مگر میشود نویسنده رمان شازده احتجاب تجربه دوسال بعدش بشود کریستین و کید؟ این علامت سوالی است که با باز کردن این کتاب با آن روبهرو میشوید. کتابی که به باربارا که معلوم نمیشود کیست تقدیم شده است و روایت عاشقانه بی ثمری است از یک زن راوی! رمانی در 7 داستان بهم پیوسته یا روایت.
در ابتدای هر فصل از عهد عتیق، سفرپیدایش بخشی انتخاب و نوشته شده است. انگار که این اثر از هیچ ساخته شده و 6 روز، 6 فصل درباره این ارتباط زن با مردی که عاشقش است و در عین حال نمیخواهد چیزی بیان کند، توصیف میشود و در فصل هفتم همان طور که روایت عهد عتیق است، خالق به آرامش رسیده است و استراحت میکند. در همین فصل است که خواننده چند سوال خود را جواب میگیرد، شخصیتهایی که نویسنده خلق کرده است به نوعی قرار است آرامش بگیرند.
این رمان از نظر برخی منتقدان، تجربهای برای ورود رمان نو و مدرن به ایران است، رمانی که به آثار فرانسوی پهلو میزند و حتی برخی آن را الهام گرفته از حسادت آلنربگریه، میدانند. برخی این اثر را تجربه و شاید اولین قدمهای نوشتن رمان نو در ایران میدانند. هرچند بیتوجهی به مسایل اجتماعی روز در متن داستان و همین طور پرداختن به عشق از منظری پیچیده باعث شد در زمان خلق و انتشارش چندان مورد قبول استقبال قرار نگیرد.
خوانندگان داستانهای عاشقانه آن دوران، به خواندن آثار سرراست درباره عشقها و شکستخوردنهای عیان و آشکار عادت داشتند و چنین کتابی با این پیچیدگی، پنهانکاری و لایه لایه بودن نمیتوانست مخاطب عام را به خود جلب کند.
درباره نویسنده
در ادبیات و فرهنگ ایران، هوشنگ گلشیری جایگاه بالایی دارد، هم به عنوان نویسنده و هم روشنفکر شناخته میشود. او را با داستانها، گفتگوها و مقالاتش میشناسند.
حالا بیش از 21 سال از نبودن گلشیری میگذرد. نویسندهای که در تاریخ 25 اسفند 1316 در اصفهان به دنیا آمده بود. به همراه خانواده به آبادان رفت و وقتی 22 سال داشت در دانشگاه اصفهان ادبیات میخواند و در محافل ادبی آن زمان همچون انجمن ادبی صائب رفت و آمد میکرد، شعر میگفت و داستان مینوشت. کمی قبلترش همراه با ابوالحسن نجفی و محمد حقوقی محفل جنگ اصفهان را شکل داد.
روند شهرت او با انتشار شازده احتجاب آغاز شد. سال 53 به دعوت «بهرام بیضایی» در دانشکده هنر تهران تدریس میکرد که انقلاب شد. پیش از انقلاب آثاری همچون کریستین و کید، مثل همیشه ،نمازخانه کوچک من و بره گمشده راعی را نوشته بود. بعد از انقلاب تعدادی از کتابهایش امکان انتشار در ایران را پیدا نکرد، اما برخی دیگر با استقبال روبهرو شد مانند معصوم پنجم یا حدیث مرده بر دار کردن آن سوار که خواهد آمد، جُبّهخانه، پنج گنج، دست تاریک دست روشن و نیمه تاریک ماه و آینههای دردار .
او از سال 63 به آموزش داستاننویسی پرداخت و تعداد زیادی از نویسندگان کنونی حاصل حضور در این کلاسها هستند. نقش عمدهای در شکلگیری نشریات ادبی نظیر سخن، گردون و آدینه نیز داشت . گلشیری مقالات ادبی زیادی علاوه بر نقد آثار در زمینه هنر و شاهنامه و ادبیات کهن ایران نیز نوشت و تدوین کرد که برخی از آنها در کتاب باغ در باغ گردآمده است. ویرایش گلستان سعدی تصحیح محمدعلی فروغی نیز کار ماندگار دیگر اوست. همچنین گفتوگو با سیمین دانشور و مهرداد بهار نیز برای شناسایی این دو فرهیخته ایرانی اثری ماندگار است. در طول 21 سال ازدواج نمیتوان همراهی همسرش «فرزانه طاهری» را که خود از مترجمان شناخته شده است، در نظر نداشت.
گلشیری در سال 1379 بر اثر مننژیت در بیمارستان ایرانمهر تهران درگذشت و جای خالی بزرگی در ادبیات ایران به جا ماند.
بخشی از کتاب کریستین و کید
*و خواند: اول فکر کردم تو حق نداری از من دلگیر باشی. امابعد دیدم حق داری. شاید من میبایست همانجا پیش تو بمانم. شاید هم بعد فاصله و یا … یادش بود. نخواند. گاهی فکر میکنم حتما تو را از دست میدهم. اما تو باید بفهمی که من برای زنده ماندن، برای این که بتوانم این دو سه سال را تاب بیاورم احتیاج دارم با کسانی رفت و آمد کنم.
* اما من میخواهم بپرسم: «چرا مساوی نیستم؟» مثلا ببین- فقط برای اینکه روشنت کنم- خوب،برای من صدا، زنگ صدا، لحن ،و نمیداتم قطع و وصلهای کلام یک آدم همانقدر مهم است که حجم برای تو.