مجموعه کتاب‌ های کی ساختش؟ شامل دو کتاب خانه‌های مدرن و آسمان‌خراش‌ها درباره‌ی ماجراها و داستانِ پشت سازه‌های متفاوت و مدرن است. در این کتاب‌ها با معمارانی آشنا می‌شویم که تصمیم گرفتند به آرزوهای خود جامه‌ی عمل بپوشانند و درباره‌ی مسیری که طی کردند، موانعی که پشت سر گذاشتند و این‌که تحت تاثیر چه کسانی قرار گرفتند می‌خوانیم.

کتاب‌هایی از این قبیل کودکان و نوجوانان را با دنیای واقعی مشاغل آشنا می‌کنند و از این نظر بسیار الهام‌بخش هستند. پدر و مادرها معمولاً مایل هستند کتاب‌ها علاوه بر سرگرم کردن بچه‌ها، مطالب مفیدی را به آن‌ها آموزش دهد و مجموعه کتاب‌ های کی ساختش؟ این هدف را به خوبی برآورده کرده است.

در کتاب خانه‌های مدرن با ده خانه‌‌ی بسیار معروف آشنا می‌شویم که بیشتر اوقات شکل متفاوت و عجیب‌شان توجه هر رهگذری را جلب می‌کند. خانه‌هایی که گاهی روی آبشار ساخته شده‌اند و یا مثل یک غار طراحی شده‌اند. در بعضی از خانه‌ها، با توجه به معلولیت یا محدودیت‌های صاحب‌خانه، طراحی آن‌ها تغییرات اساسی کرده است و با معمارانی آشنا می‌شویم که همین مصالح معمولی فلز و شیشه و چوب، در دستان آن‌ها به چیزی خارق‌العاده تبدیل می‌شود.

این معماران با نبوغ‌شان، ساختما‌ن‌ها و شکل و طراحی داخلی آن‌ها را با محیط اطراف هماهنگ کرده‌اند، شیوه‌های جدید و منحصربه‌فردی در ساخت سازه‌ها به کار گرفته‌اند و برای استفاده‌ی بهینه از آب و هوا و مناظر و نور ترفندهایی به کار بسته‌اند که خواندن آن برای کودکان و نوجوانان جذابیت بسیاری دارد حتی اگر به معماری علاقه نداشته باشند.

به نظر من این کتاب از آن کتاب‌هایی است که شروع کردن آن با شماست اما کنار گذاشتنش دیگر دست خودتان نیست، زیرا در کتاب خانه‌های مدرن داشتن و ساختن هر خانه‌ای با هر سلیقه‌ای ممکن است. حتی می‌توان در همین روزگار، به جای یخچال، پستوی خنکی تعبیه کرد و غذا را در آن نگه‌داری کرد. خانه‌هایی که دوست‌دار طبیعت هستند و همین مساله باعث ماندگاری آن‌ها شده است. معماران آن‌ها بنا را متناسب با اقلیم‌های متفاوت تغییر داده‌اند و از طرح‌های سنتی در ساختمان‌های مدرن استفاده کرده‌اند. لابلای صفحات این کتاب‌ها هیچ فکری محال نیست.

در کتاب بعدی؛ آسمان‌خراش‌ها، با هشت آسمان‌خراش شگفت‌انگیز دنیا، از برج تمام فلزی ایفل که در سال ۱۸۸۹ ساخته شده تا بلندترین برج جهان؛ برج خلیفه که در سال ۲۰۱۰ ساخته شده است و معماران آن‌ها آشنا می‌شویم. نویسنده‌ی کتاب، دیدیه کُرنی، استاد دانشگاه هنرهای زیبای فرانسه، علاوه بر معرفی مختصری از هر یک از معماران این برج‌ها، مصالح به کار رفته در سازه‌ها و ویژگی و ساختار آن‌ها را به دقت بررسی کرده است.

اصطلاحات معماری را به زبانی ساده توضیح داده و تصاویر و نقشه‌های دقیقی ارائه داده است که همه‌ی این‌ها مجموعه را تبدیل به دایره‌المعارف کوچکی از ساختما‌ن‌های مهم دنیا کرده است. البته تعداد ساختمان‌های بررسی شده کم است اما شاید تهیه‌ی کتاب قطورتری با این کیفیت و دقت، واقعاً مشکل باشد.

در مجموعه کتاب‌های کی ساختش؟ با تمام جزئیاتی که این سازه‌ها را تبدیل به آثار ماندگار و خارق‌العاده‌ای کرده است، آشنا می‌شویم و تمامی این موارد با عکس توضیح داده شده است همان‌طور که قبلا هم گفتم، از این لحاظ کتاب بی‌نظیری است. به نظر من یکی از مسائلی که والدین امروزی با آن مواجه هستند، سهل‌الوصول بودن اطلاعات از همه نوع آن است.

بچه‌ها در دنیای امروز نیازی نیست زیاد فکر کنند، زیرا همه‌ی اطلاعات و جواب‌ها در اختیارشان است. در کنار همه‌ی خوبی‌های دنیای جدید، این باعث می‌شود کودکان و نوجوانان کم‌تر عمیق فکر کنند و کم‌تر به دنبال راه‌حل و حل مساله باشند، اما کتاب‌هایی مثل مجموعه‌ی کی ساختش؟ باعث پرورش خلاقیت در کودکان و نوجوانان می‌شوند. وقتی رویکرد معماران و فکرهای بکرشان در برداشتن موانعِ ساخت سازه‌های مختلف را می‌خوانند، یاد می‌گیرند که ایده‌های خود را آزادانه بیان کنند، از بلند گفتن فکرهاشان نترسند و مهم‌تر از همه زود ناامید نشوند.

 نویسنده در این مجموعه، همه‌ی مواردی که در ساخت بناهای مختلف در نظر گرفته شده است مانند بزرگی، سبکی، استحکام سازه‌ها در برابر حوادث و راه‌حل‌های طبیعی برای تنظیم گرما و رطوبت را به خوبی شرح می‌دهد و همین مساله باعث می‌شود کودکان و نوجوانان با دقت بیشتری سازه‌های اطراف‌شان را ببینند و آن‌ها را نقد کنند. بی‌شک این سازه‌ها نه تنها ذهن معماران و حتی هر بیننده‌ای را به خود مشغول می‌کند، بلکه بسیاری را علاقه‌مند به علم و هنر معماری کرده است.

موردی که به نظر من جایش در این مجموعه خالی است، حضور کم تعداد معماران زن است. در آسمان‌خراش‌ها از هیچ معمار زنی نام برده نشده است و در خانه‌های مدرن با تعداد کمی از زنان معمار آشنا می‌شویم اما در موارد دیگر با توجه به حجم کتاب‌ها از دید من مجموعه‌ی کاملی است و در کنار این موارد کیفیت چاپ و جلد کتاب فوق‌العاده است. از آن‌جا که این‌جور کتاب‌ها به نسبت، کم‌تر از رمان‌های کودک و نوجوان در بازار کتاب دیده می‌شوند، می‌توانند انتخاب مفید و متفاوتی برای کودکان و نوجوانان باشند.

این خونه رو کی ساخته؟