یک بار وقتی منتظر اتوبوس نشسته بودم، دختری با ویلچر از جلویم رد شد. البته بهتر است بگویم از جلویم رد نشد! چون بین میله‌هایی که توی پیاده‌رو برای موتورسیکلت‌ها زده بودند گیر کرد و کلی طول کشید تا با کمک چندین نفر بتواند صندلی چرخدارش را از بین آن میله‌ها رد کند. از آن روز، آن دختر و صندلی چرخدارش طوری توی حافظه‌ام ماند که هر جا می‌رفتم و هر کار می‌کردم، از خودم می‌پرسیدم: «آیا او هم می‌تواند این کار را انجام بدهد؟» دیدن کتاب کافیه بپرسی! آنقدر خوشحالم کرد که انگار تمام پیاده‌روهای شهر را برای دختران و پسرانی با صندلی چرخدار مناسب‌سازی کرده‌اند. همین قدر خوشحال‌کننده!

کافیه بپرسی! به کودکانی با ویژگی‌های متفاوت می‌پردازد. کودکانی که همیشه در حاشیه بوده‌اند و کمتر دیده شده‌اند؛ کم پیش آمده قهرمان داستان یا فیلمی باشند؛ اطلاعات عمومی مردم و کودکان دیگر در مورد آن‌ها بسیار پایین است و خیلی وقت‌ها به خاطر همین اطلاعات پایین مورد تمسخر یا خشم دیگران قرار گرفته‌اند. نویسنده‌ی این کتاب دوربینی دستش گرفته و گروه بسیاری از این کودکان را با جزئیات به نمایش کشیده. بچه‌های دیابتی که انسولین تزریق می‌کنند، بچه‌هایی که آسم دارند و مجبورند از اسپری استفاده کنند، کودکانی که با صندلی چرخدار حرکت می‌کنند، کودکان نابینا و ناشنوا، کسانی که مبتلا به خوانش‌پریشی هستند، کودکان مبتلا به اوتیسم، بچه‌هایی که لکنت زبان دارند، مبتلایان سندروم توره، کسانی که به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی دچارند، بچه‌های درگیر حساسیت و کودکان سندروم داون؛ همه‌ی این‌ها شخصیت‌های اصلی کتاب کافیه بپرسی! هستند و می‌توان گفت این کتاب، کتابی با شخصیت‌های اصلی فراوان است.

البته کافیه بپرسی! به هیچ وجه یک کتاب آموزشی و کاتالوگ مانند نیست. داستان این کتاب در یک باغچه می‌گذرد. کودکی معمولی به نام سونیا داستان را شروع می‌کند و از اینکه در باغچه مشغول گل‌کاری است حرف می‌زند. او به زیبایی به تفاوت بین گل‌ها و گیاهان می‌پردازد و به مخاطب این پیام را منتقل می‌کند که اگر تمام گیاهان دنیا به یک شکل بودند (مثلاً نخود فرنگی) چقدر دنیا جای خسته‌کننده‌ای برای زندگی می‌شد. او به اینکه هر گیاه زیبایی‌ها و خواص خودش را دارد اشاره می‌کند. درست مثل بچه‌ها که هر کدام ویژگی‌ها و تفاوت‌های فردی خودشان را دارند.

سنین کودکی، یعنی همان سنی که نویسنده برای مخاطبان این کتاب در نظر گرفته، از حساس‌ترین سنین در طول زندگی هر فرد است. چرا که کودک معمولاً در این سن به دنبال هویت‌یابی است و تفاوت‌های شخصی خودش با دیگران بیشتر به چشمش می‌آید. داشتن اطلاعات درباره‌ی این تفاوت‌ها می‌تواند در کنار کمک به هویت‌یابی و خودآگاهی او، در رفتارش با دیگران هم تأثیر بسیاری بگذارد. آموزش غیر مستقیم تفاوت‌های فردی و برخی بیماری‌های ژنتیکی به کودکان می‌تواند از رفتارهای نادرست آن‌ها در بزرگسالی جلوگیری کند. حتماً شما هم کسانی را دیده‌اید که بزرگسال هستند اما نسبت به افراد کم‌توان یا بیمار رفتارهای غیرمتعارفی دارند، گاهی آن‌ها را مسخره می‌کنند و یا گاهی با دلسوزی و ترحم بیش از حد، آزارشان می‌دهند. این کتاب می‌تواند از پیش‌آمدن چنین رفتارهایی جلوگیری کند و به همین دلیل می‌توانیم بگوییم نه تنها کتاب مناسبی برای کودکان است، بلکه می‌تواند برای تمام گروه‌های سنی مفید باشد.

از نکات مثبت این کتاب می‌توان به سؤالی که در هر صفحه نوشته شده است اشاره کرد. هر کدام از شخصیتهای این کتاب بعد از معرفی خود، سؤالی می‌کند که در واقع توانمندی یا کم‌توانی شخصیت بعدی مرتبط است. مثلاً آنتونی که از صندلی چرخدار استفاده می‌کند، می‌پرسد: «تو چطور حرکت می‌کنی؟» و در صفحه‌ی بعد مدیسون و آرتورو که نابینا هستند توضیح می‌دهند که به کمک عصا یا به کمک سگ راهنما حرکت می‌کنند و مسیرشان را پیدا می‌کنند.

نکته‌ی مثبت دیگر، تصویرگری‌های کتاب است. در واقع می‌توان گفت این کتاب به همان میزان که مخاطبان را با ویژگی‌های فردی افراد کم‌توان آشنا می‌کند، ویژگی‌های ظاهری آنان را هم به تصویر می‌کشد. کودک به خوبی می‌تواند با دیدن تصاویر درک کند که یک شخص سندروم داون از نظر ظاهری چه تفاوت‌هایی با او دارد، یا کسی که نابیناست ممکن است عینک سیاهی به چشم بزند و…

کافیه بپرسی! کتابی درباره‌ی کودکان متفاوت، اما برای کودکان معمولی است. شاید حتی بهتر باشد بگوییم کتابی درباره‌ی افراد متفاوت برای آدم‌های معمولی. چرا که خواندن آن برای هر فردی با هر گروه سنی ضروری به نظر می‌رسد.