده‌اند و سعی بسیاری داشته‌اند تا این مطالب را به زبان روانی، همراه با تجویزهای راهبردی و راهکارهای عملی ارائه کنند. مطالعه این کتاب تنها نه برای افراد فعال در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی و سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران، بلکه همچنین برای هرکسی که دوست دارد ذهنی هوشمند و آن‌گونه که نویسندگان می‌گویند ذهنی زیبا داشته باشد، مفید خواهد بود.

نویسندگان کتاب تلاش کرده‌اند مخاطبانشان را متوجه واقعیاتی بکنند که کمتر کسی در زمینه تصمیم‌گیری در عرصه‌های مختلف زندگی، کسب‌وکار و کشورداری به آن‌ها می‌اندیشد؛ مثلاً واقعیاتی درباره اینکه دیوارهای ذهنی حتی از دیوارهای فیزیکی بلندترند، اینکه آگاهی، نحسی می‌آورد، یا ممکن است تحلیل زیاد ذهن ما را فلج کند، اینکه هیچ گزینه کاملی وجود ندارد، یا این واقعیت که بدون آنکه بدانیم خیلی وقت‌ها تصمیمات ما تنها حاصل هفت ثانیه تفکر است و نه بیشتر، اینکه باید به‌جای نوشتن رزومه گذشته، رزومه آینده‌مان را بنویسیم، این که بعضی‌ اوقات به‌جای دارو به دارونما نیاز داریم، یا اینکه جستجوی نتیجه فوری بلای جانمان شده است و… .

مجتبی لشکربلوکی دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی شریف و شهید بهشتی در رشته‌های مهندسی صنایع و مدیریت استراتژیک است. وی شش سال به‌صورت پیاپی مشاور سه وزیر اقتصاد بوده و همچنین عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی شریف است. لشکربلوکی تجربه حضور در بیش از 35 پروژه سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی استراتژیک، مهندسی سازمان و… را داشته است.

او مجموعه کتاب‌هایی در حوزه مدیریت استراتژیک، تصمیم‌گیری و تحلیل و حل مسئله منتشر کرده است. وحید شامخی نیز فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی شریف بوده و عمده فعالیتش به حوزه کارآفرینی و رشد و توسعه استارتاپ‌ها اختصاص دارد. وی بیش از ده سال تجربه فعالیت در حوزه تدوین ره‌نگاشت‌ها (نقشه راه) و استراتژی‌های حوزه‌های مختلف را دارد.