بخشنده
نویسنده: لوئیس لوری
مترجم: کیوان عبیدی آشتیانی
ناشر: چشمه
نوبت چاپ: ۷
سال چاپ: ۱۴۰۰
تعداد صفحات: ۲۱۶
شابک: ۹۷۸۹۶۴۳۶۲۶۹۲۱
«یوناس» در آستانه 12 سالگی است، سنی که در مراسمی خاص باید شغل خود را انتخاب کند. او در دنیایی کامل و اتوپیایی زندگی میکند، دنیایی بدون جنگ و برنامهریزی شده که ارشدها با جزییات درباره آن تصمیم میگیرند. اما یوناس اضطراب دارد، نمیداند چه آیندهای قرار است در پیشرویش قرار گیرد. در این جامعه شغلها مشخص است: کودکیار، مهندس، معلم، پلیس و… . ارشدها با زیر نظر قرار دادن بچهها، مسیرشان را انتخاب میکردند.
در این سیستم زندگی، زوجها انتخاب میشدند هرکدام یک دختر و پسر را از بین بچههای به دنیا آمده انتخاب میکردند، پیرها هم از جامعه بیرون رانده نمیشدند و نقش پدربزرگ و مادربزرگ را داشتند. مقررات کاملا مشخص بود، از جملات خاص که بعد از هر اشتباه باید خطاب به جمع گفته میشد تا مراسمی که شبانه خانوادهها برای بیان مشکلاتشان داشتند تا حتی قانون دوچرخهسواری برای 9 سال به بعدها که به نظر نمیرسید اعضای شورا قصد تغییرش را داشته باشند.
در این دنیاست که یوناس قرار است یک «گیرنده» باشد و سرگذشتها، خاطرات و مهر و محبتها را از بخشنده پیر دریافت کند. سوال این است آیا یوناس میتواند و میخواهد این نقش را ایفا کند؟
این کتاب یک تجربه متفاوت است برای خواننده نوجوانی که هنوز نه 1984 را خوانده نه هیچ داستانی چنین مرعوب کننده از دنیایی مدرن و برنامهریزی شده و دیکتاتورانه.
کتاب بخشنده که در سال 2014 برنده جایزه نیوبری شد بیش از 12 میلیون نسخه آن در طی 6 سال بعد فروخته شد و در بیشتر مدارس انگلیس، استرالیا و آمریکا خوانده میشد. کتابی بود که رنگ، مذهب و فرهنگ در آن به چالش کشیده شده بود و فرصتی برای گفتوگو در این زمینه را فراهم میکرد و سرانجام نیز در سال 2014 یک اقتباس سینمایی از آن با حضور مریل استریپ ساخته شد. کتابی که بعدها به عنوان چهارگانه لویس لوری جزو پرطرفدارترین آثار دهه 90 میلادی شد.
کتاب سال 80 در ایران ترجمه شده بود و چندسال بعد نیز با ترجمه عبیدی آشتیانی دوباره منتشر شد.
درباره نویسنده
لوییس آن هامرزبرگ نام واقعی «لوئیس لوری» است که در 20 مارس 1937 در هونولولو هاوایی به دنیا آمد. به خاطر شغل پدرش -دندانپزشک ارتش- سفرهای زیادی رفتند و وقتی خواهرش را از دست داد کتاب تابستانی برای مردن را نوشت. او تحصیلاتش را بعد از ازدواج با دانلد لوری رها کرد. 4 فرزند دارد و عاشق نوشتن است.
لوری یک بار برای کتاب ستارهها را بشمار در سال 1990 برنده مدال نیوبری شد و 4 سال بعد برای کتاب ضد آرمانشهری بخشنده دوباره برنده این مدال شد. کتاب بخشنده بحث برانگیز بود و او سه کتاب بحثبرانگیز دیگر با عنوانهای در جستجوی آبیها در سال ۲۰۰۰، پیامرسان در سال ۲۰۰۴ و پسر در سال ۲۰۱۲ به چاپ رساند و به این ترتیب چهارگانه بخشنده خلق شد.
مجموعه گونی برد، ستاره را بشمار و پرنیان و پسرک هم از دیگر آثار این نویسنده است که به فارسی ترجمه شده.
بخشی از کتاب بخشنده
*راهی وجود نداشت تا کسی از قبل شغلش را بداند. این تصمیمی محرمانه بود که توسط رهبران مجموعه از قبل گرفته شده بود. کمیته ارشدها این مسئولیت را برعهده داشت.
*یوناس پرسید:«آیا هرگز بعد از 12سالگی بازی کردید؟»
مادر گفت:«بعضی وقتها. اما خیلی هم برایم مهم نبود»
پدر درحالی که میخندید گفت :«من بازی میکردم و هنوز هم ، هر روز در مرکز پرورش بچهها، قایم باشکبازی میکنم، روی زانوهایم میپرم و عروسکها را بغل میکنم…»